نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
مدل‌سازی غلظت رسوب حاصل از فرسایش شیاری با استفاده از سیستم نروفازی (ANFIS) در منطقه نیمه‌خشک

سوما محمدپور؛ حامد روحانی؛ حجت قربانی واقعی؛ سید مرتضی سیدیان؛ ابولحسن فتح آبادی

دوره 70، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 219-234

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61979

چکیده
  در بسیاری از مناطق نیمه‌خشک ایران فرسایش خاک به‌عنوان یک معضل محیط‌زیستی بر حاصل‌خیزی خاک، کیفیت آب و زیست‌بوم‌های آبی اثر می‌گذارد. نرخ خاک برداشت شده براساس نوع فرسایش و فرآیندهای تخریب زمین متفاوت است. فرسایش شیاری معمولاً در مواقع بارش شدید بر روی دامنه‌های شیب‌دار ایجاد می‌شود و شرایط انتقال رسوب در آن نامتعادل است. در ...  بیشتر

روند تغییرات پوشش گیاهی در داخل و خارج قرق در مراتع تنگ لایبید استان یزد طی سال‏های 83-1379

علی بمان میرجلیلی؛ محمدرضا فاضل پور عقدائی؛ فریبا زکی زاده

دوره 69، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 229-244

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61776

چکیده
  چرای دام به‌ طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ساختار و پویایی پوشش گیاهی مراتع تأثیر دارد. این اثرها را می‌توان با انجام قرق در سطح مرتع مورد ارزیابی قرار داد. در این تحقیق تغییرات پوشش گیاهی در داخل و خارج قرق در مراتع تنگ لایبید، واقع در جنوب‌‌غربی‌ شهر یزد، مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه تغییرات پوشش گیاهی در سه منطقه کلید در داخل ...  بیشتر

ارزیابی خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی شبکه ذی نفعان محلی در راستای حکمرانی مشارکتی منابع طبیعی (منطقه مورد مطالعه: شهرستان سرایان، استان خراسان جنوبی)

مهدی قربانی؛ لیلا عوض پور؛ محسن یوسفی؛ صادق حیدری کهنعلی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 241-252

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.203990.995

چکیده
  حکمرانی در عرصه های منابع طبیعی امروزه در جهان با مشکلات عدیده ای رو به روست و راه رهایی از این بن بست، تزریق سرمایه ای از جنس خود مردم به نام سرمایه اجتماعی است که به عنوان یک حلقه مفقوده در زنجیره حکمرانی مشارکتی منابع طبیعی می باشد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی برون گروهی در شبکه ذینفعان محلی در راستای ...  بیشتر

ارزیابی روش‌های آماری و داده کاوی مکانی در پهنه‌بندی خطر فرسایش خندقی در اراضی لسی استان گلستان

سمیه موحدی نسب؛ ابوالحسن فتح آبادی؛ سید مرتضی سیدیان؛ علی حشمت پور

دوره 72، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 241-261

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.263178.1286

چکیده
  در این تحقیق اقدام به پهنه‌بندی خطر فرسایش خندقی با استفاده از روش‌های نسبت فراوانی، شاخص آماری، رگرسیون لجستیک و جنگل تصادفی در منطقۀ آی‌تمر استان گلستان شد. پس از تهیۀ نقشۀ پراکنش خندق‌ها، نقشۀ 13 عامل مؤثر بر فرآیند خندقی شدن شامل: زمین‌شناسی، فاصله از گسل، تراکم گسل، ارتفاع، طول شیب، درصد شیب، جهت شیب، انحنای صحفه، انحنای پروفیل، ...  بیشتر

ارزیابی اثرات طرح‌های مرتعداری بر سرمایه‌های اجتماعی بهره‌برداران روستایی شهرستان ماهنشان

کبری کریمی؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ خلیل آقاجانلو

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، ، صفحه 479-494

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.122969.863

چکیده
  ارزیابی طرح­های مرتعداری به سیاست­گذاران و برنامه­ریزان کمک نموده از ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی، انسانی و اقتصادی تأثیر آن‌ها را دریابند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات طرح­های مرتعداری بر سرمایه­های اجتماعی معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ماهنشان از دیدگاه بهره­برداران روستایی بود. با استفاده از یک روش پیمایشی، ...  بیشتر

