نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
ارزیابی پتانسیل تولید رواناب و رسوب با استفاده از باران‌ساز و مدل هیدرولوژیک در حوزة آبخیز کوزه‌تپراقی اردبیل

اباذر اسمعلی عوری؛ محمد گلشن

دوره 73، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 19-31

https://doi.org/10.22059/jrwm.2020.281780.1385

چکیده
  حوزه‌های آبخیز یک محیط وسیع با شرایط‌ متفاوت می‌باشند که شبیه‌سازی و مطالعه مطالعۀ فرآیند‎های تولید رواناب و رسوب در سطح این منطقه برای مدیریت و حفظ منابع بسیار مهم می‌باشد. حوزه حوزۀ آبخیز کوزه تپراقی با مساحت 766 کیلومتر مربع در جنوب و بالادست حوزه حوزۀ آبخیز قره‌سو در استان اردبیل واقع شده است. از بین مدل‌های هیدرولوژیک با ...  بیشتر

امکان‌سنجی پهنه‌بندی خطر بیابان‌زایی با استفاده از روش ESAs در منطقه نیاتک سیستان

سید هدایت پروری اصل؛ احمد پهلوانروی؛ علیرضا مقدم نیا

دوره 63، شماره 2 ، شهریور 1389، ، صفحه 149-16

چکیده
  بیابان‌زایی نتیجه فرایندهایی است که دو عامل تغییرات اقلیمی و رفتار زیست محیطی انسان جزء مهم‌ترین آنها می‌باشند. بخش گسترده‌ای از کشور ایران را مناطق خشک و نیمه‌خشک فرا گرفته. منطقه سیستان به‌عنوان نمونه‌ای بارز از این مناطق بیابانی کشور بشمار می‌آید. فرسایش بادی از مهمترین عوامل تخریب و هدر رفت خاک در این منطقه بشمار می‌آید. ...  بیشتر

تعیین معادل واحد دامی و انرژی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد سنجابی

حسین ارزانی؛ علی اسفندیاری؛ حمید نوروزیان؛ مهدی قربانی؛ جواد ترکان

دوره 62، شماره 2 ، مهر 1388، ، صفحه 175-186

چکیده
  آگاهی از میزان نیاز غذایی دام، میزان علوفه در دسترس مرتع و نیز کیفیت آن، اولین گام در مدیریت موفق دام و مرتع به شمار می‌رود. در ایران به دلیل اینکه گوسفند، جمعیت غالب بهره‌گیرنده از مرتع را تشکیل می‌دهد و نیز به دلیل اینکه حدود 27 ن‍‍ژاد گوسفندی در کشور وجود دارد و هر نژاد دارای وزن زنده و شرایط فیزیولوژیکی ویژه و در نتیجه نیازهای ...  بیشتر

ارزیابی شاخص‌های گیاهی برای تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی در اراضی نیمه خشک بخش مرکزی ایران (حوزه آبخیز قره آقاچ)

فاضل امیری؛ حسن یگانه

دوره 65، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 175-189

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.30010

چکیده
  Assessment process of vegetation cover by remote-sensing images should be based on understanding of the vegetation indices. Vegetation indices are widely used for assessing and monitoring ecological variables such as vegetation cover, above-ground biomass and leaf area index. The aim of the present research was to study of the ASTER data capabilities to estimate the vegetation cover percentage on Ghareh Aghaj Watershed as well as selecting proper vegetation indices for vegetation cover procurement. Various preprocessing, including image rectification was applied with geo-referencing of the image ...  بیشتر

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر ویژگی‏ های فیزیکوشیمیایی خاک (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران)

محسن پادیاب؛ سادات فیض نیا؛ حسن احمدی؛ اردشیر شفیعی

دوره 67، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 177-187

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.51825

چکیده
  از ویژگی‏های مناطق خشک و نیمه‌خشک، علاوه بر کمبود و نقصان بارندگی، نزول بارش‌هایی با شدت نسبتاً زیاد و مدت کوتاه است؛ این حالت در اکثر مواقع به وقوع سیلاب ‏های حجیمی منجر می‏شود. این سیلاب ‏ها رسوبات فراوانی دارند که، در صورت گسترش آن‌ها در سطح اراضی، خصوصیات خاک را تغییر می‏دهند. در این تحقیق آثار گسترش سیلاب (پس از 12 سال ...  بیشتر

