نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
مقایسه ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در کاربری‌های مختلف سازندهای گچساران و آغاجاری (بررسی موردی: حوزه آبخیز مرغا شهرستان ایذه)

حمزه سعیدیان؛ حمیدرضا مرادی؛ فرج ا... ترنیان

دوره 63، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 1-12

چکیده
  هدف بررسی ارزیابی تغییر کاربری اراضی بر برخی ویژگی‌های فیزیکو شیمیایی خاک مانند درصد ماسه خیلی ریز، درصد رس، درصد شن، درصد سیلت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، رطوبت، ماده آلی، کربنات کلسیم در دو سازند گچساران و آغاجاری صورت گرفت. بدین منظور در سازند آغاجاری در 7 نقطه و با سه بار تکرار و سازند گچساران در 6 نقطه و با 3 بار تکرار و در سه کاربری ...  بیشتر

بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی بارش و پارامترهای دما در مناطق مختلف آب و هوایی ایران

مریم آذرخشی؛ جلیل فرزادمهر؛ مهدی اصلاح؛ حسین صحابی

دوره 66، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.35324

چکیده
  تغییر اقلیم عبارت است از تغییرات رفتار اقلیمی یک منطقه در مقایسه با رفتاری که در طول یک دورة زمانی بلندمدت منطقه از اطلاعات ثبت و مشاهده‌شده مورد انتظار است. در مناطق مختلف دنیا، مطالعات زیادی دربارة تغییر اقلیم انجام شده که نتایج آن‌ها نشان‌دهندة تغییر عوامل اقلیمی، به‌ویژه بارش و دما، است. در این مطالعه، روند تغییرات فصلی ...  بیشتر

تهیة مدل برآورد رسوب روزانه در حوزة آبخیز جنگلی کجور

ذکریا اسدالهی؛ مهدی وفاخواه؛ سید حمید رضا صادقی

دوره 67، شماره 1 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 1-15

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.50824

چکیده
  امروزه، مدل‏های دینامیک، به‏ عنوان مهم‏ترین ابزارِ بررسی‏ پدیدة فرسایش و رسوب‏گذاری، به دلیل دخالت عوامل زیاد و پیچیده‌بودن فرایندِ این پدیده مد نظر قرار گرفته‌اند. از این ‏رو، تحقیق حاضر با هدف مدل‏سازی تغییرات روزانة رسوب حوزة آبخیز کجور، با استفاده از آمار بارندگی، دبی، و رسوب روزانه طی سال‏های 1386 تا 1389 انجام شد. ...  بیشتر

آثار پساب بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در پروژه‌های بیولوژیکی احیای مراتع (مطالعة موردی شرق اصفهان)

حسین بشری؛ مصطفی ترکش اصفهانی؛ طیبه شاه‌آبادی؛ محمدرضا مصدقی

دوره 68، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 1-13

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.53867

چکیده
  پژوهش حاضر به منظور بررسی پیامدهای کاربردِ پساب شهری بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع منطقة سگزی واقع در شرق اصفهان انجام شد. 6 سایت مطالعاتی با توجه به نوع پوشش گیاهی دست‌کاشت (گونه‏های تاغ، قره‌داغ) و روش آبیاری (شیاری، غرقابی، و بدون آبیاری) انتخاب شد و در هر سایت حداقل چهار و حداکثر دوازده تکرار انتخاب شد و از لایه‌های ...  بیشتر

بررسی صفات مرفولوژیکی، محتوای رزمارینیک اسید و برخی خصوصیات اکولوژیکی جمعیت‌های مختلف مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad)

حسن اسماعیلی؛ جواد هادیان؛ محمد حسین میرجلیلی؛ حسن رضادوست

دوره 69، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61729

چکیده
  مرزه رشینگری (Satureja rechingeri) گیاهی انحصاری ایران و دارای پراکنش محدود در استانهای ایلام و خوزستان می‌باشد. در این مطالعه که در سال 1392 انجام شد به بررسی برخی صفات مرفولوژیکی، بازده اسانس، محتوای رزمارینیک اسید و خصوصیات اکولوژیکی در بین جمعیت­های مختلف این گیاه پرداخته شد. رویشگاه­های شناسایی شده مرزه رشینگری در مناطق نیمه‌گرمسیری ...  بیشتر

پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش SMCE و تکنیک AHP (مطالعه موردی: حوضه آبخیز هفشجان، چهارمحال و بختیاری)

