نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
تغییرات مورفولوژیکی رودخانه و ارتباط آن با فرایندهای حاکم (مطالعة موردی: رودخانة فیروزه- شاهجوب)

محبوبه حاجی بیگلو؛ محمدتقی دستورانی؛ عباسعلی قزل سوفلو؛ محمد رضا اختصاصی

دوره 66، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 43-58

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.35327

چکیده
  مورفولوژی هر سیستم رودخانه‏ای در ارتباط و تحت تأثیر فرایندهای حاکم بر آن، از جمله شرایط اقلیمی، هیدرولوژیکی، هیدرولیکی، وضعیت فرسایش، و رسوب‌گذاری و نیز خصوصیات زمین‏شناسی و توپوگرافی محیط رودخانه‏ای و حوزة بالادست آن، است. شناخت ویژگی‌ها و آثار متقابل فرم و فرایندهای حاکم در سیستم‏های رودخانه‏ای، که به شناخت رفتار ...  بیشتر

اثر شدت آتش بر تراکم بانک بذر خاک گروه‌های کارکردی گیاهان (مطالعه موردی پارک ملی گلستان)

مینا باشماغی؛ رضا عرفانزاده؛ مهدی عابدی

دوره 70، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 43-55

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61965

چکیده
  در این مطالعه تغییرات بانک بذر خاک در دو پوشش گندمی و درختچه­ای آتش­سوزی­ شده که بیان­گر شدت­های مختلف آتش (کم‌وزیاد) بود، بررسی شد. نمونه­برداری خاک از سایت شارلق واقع در پارک ملی گلستان انجام شد؛ بنابراین تعداد 10 نمونه خاک شامل 5 درختچه و نیز 5 قطعه پوشش گندمی در سایت کنترل و نیز تعداد 5 درختچه و 5 قطعه پوشش گندمی سوخته به‌عنوان ...  بیشتر

مدل‏سازی پراکنش گونه‏ های گیاهی بر اساس عوامل خاک و توپوگرافی با استفاده از روش رگرسیون لوجستیک در مراتع شرق سمنان

محمدعلی زارع چاهوکی؛ لیلا خلاصی اهوازی؛ حسین آذرنیوند

دوره 67، شماره 1 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 45-59

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.50827

چکیده
  هدف از این پژوهش ارائة مدل پیش‏بینی پراکنش گونه‏های گیاهی مراتع شرق سمنان، با استفاده از مدل رگرسیون لوجستیک، است. بدین‏ منظور، اطلاعات پوشش‏ گیاهی و عوامل رویشگاهی، از قبیل توپوگرافی و خاک، جمع‏آوری شد. برای تهیة این اطلاعات، علاوه بر نمونه‏برداری میدانی از آمار و اطلاعات ایستگاه‏های هواشناسی منطقه، از تصاویر ماهواره‏ای ...  بیشتر

بررسی کارایی مدل‌های مبتنی بر هوش محاسباتی در برآورد بار معلق رودخانه‌ها (مطالعه موردی: استان گیلان)

مریم اسدی؛ علی فتح‌زاده

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 45-60

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.222810.1083

چکیده
  آگاهی از میزان رسوب معلق رودخانه‌ها یکی از مسائل اساسی در پروژه‌های آبی است که طراحان تأسیسات آبی همواره با آن روبرو بوده‌اند. با توجه به  صرف هزینه و زمان طولانی جهت اندازه‌گیری بار معلق رودخانه‌ها، استفاده از منحنی‌های سنجۀ رسوب معمول‌ترین روش برآورد بار رسوب معلق رودخانه‌ها محسوب می‌گردد. این در حالی است که روش‌های نوین ...  بیشتر

بررسی تأثیر کاشت تاغ‌زارها بر منابع آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت جعفریۀ قم)

بهاره جبالبارزی؛ غلامرضا زهتابیان؛ علی طویلی؛ حسن خسروی

دوره 72، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 45-54

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.256951.1257

چکیده
  ازجمله گیاهان سازگار با مناطق خشک و نیمه‌خشک، گونه‎های مختلف جنس تاغ هست که به دلیل برخورداری از شرایط مناسب ساختاری و سیستم ریشه‎ای عمیق و مناسب، قادر به استفاده از منابع آب زیرزمینی هستند؛ لذا درک و پذیرش تأثیر تاغ بر منابع آبی محدود موجود در این مناطق به مدیریت بهتر منابع آبی و اکوسیستم‌های طبیعی کمک خواهد کرد. هدف از تحقیق ...  بیشتر

