خالد اوسطی؛ علی سلاجقه؛ صالح آرخی
چکیده
بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی آبهای زیرزمینی در شناخت وضعیت کیفی آبخوان، منابع آلوده کننده و تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. روشهای زمینآماری و GIS میتوانند در این راستا ابزار مفیدی باشند. با توجه به کاربریهای متعدد حوضه کردان، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه میتواند ...
بیشتر
بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی آبهای زیرزمینی در شناخت وضعیت کیفی آبخوان، منابع آلوده کننده و تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. روشهای زمینآماری و GIS میتوانند در این راستا ابزار مفیدی باشند. با توجه به کاربریهای متعدد حوضه کردان، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه میتواند دارای تغییرات مکانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونههای آب زیرزمینی 52 چاه مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه غلظت نمونههای نیترات با استانداردهای ملی و بینالمللی (50 میلی گرم بر لیتر) نشان میدهد که دو درصد از نمونههای مورد بررسی، آلوده به نیترات بودهاند. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن مکانی بودن تغییرات نیترات، روشهای متعدد زمینآماری شامل IDW (با توان 1 تا 4)، کریجینگ معمولی و RBF (با پنج تابع کرنل) مورد مقایسه قرار گرفتند. در انتها، با توجه به مدل انتخابی پارامترهای کنترلی مربوطه کالیبره گردیده و نقشههای کاربردی همتراز و نقشه خطای مربوطه، با استفاده از روشهای مختلف در محدوده مطالعاتی تهیه شدهاند. براساس معیارهای ارزیابی خطای برآورد، روش کریجینگ دارای کمترین خطا بوده و از دقت قابل توجهی برخوردار است. همچنین نقشه احتمال خطر آلودگی نیتراته در آب زیرزمینی دشت کردان با استفاده از روش کریجینگ شاخص مورد بررسی قرار گرفت. توزیع مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نشان میدهد که غلظت نیترات در مناطق با قابلیت نفوذ بالا و شیب کم در کاربری کشاورزی بالاترین مقادیر را داشته است. این مقاله، همچنین شیوههای بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی را با استفاده از GIS شرح میدهد.
حجت‌ا... جلیلیان؛ قباد رستمی‌زاد؛ صالح آرخی
چکیده
متاسفانه در ایران به دلایل مختلف از قبیل خرابی دستگاه‌ها، عدم برداشت داده‌ها، سوانح طبیعی و... بعضی داده‌ها در ایستگاه‌های هیدرومتری ثبت نشده‌اند که موجب بروز نواقص آماری و ایجاد مشکلاتی در تجزیه و تحلیل ایجاد می‌کند. لذا ناگزیر باید این داده‌های گمشده به طریقی برآورد شوند. روشهای مختلفی برای بازسازی داده‌های گمشده وجود دارند ...
بیشتر
متاسفانه در ایران به دلایل مختلف از قبیل خرابی دستگاه‌ها، عدم برداشت داده‌ها، سوانح طبیعی و... بعضی داده‌ها در ایستگاه‌های هیدرومتری ثبت نشده‌اند که موجب بروز نواقص آماری و ایجاد مشکلاتی در تجزیه و تحلیل ایجاد می‌کند. لذا ناگزیر باید این داده‌های گمشده به طریقی برآورد شوند. روشهای مختلفی برای بازسازی داده‌های گمشده وجود دارند که هرکدام با دخالت دادن متغیرهای ویژهای داده‌ها را برآورد می‌کنند. در این پژوهش از چهار روش رگرسیون تک متغیره، رگرسیون دو متغیره، لانگبین و توماس فیرینگ برای بازسازی داده‌های هیدرومتری شامل دبی ماهانه، دبی سالانه، رسوب و کیفیت آب بهره گرفته شده است. نتایج به‌دست آمده در این پژوهش نشان داد که بین روشهای مختلف بازسازی دبی متوسط ماهانه در 17 ایستگاه مطالعاتی، از 192 مورد بازسازی، روش لانگبین با 66 مورد (33%) و روش رگرسیون دو متغیره با 52 مورد (27%) بهترین روشهای بازسازی دبی متوسط ماهانه می‌باشند، و روش رگرسیون دو متغیره از بین 17 ایستگاه در 8 ایستگاه بهترین جواب را داده است و برای برآورد دبی متوسط سالانه مناسب می‌باشد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که از رابطه بین دبی- رسوب و دبی- کیفیت آب برای بازسازی این داده‌ها با استفاده از روشهای بکارگرفته شده در این پژوهش نمی‌توان استفاده کرد.