مقایسه کارایی روش‏های برآورد تراکم سه گونه مرتعی Bromus tomentellus، ovina Festuca، و Prangos ferulacea (مطالعه موردی: مراتع سارال کردستان)

جمال ایمانی؛ حسین ارزانی؛ محمدعلی زارع چاهوکی

دوره 66، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 179-190

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.35571

چکیده
  به منظور ارزیابی و مقایسة روش‏های اندازه‏گیری تراکم سه گونة Bromus tomentellus،ovinaFestuca، و Prangos ferulaceae، از نظر صحت و زمان لازم در هر روش، سه جامعة مطالعاتی انتخاب شد که گونة غالبِ هر جامعه یکی از گونه‌‏های مذکور بود. در هر یک از جوامعْ منطقة معرف مشخص شد و محدوده‏ای به مساحت 7000 متر مربع (70 × 100) انتخاب گردید. نمونه‌برداری در این محدوده ...  بیشتر

ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی چند مجموعه داده بارش در سطح حوزه‌های آبخیز کشور

مریم رستمی؛ علی سلاجقه؛ فرود شریفی؛ آرش ملکیان؛ طیبه مصباح زاده

دوره 75، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 181-196

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.281778.1386

چکیده
  بارش نقشی مهم در چرخه‌های بیوژئوشیمیایی، آب، انرژی و اقلیمی بازی می‌کند. چند مجموعه داده‌ی منطقه‌ای و جهانی شامل MSWEP/E2OFD، WFDEI-GPCC/V2/Leap، GPCC به همراه تولیدات موسسات SMHI، IITM و MOHC تحت پروژه CORDEX در حال حاضر برآوردهایی از این متغیر در سراسر ایران ارائه می‌دهند. این مجموعه داده‌ها براساس مشاهدات ایستگاهی، تصاویر ماهواره‌ای و خروجی مدل‌ها، ...  بیشتر

مقایسة روش‌های نروفازی و SCS در اولویت‌بندی زیرحوضه‌های آبخیز به منظور اجرای اقدامات آبخیزداری (مطالعة موردی: حوضة آبخیز طالقان)

صادق تالی خشک؛ محسن محسنی ساروی؛ مهدی وفاخواه؛ شهرام خلیقی سیگارودی

دوره 68، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 213-225

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.54922

چکیده
  به دلیل ناکافی‌بودن امکانات، بودجه، نیروی انسانی، زمان، و ... عملیات آبخیزداری در کل سطح حوضة آبخیز قابل اجرا نیست. به همین دلیل، عملیات آبخیزداری باید در زیرحوضه‌هایی اجرا شود که اثرگذارتر است و از نظر تخریب، فرسایش، خسارات جانی و مالی، سیلاب، و ... بیشتر در معرض خطر باشد. همچنین، نقص ایستگاه‌های هیدرومتری یا فقدان ایستگاه‌ها در ...  بیشتر

مدل‌سازی سری زمانی جریان‌های سیلابی رودخانه گرگانرود

محمدرضا اکبری؛ مجید رحیمی

دوره 74، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 245-255

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.317463.1561

چکیده
  وقایع حدی از جمله خشکسالی و سیل در کشور ایران همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین و زیان‌بارترین مسائل کشور بوده و بررسی وقوع و پیش‌بینی آن‌ها در کانون توجه اکثر محققان بوده است. وقوع سیلاب در سال‌های اخیر و عدم توانایی سیستم مدیریت جهت اقدام به‌موقع جهت کاهش اثرات آن بر جوامع در معرض سیل همه را برآن داشته تا با استفاده از روش‌های مختلفی ...  بیشتر

روابط بین پایداری خاکدانه ها و برخی خصوصیات خاک در خاک‏های حوزه آبخیز طالقان

محسن آرمین؛ حسن روحی پور؛ حسن احمدی؛ علی سلاجقه؛ محمد حسین مهدیان؛ وجیهه قربان نیا خیبری

دوره 69، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 275-295

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61683

چکیده
  پایداری خاکدانه‏ها کی از خصوصیات اصلی مؤثر بر فرسایش‏پذیری و ویژگی‏های اصلی هیدرولیکی و فیزیکی خاک است. آگاهی از مؤلفه‏های خاک کنترل‌کننده پایداری خاکدانه‏ها برای حفظ ساختمان خاک بسیار مهم است. همچنین شناسایی خصوصیات بحرانی خاک مؤثر بر پایداری خاکدانه‏ها در حوزه آبخیزی که فرسایش خاک ناشی از الگوهای طبیعی پایداری خاکدانه‏ها ...  بیشتر