پیام ابراهیمی؛ مهدی اصلاح؛ مریم آذرخشی

دوره 70، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61955

چکیده
  یکی از انواع فرآیندهای دامنه‌ای که هرساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در بسیاری از نقاط ایران و جهان می‌شود، پدیده زمین‌لغزش است. تهیه نقشه پهنه‌بندی زمین‌لغزش امکان شناسایی مناطق آسیب پذیر را فرآهم کرده و در برنامه‌های محیطی مدنظر قرار می‌دهد. هدف از این پژوهش پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزه آبخیز هفشجان واقع در استان چهارمحال ...  بیشتر

بررسی نقش زنبورداری در افزایش درآمد مرتعدار (مطالعة موردی: روستای ژیوار در استان کردستان)

نایفه اداک؛ حسین ارزانی؛ سید مهدی حشمت الواعظین

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.108759.775

چکیده
  یکی از فعالیت‌های تولیدی کشاورزی که می‌تواند با سرمایة کم اشتغال ایجاد کند زنبورداری است. زنبورداری می‌تواند به عنوان یک راهکار سبب افزایش درآمد بهره‌برداران از مراتع، تعادل دام در مرتع، بهبود وضعیت اقتصادی روستاییان و مشارکت در طرح‌های مرتعداری شود. مراتع ژیوار دارای پتانسیل زیادی در زمینة استفاده‌های متنوع از مراتع می‌باشند. ...  بیشتر

تأثیر پوشش گیـاهی بر میزان رواناب و تولید رسوب در مقیاس پلات درحوزۀ آبخیز جنگل خیرود

مریم اتحادی ابری؛ باریس مجنونیان؛ آرش ملکیان؛ مقداد جورغلامی

دوره 72، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 1-14

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.208178.1019

چکیده
  بهره­برداری حوزه­های آبخیز جنگلی یکی از مواردی است که باعث تغییر خصوصیات هیدرولوژیک جنگل می­شود. لکن­ پیامدهای هیدرولوژیک ناشی از بهره­برداری حوزه­های آبخیز جنگلی کم­تر بررسی شده است. بر این اساس در تحقیق حاضر اقدام به بررسی تأثیر تغییر پوشش گیاهی در اثر بهره­برداری جنگل، بر مؤلفه­های هیدرولوژی در مقیاس پلات­های ...  بیشتر

پیش‌بینی سلامت محیطی با استفاده از برنامه‌ریزی بیان ژن و شبکۀ بیزین در حوزۀ ‌آبخیز طالقان

پیام ابراهیمی؛ علی سلاجقه؛ محسن محسنی ساروی؛ آرش ملکیان؛ امیر سعدالدین

دوره 73، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.250908.1221

چکیده
  یکی از معیارهای مهم کیفیت زندگی، سلامت حوزۀ آبخیز است. پژوهش­های صورت گرفته در این زمینه نشان می­دهد در ایران مدلی برای بررسی سلامت حوزۀ آبخیز تهیه و تنظیم نشده است. در این پژوهش با استفاده از طول آماری 27 ساله (1369-1395) 5 متغیر محیطی (رسوب، دبی، بارش، دما، تبخیر) در حوزۀ آبخیز طالقان واقع در استان البرز با استفاده از بیان ژن و شبکۀ بیزین ...  بیشتر

پهنه‌بندی سیل منطقۀ لرستان و ارائۀ راهبردهای افزایش تاب‌آوری با رویکرد مدیریت بحران

فراز استعلاجی؛ علیرضا عباسی سمنانی؛ احسان علیپوری

دوره 74، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22059/jrwm.2020.302168.1502

چکیده
   ارزیابی و برنامه­ریزی مدیریت بحران با رویکرد سوانح طبیعی سیل مؤلفه­های زیادی را در بر می‌گیرد. در این راستا یکی از ارکان اساسی مدیریت ساخت بر اساس تاب­آوری می­باشد. با این دیدگاه توجه به اولویت­های برنامه­ریزی و پژوهشی حال و آیندۀ کشورمان نشان می‌دهد که مدیریت ساخت در نواحی سیل خیز یکی از مهم­ترین اولویت­های مطالعات ...  بیشتر