مقایسه روش های مختلف زمین آمار برای برآورد بارندگی در حوزه آبخیز حاجی قوشان

یوسف نبی پور؛ مهدی وفاخواه

دوره 69، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 487-502

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61698

چکیده
  به دلیل کمبود ایستگاه‏های اندازه‏گیری بارندگی و وسیع بودن حوزه‏های آبخیز، روش‏های تحلیل مکانی بارش از اهمیت زیادی برخوردارند. روش‏های متفاوتی برای برآورد متوسط بارندگی مانند روش‏های ریاضی و تیسن وجود دارد، ولی به‌وسیله این روش‏ها موقعیت و آرایش داده‏ها و همبستگی بین آن‌ها در نظر گرفته نمی‏شود که برای این منظور می‏توان ...  بیشتر

بررسی روند بیابانی شدن دشت خاش با تاکید بر معیارهای آب و پوشش گیاهی

طیبه مصباح زاده؛ فرشاد سلیمانی ساردو

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 518-528

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.250853.1230

چکیده
  به دلیل سیاست­های نادرست در بخش منابع آب و برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، کیفیت آب در اکثر دشت­های کشور کاهش یافته است. از این رو بررسی کیفیت آب به­منظور شرب و کشاورزی از نظر کیفی حائز اهمیت است. با این هدف در این پژوهش به بررسی روند تغییرات بیابانزایی در دشت خاش با استفاده از دو معیار آب زیرزمینی و پوشش گیاهی پرداخته شد ...  بیشتر

پیش‌بینی خردشدگی خاک در اثر چرای دام با استفاده از سامانۀ استنتاج فازی- عصبی (ANFIS)

ژیلا قربانی؛ کیومرث سفیدی؛ فرشاد کیوان بهجو؛ مهدی معمری؛ علی اشرف سلطانی طولارود

دوره 72، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 557-568

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.255862.1250

چکیده
  متداول­ترین راه­ جهت اندازه­گیری میزان خردشدگی خاک، تعیین میانگین وزنی قطر خاک­دانه­ها (MWD) است. در این پژوهش، از سامانۀ­ استنتاج فازی - عصبی (انفیس) به منظور پیش­بینی میانگین وزنی قطر خاک­دانه­ها در اثر شدت­های مختلف چرای دام، فاصله از روستا و عمق نمونه­برداری استفاده گردید. این مطالعه در سال 1394 در سه روستای معرف ...  بیشتر

آنالیز روند تغییرات دما و بارش با استفاده ازسری‌های زمانی همگن(مطالعه موردی ناحیه خزر)

مجتبی نساجی زواره؛ علی محمد خورشیددوست؛ علی اکبر رسولی؛ علی سلاجقه

دوره 69، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 739-752

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61514

چکیده
  دما و بارش از پارامترهای مهم جوی برای برنامه­ریزی در حوضه­های آبخیز می­باشد. بررسی روند دما و بارش برای برنامه­ریزی­های آتی در حوضه­های آبخیز بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله روند پارامترهای جوی دمای ماکزیمم، مینیمم و بارش سالانه و فصلی ایستگاه­های سینوپتیک بندرانزلی، رشت، رامسر، بابلسر و گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. ...  بیشتر

پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش F-AHP و ارائۀ راهکارهای مقتضی پیشگیری آن (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز نکارود)

فائزه کاظمی گرجی؛ حسن احمدی؛ محمد جعفری

دوره 70، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 763-775

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.108437.769

چکیده
  هدف نهایی هر تحقیق در مورد فرایندهای توده­ای دامنه­ها، تهیۀ نقشۀ پهنه­بندی و تقسیم­بندی منطقۀ مورد مطالعه به مناطقی با درجات مختلف خطر با هدف کاهش آسیب­های ناشی از آنها است. این تحقیق با استفاده از روش F-AHPدر محیط GIS در حوزۀ آبخیز نکارود در استان مازندران انجام گرفته است. بعد از مقایسۀ زوجی مشخص شد که زیرشاخص­های شیب بیش از30%، ...  بیشتر

ارزشگذاری اقتصادی چمنزارهای ترگور ارومیه از منظر کارکرد تولید علوفه و بهره‌برداری از ثعلب