ارزیابی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید و زئولیت برتعدادی از شاخص‌های رشد گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus Daenensis‌) تحت شرایط تنش خشکی

ُسعیده خاقانی؛ حسین آذرنیوند؛ محمد جعفری؛ عبدالله ملافیلابی؛ علی طویلی

دوره 73، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 49-63

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.260579.1276

چکیده
  تنش خشکی یکی از عوامل محدود کنندۀ تولیدات گیاهی است و مادۀ شیمیایی سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کنندۀ گیاهی، قادر است مقاومت به خشکی را در گیاهان افزایش دهد. همچنین استفاده از مواد طبیعی مانند زئولیت نیز می­تواند باعث بهبود باروری، اصلاح فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین افزایش نگهداری آب در خاک شود. در این پژوهش اثر تنش خشکی، سالیسیلیک ...  بیشتر

ارزیابی درآمد حاصل از تولید علوفه و محصول فرعی سریش(Eremurus olgae) در مراتع منطقه خزنگاه شهرستان ماکو

سیدمهدی حشمت‌الواعظین؛ سجاد قنبری؛ علی طویلی

دوره 63، شماره 2 ، شهریور 1389، ، صفحه 183-14

چکیده
  محصول اصلی مراتع خزنگاه شهرستان ماکو‏‏‏‏، علوفه و عمده محصول فرعی منطقه، سریش است. گیاه سریش در یک دوره 30 روزه در اوایل بهار توسط مردم محلی برداشت شده و به فروش می‌رسد. در این تحقیق برخی شاخص‌های اقتصادی برداشت و فروش محصول فرعی سریش مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر همین پایه، جامعه آماری این تحقیق، شامل بهره‌برداران محصول سریش ...  بیشتر

بررسی عامل‌های محیطی موثر بر پراکنش پوشش گیاهی مراتع زیرکوه شهرستان قاین

محمد جعفری؛ علی طویلی؛ مسلم رستم پور؛ محمد علی زارع چاهوکی؛ جلیل فرزادمهر

دوره 62، شماره 2 ، مهر 1388، ، صفحه 197-211

چکیده
  این پژوهش به منظور بررسی عامل‌های محیطی موثر بر پراکنش پوشش گیاهی مراتع زیرکوه شهرستان قاین انجام شد. در این بررسی در آغاز تیپ‌های گیاهی منطقه شناسایی شد و در منطقه معرف هر تیپ به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه‌برداری انجام گرفت. در درون هر قطعه نمونه پوشش هر گونه با بهره‌گیری از مقیاس فراوانی - پوشش براون بلانکه ثبت شد. در درون هرقطعه ...  بیشتر

تعیین مناسب ترین شکل و اندازه پلات برای برآورد چند متغیر مرتعی در مراتع نیمه استپی

پژمان طهماسبی؛ عطاالله ابراهیمی؛ نبی الله یارعلی

دوره 65، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 203-216

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.30012

چکیده
  Proper judgement on rangeland state needs appropriate sampling plan and accurately estimation of plant characteristics. Sample shape and size are critical issues in vegetation measurement. Thus, decision on appropriate quadrate shape that enables us to determine several parameters accurately and timely would increase sampling efficiency. Several criterias including accuracy, perimeter/area ratio, spent time for measurement, usability and ease of use as well as three variance and or covariance dependent criterias were used to decide on proper plot size to determine multi-variables of rangelands, ...  بیشتر

اثر پلی‌اکریل آمید بر نرخ فرسایش پاشمانی در خاک ‏های مختلف با استفاده از شبیه‌ساز باران

عطااله کاویان؛ فریال حیاوی؛ مهدی بروغنی

دوره 67، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 203-216

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.51827

چکیده
  فرسایش پاشمانی، نخستین مرحله در فرایند فرسایش، نتیجه بمباران سطح خاک به وسیله قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاکْ ذرات خاک را جابه ‏جا و ساختمان خاک را تخریب می‏کنند. در این تحقیق به بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلی ‏اکریل‏ آمید (0، 2، 4، و 6 کیلوگرم بر هکتار) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه بافت رسی، سیلتی رس، و شنی ...  بیشتر

مقایسه روش‌های نروفازی، الگوریتم ژنتیک، شبکه عصبی، و رگرسیون چندمتغیره در پیش‏بینی شوری خاک (مطالعه موردی: شهرستان اردکان)