بررسی ارزش رجحانی گونه ها ی مرتعی برای گوسفند و بز (مطالعه موردی:سایت صالح آباد در استان ایلام)

ایاد اعظمی؛ محمد فیاض؛ جعفر حسین زاده

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، ، صفحه 277-286

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.216017.1063

چکیده
  در تعیین ظرفیت چرایی، مشخص نمودن علوفه تولید شده، ارزش رجحانی، حدبهره برداری مجاز، ارزش غذایی و وضعیت مرتع مورد نیاز است]16[. به این منظور ارزش رجحانی هفده گونه و گیاهان یکساله با روش درصد مصرف در مراتع صالح آباد در استان ایلام در چهار سال 86 تا 89 بررسی گردید. نتایج نشان داد اثر سال، ماه و گونه بر ارزش رجحانی معنی دار است. میانگین ارزش رجحانی ...  بیشتر

بررسی سیرتحول مالکیت، مدار آبیاری و هزینه‌های چاه در روستای چرخاب یزد

ایمان اسلامی؛ علی اکبر مهرابی؛ غلامرضا زهتابیان؛ محمدرضا اختصاصی؛ محمدعلی زارع چاهوکی

دوره 63، شماره 3 ، آذر 1389، ، صفحه 287-305

چکیده
  استان یزد به دلیل پیشینه تاریخی و فرهنگی خود همواره از گذشته به داشتن مردمی پرتلاش و سخت‌کوش معروف بوده‌ است. تجلی مضاعف همت این مردم، در استحصال آب دیده می‌شود. در استان یزد پیشینه مباحثی چون سنجش و اندازه‌گیری آب، مالکیت و سهام آب کشاورزی به گذشته‌ای دور بر‌می‌‌گردد، که در طول زمان دستخوش تغییراتی در نوع و شکل آن شده ‌است. هدف ...  بیشتر

تاثیر قرق کوتاه مدت و بارندگی بر پوشش مرتعی منطقه احمد آباد زنجان

فرهاد آقاجانلو؛ مرتضی اکبرزاده؛ احمد موسوی

دوره 65، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 289-299

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.30018

چکیده
  تاثیر قرق در روند تغییرات پوشش گیاهی مراتع طبیعی منطقه احمدآباد استان زنجان از سال 1380 تا 1385 با استقرار 3 واحد نمونه که هر کدام شامل دو نوار (ترانسکت) موازی به‌طول 30 متر، با 20قطعه (کوادرات) ثابت 1 متر مربعی در هر واحد نمونه (60 قطعه در 3 واحد نمونه) در داخل و همان تعداد در خارج قرق، مورد بررسی قرار گرفت. اندازه‌گیری مقدار تولید در داخل و خارج ...  بیشتر

تغییرات مکانی و زمانی میزان نیترات در آب زیرزمینی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سیلوه)

امید اسدی نلیوان؛ سید سعید غیاثی؛ سادات فیض نیا؛ نرگس سقازاده

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 307-319

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.23042.

چکیده
  آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی محسوب می‌شود. با توجه به کاربری‌های متعدد حوزه آبخیز سیلوه، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه می‌تواند دارای تغییرات مکانی و زمانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونه‌های آب زیرزمینی 145 نقطه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن ...  بیشتر

عوامل مؤثر در پذیرش بیمة مراتع توسط دامداران استان سمنان

حسین راحلی؛ باب اله حیاتی؛ قادر دشتی؛ امین شاکری؛ جعفر سید اخلاقی

دوره 66، شماره 3 ، آبان 1392، ، صفحه 335-346

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.36511

چکیده
  صنعت بیمه یکی از عوامل مؤثر در توسعة کشاورزی پایدار است. مراتع کشور، که تأثیرپذیری بیشتر و زودهنگام‌تری از پدیده‌هایی مانند خشکسالی دارد، به‌رغم گستردگی‌اش، سطح محدودی از آن‌ها تحت پوشش بیمه قرار گرفته است. از حدود 4/86 میلیون هکتار مراتع کشور کمتر از سه میلیون هکتار تحت پوشش بیمه قرار دارد. استان سمنان، در مقایسه با سایر ...  بیشتر