جواد معتمدی؛ طیبه توفیقی آذر؛ مرتضی مولایی

دوره 71، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 797-807

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.235459.1140

چکیده
  کارکردهای یک منبع طبیعی از جمله اکوسیستم مرتع به چهار گروه کارکردهای تنظیمی، زیستگاهی، تولیدی و اطلاعاتی قابل تقسیم می­باشند که در پژوهش حاضر، ارزش اقتصادی چمنزارهای ترگور ارومیه از منظر تولید علوفه و بهره­برداری از ثعلب به­عنوان کارکرد تولیدی، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، از بین مناطق پراکنش ثعلب، شش مکان به مساحت ...  بیشتر

آشکارسازی تغییرات سطح دریاچۀ مهارلو و کاربری اراضی اطراف آن طی دورۀ زمانی 1394-1381

محسن کاظمی؛ صادق ناجی دومیرانی؛ سادات فیض نیا؛ حسن خسروی

دوره 72، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 831-842

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.208801.1018

چکیده
  آشکارسازی تغییرات سطح دریاچه­ها و تالاب­ها و اراضی اطراف آن­ها طی دوره­های زمانی معین یکی از راهکارهای دست­یابی به مدیریت پایدار دریاچه­ها و تالاب­ها است. در این پژوهش جهت پایش تغییرات سطح و کاربری اراضی اطراف دریاچۀ مهارلو از تصاویر ماهواره­ای لندست سال­های 1381 و 1394 با اعمال تصحیحات هندسی و اتمسفری بر روی آن­ها، ...  بیشتر

ارزشگذاری اقتصادی کارکرد حفظ حاصلخیزی خاک در اکوسیستم های مرتعی احیاء شده مناطق خشک (مطالعه موردی: پروژه بین المللی ترسیب کربن خراسان جنوبی)

یاسر قاسمی آریان؛ حسین آذرنیوند؛ علی کیانی راد

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 1031-1042

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61095

چکیده
  حفظ و نگهداری خاک و جلوگیری از رخداد و تشدید فرسایش از مهمترین کارکردهای محیط زیستی مراتع به حساب می­آید. به همین دلیل برآورد هزینه­های فرسایش خاک از موضوعاتی است که در سال­های اخیر مورد توجه اقتصا­د ­دانان محیط­زیست، کشاورزی و برنامه­ریزان توسعة اقتصادی قرار گرفته است .هدف از تحقیق حاضر، استفاده از روش جایگزینی مواد ...  بیشتر

تأثیر ساختارها و ورودی‌های مختلف شبکه‌های عصبی مصنوعی در تخمین دبی روزانۀ حوزۀ آبخیز معرّف امامه

محبوبه معتمدنیا؛ احمد نوحه گر؛ آرش ملکیان؛ مریم صابری اناری

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 1045-1066

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.135478.930

چکیده
  یکی از مهم­ترین محاسبات هیدرولوژیک در یک اکوسیستم، تعیین ارتباط بین بارش و رواناب است. به طوری ­که بررسی فرایندهای به­وقوع پیوسته در آن و برآورد خروجی­های مهّم حوزه از قبیل سیلاب و رسوب از مهّم­ترین هدف­های یک پروژۀ آبخیزداری تلقی می­شود. به دلیل ویژگی­های متغیر زمانی و مکانی وقایع در چرخۀ آبی، روابط غیر خطی و عدم قطعیت، ...  بیشتر

بررسی عوامل موثر بر زمین لغزش و پهنه بندی حساسیت آن درحوزه آبخیز لتیان

اصغر کوه پیما؛ سادات فیض نیا

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 1073-1083

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.235737.1141

چکیده
  زمین لغزش هر ساله در نقاط مختلف جهان سبب زیان­های اقتصادی و اجتماعی بسیاری می­شود. این زیان ها می­تواند با استفاده از اقدامات مدیریتی مناسب مانند تهیۀ نقشه­های پهنه­بندی حساسیت زمین لغزش در حوضه تا حد زیادی کاهش یابد. ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻬﻨﻪﺑﻨﺪﻱ حساسیت ﺯﻣﻴﻦ ﻟﻐـﺰﺵ ﺑـﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ روش فاصلۀ ماهالانوبیس ...  بیشتر

پیش‌بینی اثرات تغییر اقلیم بر پراکنش بالقوۀ مکانی (Boraginaceae Juss.) Onosma sabalanica Ponert. و Onosma cornuta H. Riedl. در واحدهای اقلیمی ایران