روح الله تقی زاده مهرجردی؛ فریدون سرمدیان؛ غلامرضا ثواقبی؛ محمود امید؛ نورایر تومانیان؛ محمد جواد روستا؛ محمدحسن رحیمیان

دوره 66، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 207-222

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.35573

چکیده
  در سال‌های اخیر از روش‌های غیرمستقیم برای برآورد شوری خاک استفاده می‏شود. بدین منظور، در این پژوهش ششصد نمونة جمع‏آوری‌شده از منطقة اردکان آزمایش شد و قرائت‌های افقی -عمودی دستگاه القای الکترومغناطیس و پارامترهای سطح اراضی ـ شامل شاخص اراضی، شاخص خیسی، و انحنای شیب ـ به عنوان ویژگی‌های زودیافت استفاده شد و میزان شوری ...  بیشتر

تعریف واحدهای واکنش هیدرولوژیک پیوسته مکانی برای مدل‌سازی هیدرولوژیک در حوزه آبخیز کوهستانی با SWAT (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان)

مرضیه حاجی محمدی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ آرش زارع گاریزی؛ حمیدرضا کشتکار؛ محمود عرب خدری؛ امیر سعدالدین

دوره 75، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 213-226

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.346096.1672

چکیده
  مدل SWAT از پر کاربردترین مدل‌های شبیه‌سازی حوزة آبخیز و پیش‌بینی تأثیر اقدامات حفاظتی آبخیزداری می‌باشد. در این مدل، شبیه‌سازی فرآیندهای آبخیز بر پایه واحدهای واکنش هیدرولوژیک (HRUs) صورت می‌گیرد که از روی‌هم‌گذاری نقشه‌های کاربری/پوشش اراضی، خاک و شیب ایجاد می‌شوند. در حالی­که در فرآیند ایجاد HRUs، این واحدها ماهیت مفهومی پیدا ...  بیشتر

ارزیابی شدت بیابان‏زایی با استفاده از مدل IMDPA (مطالعة موردی: دشت شهر بابک، استان کرمان)

افشین جهانشاهی؛ علیرضا مقدم نیا؛ حسن خسروی

دوره 68، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 247-267

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.54927

چکیده
  برای ارزیابی و تهیة نقشة بیابان‏زایی تا کنون تحقیقات بسیار زیادی در داخل و خارج از کشور صورت گرفته و این تحقیقات به ارائة مدل‏های منطقه‏ای فراوانی منجر شده است. به منظور ارائة یک مدل منطقه‏ای و ارزیابی کمّی وضعیت فعلی بیابان‏زایی، دشت شهر بابک با وسعت 4112 کیلومتر مربع در شمال ‏غرب استان کرمان انتخاب شد. در این تحقیق برای ارزیابی ...  بیشتر

مسیر یابی و بررسی روند حرکت منابع تولید گرد وغبار در شکل گیری تپه های ماسه ای با استفاده از مدل HYSPLIT (مطالعه موردی : شرق استان قم،ماسه زار جلالی)

صادق آبروش؛ شیرین محمدخان؛ محمدرضا ثروتی؛ منیژه قهرودی

دوره 74، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 273-286

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.310960.1536

چکیده
  امروزه مشکل گردوغبار به بحرانی منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است. گردوغبار و طوفانهای ماسه ای می توانند به عنوان منابع تأمین بودجه رسوب شکل گیری تپه های ماسه ای مورد توجه قرار گیرند. هدف از این پژوهش، بررسی روند حرکت منابع تولید گردوغبار و نقش آن ها در شکل گیری تپه های ماسه ای در منطقه ماسه زار جلالی واقع در شرق استان قم می باشد. داده‌های ...  بیشتر

ارزیابی راهکارهای مدیریت بحران دریاچه اورمیه با تأکید بر مشارکت حداکثری بهره‌برداران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سیمینه‌رود)

علیرضا دانشی؛ مهدی وفاخواه؛ مصطفی پناهی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، ، صفحه 299-314

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.121848.857

چکیده
  با توجه به معضل خشک‌ شدن دریاچۀ ارومیه، راهکارهای متعددی جهت احیاء آن از سوی متخصصان امر پیشنهاد گردیده است، اما باید به این نکته توجه نمود که اجرای هر طرح و پروژه‌ای در داخل حوزه‌های آبخیز نیازمند مشارکت ذینفعان و بهره‌برداران داخل آن حوزه می‌باشد به‌ طوری که عدم توجه به بهره‌برداران، بسیاری از طرح‌های مدیریت و توسعة منابع‌طبیعی ...  بیشتر