ارزیابی شدت بیابان‏زایی حوزة آبخیز درخت سنجد با استفاده از مدل IMDPA

الهام السادات ابریشم ابریشم؛ سادات فیض نیا

دوره 67، شماره 3 ، آبان 1393، ، صفحه 345-358

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.52824

چکیده
  در این تحقیق از روش ایرانی ارزیابی پتانسیل بیابانی‏زایی اراضی(IMDPA)  برای ارزیابی پتانسیل بیابان‏زایی منطقة درخت سنجد استفاده شد. پس از بررسی‏ها و ارزیابی‏های اولیه، چهار معیار اقلیم، پوشش‏ گیاهی، خاک، زمین‏شناسی و ژئومورفولوژی مهم‌ترین معیارهای مؤثر در بیابان‏زایی این منطقه انتخاب شدند. با استفاده از روش فوق، امتیازات ...  بیشتر

ارزیابی‏های بر پایة ریسک نیاز آبی محصولات تحت شرایط تغییر اقلیم با استفاده از مدل‏های AOGCM

پریسا سادات آشفته؛ امید بزرگ حداد

دوره 68، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 441-457

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56129

چکیده
  امنیت غذایی در جهان، به‌ویژه در مناطق خشک، که با کمبود آب مواجه‏اند، اهمیت زیادی دارد. آثار تغییر اقلیم بر نیاز آبی کشاورزی این اهمیت را دوچندان ساخته است. در این تحقیق به ارزیابی ریسک نیاز آبی دامنة وسیعی از محصولات در شرایط تغییر اقلیم پرداخته شد. به‏ منظور شبیه‏سازی متغیرهای اقلیمی از مدل‏های AOGCM استفاده ‏شد. بدین منظور، ...  بیشتر

بررسی تنوع گیاهان شهدزا و گرده زا در مدیریت زنبورداری از مرتع (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قره آقاچ)

فاضل امیری؛ حسین ارزانی؛ ابراهیم گویلی

دوره 65، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 449-460

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.32044

چکیده
  وجود پوشش گیاهی شهد زا و گرده زا در مراتع می‏تواند زمینه­ی اشتغال جهت کاربری زنبورداری بعنوان یکی از جنبه­های استفاده چند منظوره از مراتع را فراهم آورد. بدین منظور توسعه آن به عنوان یک راهکار مبتنی بر دانش بومی برای ایجاد اشتغال و جبران کاهش درآمد دامداران، به دلیل ضرورت کاهش دام در مراتع منطقه و جلوگیری از فشار وارده و تخریب ...  بیشتر

بررسی روند خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از تحلیل سری‌های زمانی و شاخص SDI در حوزۀ آبخیز مادیان رود لرستان

لیلا عبدالهی؛ محمد فرجی؛ علی حقی‌زاده؛ سمیه دهداری

دوره 72، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 477-487

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.261687.1279

چکیده
  وقایع خشکسالی با تأثیر روی منابع آب سطحی و آب زیرزمینی مقدار آب در دسترس بخش‌های مختلف را کاهش می‌دهد. خشکسالی هیدرولوژیک ابتدا با کاهش مقدار بارندگی شروع و به‌طور عادی با کاهش سطح دریاچه‌ها و منابع ذخیره‌ای مرتبط می‌شود. بدین منظور برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب برای جلوگیری از آثار زیان‌بار خشکسالی، باید با ارزیابی و پایش ...  بیشتر

مقایسة کارایی مدل‌های آماری و مفهومی در پیش‌بینی خشک‌سالی هیدرولوژی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز کرخه)

ام البنین بذرافشان؛ علی سلاجقه؛ احمد فاتحی مرج؛ محمد مهدوی؛ جواد بذرافشان؛ سمیه حجابی

دوره 66، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 493-508

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.50026

چکیده
  خشک‌سالی پدیده‌ای است که برای پیش‌بینی آن نمی‌توان از مدل مشخصی استفاده کرد. بر این اساس، محققان تلاش می‌کنند با استفاده از مدل‌های پیشرفته دقت پیش‌بینی‌ها را افزایش دهند. در این زمینه، مدل‌های استوکاستیک خطی، شبکة عصبی مصنوعی، و مدل‌های هیبرید می‌توانند در دقت پیش‌بینی مفید باشند. تحقیق حاضر به بررسی کارایی مدل‌های اتورگرسیو ...  بیشتر