صدف صیادی؛ سیاوش نقی زاده؛ حسین مرادی زیناب؛ احمدرضا محرابیان؛ حسین مصطفوی

دوره 72، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 1117-1129

https://doi.org/10.22059/jrwm.2020.276119.1354

چکیده
  پدیدۀ تغییر اقلیم بزرگ‌ترین چالش زیست ‌محیطی حال حاضر دنیا می­باشد. پیش­بینی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه­های گیاهی حساس و با ارزش، امری مهم در راستای مدیریت و حفاظت آن­ها محسوب می­گردد. جنس Onosma L. (زنگوله­ای) به عنوان یک جنس بسیار غنی از طایفۀ Lithospermeae Dumort. در تیرۀ گاوزبان (Boraginaceae) می­باشد که دارای 52 گونه در ایران است که ...  بیشتر

ارزیابی کارایی روابط تجربی مبتنی بر آنالیز اندازه ذرات و معادلات نفوذ در برآورد هدایت هیدرولیکی رسوبات (بررسی موردی: پخش سیلاب جارمه خوزستان)

محمد معظمی؛ سادات فیض نیا؛ مجید خیاط خلقی؛ آرش ملکیان

دوره 70، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 235-246

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61980

چکیده
  هدایت هیدرولیکی یکی از مهم‌ترین خصوصیات هیدرولیکی است که حرکت آب در محیط متخلخل را کنترل می‌کند. ازاین‌رو برآورد دقیق آن در ارزیابی میزان تبادل آب بین جریان‌های سطحی و زیرزمینی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این مطالعه از 12 رابطه تجربی مبتنی بر آنالیز اندازه ذرات و 4 معادله نفوذ به‌منظور برآورد هدایت هیدرولیکی 3 نوع رسوب در عرصه ...  بیشتر

طبقه‌بندی پوشش گیاهی و رسته‌بندی آن در ارتباط با عوامل زمین‌شناسی، فیزیوگرافی و خاک (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده مانشت ایلام)

مصطفی نادری؛ اصغر مصلح آرانی؛ غلامحسین مرادی؛ عبدالسلام پیری؛ مهرداد کهزادیان؛ حمید رضا عظیم زاده

دوره 69، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 245-260

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61777

چکیده
  این پژوهش با هدف مطالعه پوشش گیاهی و بررسی تأثیر عوامل فیزیوگرافی، خاک و زمین‌شناسی بر روی توزیع و پراکنش جوامع گیاهی منطقه مانشت در استان ایلام انجام شده است. جهت بررسی و تعیین گروه‌های اکولوژیک 125 قطعه نمونه مربعی شکل با مساحت 400 متر مربع به صورت تصادفی- سیستماتیک در منطقه پیاده شد و حضور، عدم حضور و درصد پوشش گونه‌های گیاهی برداشت ...  بیشتر

اندازه‌گیری و واسنجی خصوصیات بارش در یک شبیه‌ساز باران دونازله

عطااله کاویان؛ مازیار محمدی؛ مقدسه فلاح؛ کاکا شاهدی؛ محمود حبیب نژاد؛ کریم سلیمانی؛ واحد بردی شیخ

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 253-267

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.135470.929

چکیده
  شبیه‌سازهای باران کوچک و قابل حمل از ابزار‌های اساسی در مطالعات فرسایش خاک و هیدرولوژی سطحی هستند و در آزمایشات امکان تکرار خصوصیات بارش طبیعی را بوجود می آورند. در این تحقیق ضمن معرفی یک دستگاه شبیه‌ساز باران دو نازله، آزمایشات واسنجی شامل آبدهی نازل‌ها، یکنواختی بارش در سطح پلات و توزیع اندازه‌ی قطرات انجام شده است. نتایج حاصل ...  بیشتر

پایش و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی حوضۀ آبخیز شهرستان فارسان با استفاده از مدل LCM

سینا نبی زاده؛ عطاالله ابراهیمی؛ معصومه آقابابایی؛ ایرج رحیمی پردنجانی

دوره 72، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 263-278

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.258803.1268

چکیده
  پوشش اراضی حوضه­های آبخیز از مباحث توسعه­ای متأثر و به شدت در حال تغییر هستند که این تغییرات بر متغیرهای دیگری همچون هیدرولوژی حوضۀ آبخیز تأثیر گذارند. هدف این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی در گذشته و بررسی امکان پیش­بینی آن در آینده با استفاده از مدل­سازی تغییر زمین (LCM) در حوضۀ آبخیز شهرستان فارسان استان چهارمحال­وبختیاری ...  بیشتر