بررسی پویایی پوشش گیاهی مراتع نیمه استپی استان اصفهان (مطالعه موردی: دولت قرین سمیرم)

سید مرتضی ابطحی

دوره 69، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 311-322

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61685

چکیده
  هدف از اجرای این تحقیق بررسی روند تغییرات مرتع با روش پویایی پوشش گیاهی و در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و خصوصیات خاک منطقه دولت قرین سمیرم در جنوب استان اصفهان در سطحی معادل 25 کیلومترمربع می‌باشد. پس از تعیین تیپ گیاهی و گونه‌های همراه منطقه، آمار پوشش تاجی گیاهان یک‌ساله، پهن برگان علفی چندساله، بوته‌ای‌ها، گندمیان چندساله، رطوبت، ...  بیشتر

بررسی آماری تغییرات رژیم هیدرولوژیک رودخانه‌ها‌ی بخش غربی حوزة آبخیز دریاچه ارومیه

مهدی تیموری؛ علی فتح‌زاده

دوره 65، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 315-328

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.30020

چکیده
  برای بهره‌گیری از داده‌های جریان رودخانه در مدل سازی‌های هیدرولوژیک باید داده‌های مناسب، طولانی مدت و دارای شرایط ویژه مانند داده‌های فاقد روند، بدون جهش، تصادفی و نیز تعیین بهترین تابع توزیع در اختیار داشت. در این پژوهش به بررسی شرایط فوق در داده‌های متوسط سالانه جریان 10 ایستگاه هیدرومتری در استان آذربایجان غربی در بازه زمانی ...  بیشتر

امکان‌ارزیابی ویژگی‌های ساختاری لکه‌های اکولوژیک اکوسیستم‌های مرتعی بررسی موردی: مراتع قره قیر و مراوه تپه (استان گلستان)

غلامعلی حشمتی؛ مژگان‌ سادات عظیمی؛ پروانه عشوری

دوره 63، شماره 3 ، آذر 1389، ، صفحه 319-329

چکیده
  هر اکوسیستم مرتعی از لکه‌های اکولوژیک گوناگونی تشکیل شده‌است که میزان عملکرد هر یک از آنها با یکدیگر تفاوت می‌کند. ویژگی های ساختاری و عملکردیِ لکه‌های حاصلخیزِ مرتعی در اثر فعالیت‌های مدیریتی تغییر کرده و از این ویژگی ها می‌توان برای تفسیر نقش مدیریت استفاده کرد. در این تحقیق ویژگی‌های ساختاری و عملکردی لکه‌های اکولوژیکِ دو ...  بیشتر

شناسایی مناطق آسیب‌پذیر پوشش گیاهی به خشکسالی با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: استان بوشهر)

فاطمه بحرینی؛ فاطمه پناهی؛ محمد جعفری؛ آرش ملکیان

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 341-354

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.231348.1112

چکیده
  به منظور درک بهتر تأثیر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی در منطقه خشک بردخون واقع در جنوب غرب ایران، آنالیز تصاویر ماهواره­ای MODIS با ‌فاصله‌ زمانی‌‌16روزه، طی سال­های 2000 - 2015 با استفاده از شاخص­های پوشش گیاهی ­NDVI، EVI، SAVI­، روش SPI، نمونه­برداری میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در طول فصل رشد انجام گردید. در تحقیـق حاضر، نقشه واقعیت ...  بیشتر

اولویت‌بندی مناطق برداشت گرد و غبار با استفاده از مدل‌های آماری (مطالعۀ موردی: خراسان رضوی)

سیما پورهاشمی؛ مهدی بروغنی؛ ابولقاسم امیراحمدی؛ محمدعلی زنگنه اسدی؛ مهدی صالحی

دوره 72، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 343-358

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.277680.1362

چکیده
  با توجه به خشکسالی و تغییرات کاربری اراضی در سال­های اخیر، پدیدۀ توفان گرد و غبار در ایران در حال افزایش بوده است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی و اولویت­بندی مناطق برداشت گرد و غبار با استفاده از مدل­های آماری دو متغیره (مدل احتمالاتی وزن واقعه و مدل نسبت فراوانی) در محیط نرم افزار R و تعیین اهمیت هریک از عوامل محیطی مؤثر بر آن، در ...  بیشتر