بررسی تأثیر پخش سیلاب بر روند تغییرات نفوذپذیری خاک در استان بوشهر

علی جعفری؛ فاطمه توکلی راد

دوره 67، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 515-524

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.53470

چکیده
  پخش سیلاب نقش مؤثری در بهبود و حاصلخیزی خاک، ذخیرة آب‌های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی، و جلوگیری از حرکت شن‌های روان دارد. یکی از مشکلات عمدة طرح‌های پخش سیلاب ورود رسوبات به داخل سیستم‌های پخش و ته‌نشست مواد ریزدانه و درنهایت، کاهش نفوذپذیری است. به نظر می‌رسد، در طول زمان، در اثر ورود رسوبات ریزدانه به شبکه‌های پخش سیلاب، ...  بیشتر

کاربرد روش IUCN در ارزیابی وضعیت پایداری حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان - زیدشت 1)

امید اسدی نلیوان؛ محسن محسنی ساروی؛ قوام الدین زاهدی امیری؛ علی اکبر نظری سامانی

دوره 69، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 543-559

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61495

چکیده
  پایداری مفهومی است که توجه اساسی آن بر حفظ سرمایه­های (طبیعی، اجتماعی و اقتصادی) در جهت عدالت بین­نسلی است. توسعه پایدار در صورتی تحقق می­یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی ­و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق ارزیابی و اندازه­گیری پایداری حوزه آبخیز است. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت 1 از رویکرد ...  بیشتر

خصوصیات فیزیکی‌شیمیایی و کانی‌شناختی ذرات گرد و غبار و هواویز غرب ایران (مطالعۀ موردی: شهرهای آبادان و ارومیه)

حسام احمدی بیرگانی؛ سادات فیض نیا؛ حسن میرنژاد؛ حسن احمدی؛ کن مک کوئین؛ محمد قربان پور

دوره 70، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 551-567

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.22957.

چکیده
  در این پژوهش خصوصیات فیزیکی­شیمیایی و کانی­شناختی ذرات گرد و غبار و هواویزهای شهرهای ارومیه و آبادان طی دورۀ زمانی6 ماهه در سه دامنۀ اندازۀ ذرات TSP،PM10 و PM2/5 به کمک پراش پرتو ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مجهز به پرتو ایکس پاشندۀ انرژی (EDX) بررسی شد. نتایج پراش پرتو ایکس نشان­ داد که بیشتر ذرات شامل کلسیت، کوارتز، کانی­های ...  بیشتر

ارزیابی کارایی چندین روش داده‌کاوی برای پیش‌بینی تبخیر(مطالعة موردی: ایستگاه سینوپتیک یزد)

حمیده افخمی؛ اعظم حبیبی پور؛ محمد رضا اختصاصی

دوره 71، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 579-594

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.31403.567

چکیده
  تبخیر یکی از پارامترهای اقلیمی مهم در مناطق خشک است و نقش مهمی را در مدیریت منابع آب بازی می‌کند، به همین جهت آگاهی از مقدار تبخیر و مدل‌سازی آن به عنوان یکی از متغیرهای مهم هیدرولوژیکی در تحقیقات کشاورزی و حفاظت آب و خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. در دهه‌های اخیر روش‌های هوش مصنوعی در تخمین و پیش‌بینی پدیده‌های غیرخطی توانایی ...  بیشتر

بررسی ارتفاع غرقاب روی عملکرد دو گونه‌ی مرتعی Aeluropus littoralis و Juncus maritimus

مجید محمداسمعیلی؛ محمد رضا مجتهدی؛ خیرالنسا میرنیا

دوره 72، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 625-632

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.132046.914

چکیده
  تنش غرقاب یکی از تنش­های مهم محیطی است که عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می­دهد. در این تحقیق اثرات ارتفاع غرقاب بر روی عملکرد دو گونۀ مرتعی Aeluropus littoralisوJuncus maritimus مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی در 4 تیمار و 8 تکرار در محیط نیمه کنترل شده اجرا شد. بعد از گذشت 5/2 ماه از شروع آزمایش، برداشت نهایی ...  بیشتر