بررسی و مقایسه روش‌های تحلیل منطقه‌ای سیلاب در منطقه البرز مرکزی

وحید پایروند؛ علی سلاجقه؛ محمد مهدوی؛ محمدعلی زارع چاهوکی

دوره 63، شماره 2 ، شهریور 1389، ، صفحه 131-18

چکیده
  راهکار مناسب برای پیش‌بینی سیلاب‌ها بهره‌گیری از آمار دبی بیشینه لحظه‌ای ایستگاه‌های هیدرومتری در هر منطقه می‌باشد ولی به دلیل نبود این ایستگاه‌ها و یا آمار ناقص و کوتاه مدت در بیشتر مناطق کشور می‌بایست با بهره‌گیری از روش‌هایی، نسبت به برآورد مناسب دبی سیلابی در آن مناطق اقدام نمود. یکی از این راهکارها روش‌های تحلیل منطقه‌ای ...  بیشتر

ارزیابی شاخص‌های معیار بارش سالانه، بارش استاندارد شده و شدت خشکسالی پالمر در مراتع استان قم

مریم آذرخشی؛ بهنوش فرخ‌زاده؛ محمد مهدوی؛ حسین ارزانی؛ حسن احمدی

دوره 65، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 159-174

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.30009

چکیده
  ایران کشوری واقع در کمربند خشک کره زمین است و همواره با مشکل خشکسالی در بخش های مختلف مواجه بوده است . خشکسالی هر ساله خسارت های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی، کشاورزی و جامعه وارد میکند. یکی از راه‌های پایش خشکسالی استفاده از شاخص‌های خشکسالی می‌باشد. در این پژوهش برای ارزیابی اثر خشکسالی روی تولید علوفه گیاهان مرتعی از شاخص‌های ...  بیشتر

بررسی امکان برآورد تعداد و مساحت کل زمین‏لغزش‏ها با استفاده از تعیین توزیع فراوانی مساحت و حجم (مطالعة موردی: استان مازندران)

ابراهیم امیدوار؛ عطااله کاویان

دوره 67، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 159-175

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.51824

چکیده
  زمین‏لغزش‏ها یکی از اصلی‏ترین بلایای طبیعی‌اند که خسارات درخور توجهی به اموال، موجودات زنده، و پروژه‏های مهندسی در همة مناطق کوهستانی وارد می‌آورند. برای برآورد نقش زمین‏لغزش‏ها در فرایندهای فرسایشی و همچنین ارزیابی خطرهای ناشی از آن‏ها، کمّی‏سازی زمین‏لغزش‏ها مفید است. یکی از روش‏های کمّی‏سازی، به‌کارگیری ...  بیشتر

بررسی اثر میزان تعرق و تولید ماده خشک در گونه‌های مرتعیMedicago sativa ، Trifolium repens، Sanguisorba minorو Trifolium pratens

سعیده ابراهیمی‌ازندریانی؛ سیدحمیدرضا صادقی

دوره 62، شماره 2 ، مهر 1388، ، صفحه 167-173

چکیده
  از آنجا که بخش عمدهای از مراتع کشور در اقلیم خشک و نیمه خشک واقع شدهاند و با توجه به عامل محدودکننده آب در مراتع ایران، شناسایی گونه‌های مرتعی با بیشترین بازدهی تولید بسیار اهمیت دارد. همچنین اجرای برنامه‌های اصلاحی و مدیریتی مراتع بر پایه وضعیت گونه‌های شناخته شده از نظر میزان تعرق در شرایط مختلف اقلیمی دارای اهمیت زیادی می باشد. ...  بیشتر

بررسی آثار تنش خشکی بر شاخص‌‌‌های جوانه‌زنی چهار ژنوتیپ گونه مرتعی Bromus tomentellus

مجتبی اخوان ارمکی؛ حسین آذرنیوند؛ محمد حسن عصاره؛ علی اشرف جعفری؛ علی طویلی

دوره 66، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 167-177

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.35570

چکیده
  تنش‏های‏ محیطی، به‏ویژه تنش خشکی، از مهم‌ترین عوامل کاهش و اختلال در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی، به‌خصوص جوانه‌زنی، در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. بدین منظور آزمایشی، به صورت فاکتوریل، در قالب طرحی کاملاً تصادفی، با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا درآمد. در این آزمایش از چهار ژنوتیپ گونة مرتعی Bromus tomentellus (تهران ...  بیشتر

مقایسه تاثیر سه نوع مالچ پلیمری و مالچ گیاهی بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک

نادیا کمالی؛ حسین آذرنیوند؛ شروین احمدی؛ محمد علی زارع چاهوکی؛ احمد صادقی پور

دوره 75، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 169-179

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.104791.745

چکیده
  این پژوهش به منظور بررسی تاثیر مالچ‌های پلیمری و مالچ گیاهی بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک انجام شد. بدین منظور اثر سه نوع پلیمر مصنوعی، پلیمر طبیعی و پلیمر طبیعی- مصنوعی به همراه مالچ گیاهی (لاشبرگ) بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک در دو عمق ( 5-0 سانتی‌متر و 30-5 سانتی‌متر) در دو دوره زمانی ( یک هفته و 6 ماه پس از پاشش مالچ‌ها) در قالب طرح پایه کاملاً ...  بیشتر

تصمیم‏گیری چندشاخصة دومرحله‏ای برای ارزیابی پایداری گزینه‏های احیای دریاچة ارومیه

علی آذرنیوند؛ محمد ابراهیم بنی حبیب

دوره 68، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 197-212

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.54919

چکیده
  نیازهای در حال تحول حوضة دریاچة ارومیه، با توجه به رشد جمعیت، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب را در این زیست‏بوم دشوار ساخته و وضعیتی بحرانی را در تأمین نیاز اکولوژیکی‏ دریاچه رقم زده است. در این شرایط منابع آب حوضه باید در چارچوبی پایدار مدیریت شود. از این رو، از چارچوب تصمیم‏گیری چندشاخصه استفاده شد تا برتری گزینه‏های موجود ...  بیشتر

بررسی اثرات مالچ بیوپلیمر بر روی نگهداشت و ظرفیت نگهداری آب در ماسه‌بادی (مطالعه موردی: ماسه زارهای کاشان)

محسن اسدالهی؛ محمد جعفری؛ وحید سیاره؛ علی اسمعیلی؛ محمد طهمورث

دوره 74، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 233-243

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.83870

چکیده
  فرسایش بادی یکی از جنبه‌های مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود، به‌طوری‌که حدود ۲۰ درصد مساحت اراضی دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده است. باد با جابجایی تپه‌های ماسه‌ای فرایند بیابان‌زایی را تشدید می‌کند؛ بنابراین تثبیت و جلوگیری از آن‌ها ضروری است. راهکار مبارزه با این پدیده کاهش سرعت باد یا افزایش پوشش سطحی ...  بیشتر

تعیین حوزه‌های آبخیز همگن جهت برآورد فرسایش و رسوب با استفاده از روش‌های مختلف تحلیل خوشه‌ای (مطالعه موردی: دامنه شمالی البرز)

نسیم آرمان؛ علی سلاجقه؛ سادات فیض نیا؛ حسن احمدی؛ جمال قدوسی؛ علی کیانی راد

دوره 69، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 261-273

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61682

چکیده
  شناسایی زیر حوزه‌های آبخیز همگن اولین گام ضروری تعمیم نتایج مطالعات محیطی می باشد. بدین منظور در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل عاملی (روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی) از بین 21 متغیر مؤثر بر تولید رسوب در 27 ایستگاه هیدرومتری البرز شمالی، متغیرهای طول‌‌‌مستطیل‌معادل، میزان‌حساسیت‌‌سنگ ‌‌به‌ فرسایش، بارش متوسط‌ سالانه، ...  بیشتر

بررسی نقش عوامل ساختاری در فراوانی منابع آب منطقه کارستی مهارلو با استفاده از سنجش از دور و GIS

سارا ادریس نیا؛ احمد پهلوانروی؛ علیرضا مقدم نیا؛ علی اکبر نظری سامانی؛ عباس میری

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، ، صفحه 263-275

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.202612.982

چکیده
  در مناطق خشک و کم باران مانند ایران، که منابع سطحی آب شیرین محدود بوده و از طرف دیگر این آبها با خطر آلودگی مواجه هستند، یافتن و نگهداری منابع آب زیرزمینی بهترین راه تأمین نیازهای آبی است. همچنین در بعضی از مناطق ایران، اقلیم و ساختار تکتونیکی شرایط خوبی را برای تشکیل سفره‌های کارستی فراهم کرده است. ایران بعد از کشورهای آمریکا، چین ...  بیشتر