بررسی وضعیت و روند تغییرات طوفان های گرد و غبار در ایران در دوره زمانی 1364 الی 1384

شیرین محمدخان

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، ، صفحه 495-514

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.123300.867

چکیده
  روند رو به رشد طوفان‌های گرد و غبار در سال‌های اخیر و تعیین تعداد وقوع این رخداد در سال‌های گذشته و جواب به این سوال که آیا این دفعات وقوع تغییری داشته یا خیر باعث شد، بررسی جامعی در مورد روند و وضعیت طوفان‌های گرد و غبار در سال‌‌های گذشته انجام گیرد. در این پژوهش بر اساس داده‌های مشاهده‌ای 112 ایستگاه هواشناسی از سال 1364- 1384 به بررسی ...  بیشتر

بازسازی دبی روزانه با استفاده از روش های شبکه عصبی و فازی- عصبی(مطالعه موردی: سرشاخه های حوزه آبخیز کارون)

مجتبی نساجی زواره؛ باقر قرمز چشمه؛ فاطمه رحیم زاده

دوره 69، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 503-514

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61699

چکیده
  برای برآورد دبی روزانه در مدل‏های هیدرولوژی نیاز به دبی‏های پیوسته در بازه زمانی روزانه هست. تعداد سال‏های آماری متفاوت، نواقص آماری و خطای اندازه‏گیری باعث ایجاد سری‏های زمانی با پایه زمانی غیرمشترک می‏گردد. بنابراین بازسازی داده‏های دبی روزانه از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. این تحقیق به‌منظور بازسازی دبی روزانه ...  بیشتر

بررسی عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش گونۀ Calligonum eriopodum (مطالعۀ موردی: شنزارهای اطراف شهرستان قائن)

سیده خدیجه مهدوی؛ غلامرضا حسینی بمرود؛ محمد حسن جوری؛ حسین توکلی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 529-536

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.238333.1151

چکیده
  Calligonum eriopodum تنها درختچۀ شن­دوست است که در ایران در استان خراسان جنوبی گزارش شده است. هدف این تحقیق بررسی دلایل محدودیت رویشگاهی این گونه بوده که در شنزارهای شرق شهرستان قائن در استان خراسان جنوبی انجام گرفته است. ابتدا مرز رویشگاه از طریق پیمایش و با استفاده از GPS، مشخص و منطقۀ پراکنش گونه روی نقشۀ 50000 :1، منتقل شد. نمونه­برداری از ...  بیشتر

تغییرات در استراتژی گیاهان در زیستگاه‌های شور کویر میقان با توجه به تئوری CSR، اراک

حمید رضا میرداودی؛ عادل جلیلی؛ زیبا جمزاد؛ علی فرمهینی

دوره 72، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 569-585

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.257764.1265

چکیده
  گروه­بندی گونه­های گیاهی با توجه به ویژگی­های عملکردی گیاهان بر اساس تئوری CSR برای درک فرآیندها، عملکرد اکوسیستم و همچنین بررسی کیفیت تغییرات در طول شیب­های محیطی مفید است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات در استراتژی گونه­های گیاهی در امتداد شوری خاک و چرای دام در منطقۀ حفاظت شدۀ کویر میقان اراک انجام گردید. نمونه­برداری ...  بیشتر

برآورد عدم قطعیت و سهم تولید رسوب جاده‌های جنگلی حوزه آبخیز زیارت، استان گلستان با استفاده از ردیاب‌های ژئوشیمیایی

کاظم نصرتی؛ سعیده جلالی

دوره 69، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 753-764

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61515

چکیده
  شناسایی منابع رسوب یکی از پارامترهای مهم در انتخاب روش مناسب حفاظت خاک و کنترل فرسایش است. هدف اصلی این پژوهش، برآورد عدم قطعیت و سهم تولید رسوب جاده‌های جنگلی با استفاده از ردیاب‌های ژئوشیمیایی در حوضه زیارت شهرستان گرگان است. به این منظور 47 نمونه خاک از منابع مختلف کاربری اراضی و 14 نمونه از رسوب معلق رواناب خروجی حوضه، جمع‌آوری ...  بیشتر