واسنجی روش‏های مختلف برآورد تلفات بارش در مدل HEC- HMS به‌منظور شبیه‌سازی رواناب سطحی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز کن)

قباد رستمی زاد؛ شهرام خلیقی سیگارودی؛ محمد مهدوی

دوره 66، شماره 3 ، آبان 1392، ، صفحه 359-371

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.36513

چکیده
  پارامترهایی همچون برگاب، نفوذ، ذخیرة آب در چالاب‏های سطح زمین و پروفیل خاک، و تبخیر و تعرق از مجموعۀ عواملی است که در یک حوضه سبب تلفات و مانع تبدیل مستقیم بارش به رواناب می‏شود. در این تحقیق، سعی بر آن شد تا با استفاده از مدل HEC- HMS و مقایسة نتایج حاصل از روش‏های مختلف برآورد تلفات بارش (روش تلفات‌نمایی، شرایط اولیه و میزان ثابت ...  بیشتر

مقادیر عناصر معدنی هشت گونة مرتعی در مراتع ییلاقی طالقان

حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ محمود حمیدیان؛ زهرا ارزانی؛ مجید آخشی

دوره 67، شماره 3 ، آبان 1393، ، صفحه 381-391

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.52827

چکیده
  برای رسیدن به عملکرد دام در سطح مطلوب تأمین نیاز غذایی دام از نظر عناصر معدنی ضروری است. به همین منظور، عناصر معدنی هشت گونة مهم مرتعی و مورد چرای دام‌ـ شامل Ferula ovina، Prangus uloptera، Medicago sativa، Lotus goeblia، Trifolium montanum، Melilotus officinalis، Sanguisorba minor،و Stachys inflate در مراتع ییلاقی طالقان در مراحل مختلف رشد (رشد رویشی، گل‌دهی، و بذردهی) اندازه‏گیری شد. بدین ...  بیشتر

مقایسة خصوصیات بانک بذر خاک دو رویشگاه علفزار و جنگل

سید حمزه حسینی کهنوج؛ رضا عرفان زاده؛ حسین آذرنیوند

دوره 68، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 469-485

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56132

چکیده
  این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نوع رویشگاه بر خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم، تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی، تنوع و غنای گونه‏ای) انجام شد؛ بدین ‏صورت که رویشگاه علفزار در بخشِ انتهاییِ حوضة واز (استان مازندران) و رویشگاه جنگلی نیز در پایین‏دست رویشگاه علفزار (در نزدیکی رویشگاه علفزار) انتخاب شد. سپس، در هر یک از رویشگاه‏ها نمونه‏های ...  بیشتر

تعیین نقش سازند‏های مختلف زمین¬شناسی حوزه آبخیز بالادست عرصه¬ پخش سیلاب گچساران در تولید رسوب

محسن پادیاب؛ سادات فیض نیا

دوره 65، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 473-482

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.32046

چکیده
  اهمیت رسوبگذاری در شبکه­های پخش سیلاب بیش از انباشت آب است. به منظور تعیین سهم هر کدام از سازندهای  زمین­شناسی بالادست در تولید رسوب ورودی به عرصه پخش سیلاب گچساران، در 16 نقطه و از عمق 15-0 سانتی­متری عرصه پخش اقدام به نمونه­برداری رسوب گردید. کلیه نمونه­ها با استفاده از روش الک خشک، دانه­بندی شده و با انتخاب مقداری از ذرات ...  بیشتر

واسنجی خودکار دو مدل بارش‌- رواناب تانک و SIMHYD با استفاده از الگوریتم ژنتیک

حامد روحانی؛ محسن فراهی مقدم

دوره 66، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 521-533

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.50028

چکیده
  شبیه‌‏سازی روابط بارش- رواناب کانون اصلی توجه تحقیقات هیدرولوژی در دهه‌‏های گذشته بوده و مدل‏‏های زیادی برای این منظور پیشنهاد شده است. انتخاب مدل به هدف از مدل‌سازی و اطلاعات در دسترس بستگی دارد. در این مطالعه، عملکرد نسبی دو مدل یکپارچه و مفهومی تانک[1] و SIMHYD  مقایسه شد. در هر دو مدل ذکرشده محدودة تغییرات پارامترها زیاد ...  بیشتر