ارزیابی ارزش غذایی گونه‌های شورپسند موجود در جیره گوسفند زندی چراکننده در مراتع بیابانی عباس آباد قم

عباس احمدی؛ عباسعلی سندگل

دوره 63، شماره 3 ، آذر 1389، ، صفحه 277-287

چکیده
  پهنه‌های بیابانی و اراضی حاشیه کویرهای ایران که پوشیده از بوته‌های هالوفیت هستند، نقش مهمی در تأمین علوفه دام به عنوان مراتع زمستانه ‌ایفا می‌نمایند. در این پژوهش از چهار گونه ‌هالوفیت خوشخوراک و مورد چرای گوسفند زندی از دو تیپ مراتع بیابانی حوض سلطان قم شامل rosmarinus Seidlitzia، Halocnemum strobilaceum، Alhagi camelorum و Tamarix passerinoides در دو مرحله فنولوژیکی ...  بیشتر

کیفیت علوفه گونه‌های مرتعی در مراتع استپی «چنگوله» استان ایلام

حسین ارزانی؛ مهدی معمری؛ جواد معتمدی؛ ﻣﺎﺷﺎاﷲ محمد پور

دوره 65، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 277-288

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.30017

چکیده
  آگاهی و اطلاع از کافی بودن علوفة مراتع برای رفع نیازهای پروتئینی و انرژی مورد نیاز روزانة دام چراکننده در طول فصل چرا یکی از مهم‌ترین عوامل در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر کیفیت علوفة گونه‌های مهم مراتع استپی «چنگوله» ایلام مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از 4 گونة مرتعی شامل؛ Hammada salicornia، Salsola lanchnantha، Convolvulus ...  بیشتر

تأثیر تیمار‌های مختلف بر شکست خواب و تحریک جوانه‌زنی بذر گونه (Atriplex leucoclada Boiss)

سحر آریایی فر؛ ابوالفضل طهماسبی؛ مجید محمداسمعیلی؛ علی راحمی کاریزکی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 297-305

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.250440.1219

چکیده
  گونۀ  Atriplex leucoclada Boissیکی از گونه‌های مهم بومی مراتع خشک و نیمه خشک ایران است که دارای محدودیت جوانه‌زنی و خواب بذر است. به منظور بررسی روش‌های مؤثر شکستن خواب این گونه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت تیمار شامل: تیمار سنباده با دو شمارۀ 100 و 200، تیمار هیپوکلریت: در زمان‌های 5، 10، 15، 20، 25 دقیقه، تیمار آب ‌جوش: شامل غوطه‌ور ...  بیشتر

تعیین ایجاد مدل کالیبراسیون طیف‌سنج مادون قرمز نزدیک انعکاسی (NIRS) جهت برآورد کیفیت علوفۀ گونه‌های بوته‌ای

حسین ارزانی؛ وحیده عبداللهی؛ جواد معتمدی؛ مجید آخشی

دوره 72، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 311-327

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.260878.1277

چکیده
  امروزه بیشتر توجهات، جهت اندازه­گیری ترکیبات شیمیایی گونه­های مرتعی، بر روش­های فیزیکی و کم هزینه از جمله طیف­سنج اشعۀ مادون قرمز نزدیک (NIRS) متمرکز شده است. از این­رو هدف از پژوهش حاضر، ارائۀ مدل­های کالیبراسیونی برای طیف­سنج مادون قرمز نزدیک انعکاسی (NIRS) به­منظور برآورد مقادیر شاخص­های کیفیت علوفۀ­ گونه­های بوته­ای ...  بیشتر

ارزیابی توان زیست‌محیطی سرزمین برای توسعة کاربری مرتعداری (مطالعة موردی: پارسل A حوزة آبخیز سد قشلاق)

فضل الله احمدی میرقائد؛ بابک سوری؛ مهتاب پیر باوقار

دوره 66، شماره 3 ، آبان 1392، ، صفحه 321-334

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.36510

چکیده
  مراتع از جمله منابع طبیعی است که در تعامل بسیار زیاد با فعالیت‌های انسانی قرار دارد. به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از مراتع کشور و نامساعدبودن وضعیتِ کنونیِ آن‌ها ضروری است در استفاده و بهره‌برداری از مراتع‌ به توان زیست‌محیطیِ آن‌ها توجه شود. این پژوهش با هدف ارزیابی توان زیست‌محیطی سرزمین برای توسعة کاربری مرتعداری، ...  بیشتر