قادر کریمی؛ حسن یگانه؛ معصومه عباسی خالکی؛ مهدی معمری؛ هادی افرا
چکیده
به منظور بررسی خصوصیات تولیدی و مقدار مصرف علوفۀ گیاه Bromus tomentellus Boiss. در مراحل مختلف فنولوژی توسط دام، این مطالعه به مدت چهار سال در مراتع کردان البرز انجام شد. بدین منظور، با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، مقدار علوفة باقی‌ماندة گونه از چرای دام تا زمان خروج دام از مرتع با فواصل یک‌ماهه برداشت شد و از تفاضل آن از تولید در داخل ...
بیشتر
به منظور بررسی خصوصیات تولیدی و مقدار مصرف علوفۀ گیاه Bromus tomentellus Boiss. در مراحل مختلف فنولوژی توسط دام، این مطالعه به مدت چهار سال در مراتع کردان البرز انجام شد. بدین منظور، با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، مقدار علوفة باقی‌ماندة گونه از چرای دام تا زمان خروج دام از مرتع با فواصل یک‌ماهه برداشت شد و از تفاضل آن از تولید در داخل قطعة محصور مقدار مصرف گونه تعیین شد. سرانجام، به منظور تأثیر سالهای مورد مطالعه و ماه‌های برداشت بر تولید و مصرف گونة تحت بررسی در منطقة مورد مطالعه، اعداد و ارقام به‌دست‌آمده تجزیه و تحلیل شد. به طور کلی، بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، سال سوم و چهارم بیشترین مقدار و سال اول کمترین مقدار تولید را به خود اختصاص دادند. تغییرات مصرف این گونه در سالهای مختلف نیز مشابهِ تولید بود. همچنین، دورۀ رشد و تولید علوفة گونة Bromus tomentellus Boiss. در فصل بهار است و در اردیبهشت‌ماه به حداکثر مقدار خود می‌رسد و بعد از آن به سمت تیرماه روند نزولی طی می‌کند. در ماه‌های اردیبهشت و خرداد دامْ علوفة حاصل از این گونه را در حجم بالا مصرف می‌کند. هر چه به سمت تیرماه پیش میرویم، دام به مقدارِ بسیار کمی از این گیاه استفاده می‌کند. بهنظر می‌رسد، با کامل‌شدن مراحل رشد، این گونه حالت خشبی پیدا می‌کند و دام تمایل کمتری به چرای آن دارد. در نتیجه، دام به مقدارِ کمی از آن مصرف می‌کند.
قادر کریمی؛ حسن یگانه؛ حسن براتی؛ فرهنگ قصریانی
چکیده
با توجه به روند رو به رشد تخریب مراتع، بررسی آثار شدت‌های مختلف برداشت بر گونهها، به منظور بهرهبرداری اصولیتر از مراتع، میتواند در اصلاح و احیای مراتع مؤثر واقع شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر شدت‌های مختلف برداشت بر گونه کلید Ajugachamaecistus در منطقة کردان است. این گونه در منطقه مورد مطالعه ارزش علوفهای دارد. ...
بیشتر
با توجه به روند رو به رشد تخریب مراتع، بررسی آثار شدت‌های مختلف برداشت بر گونهها، به منظور بهرهبرداری اصولیتر از مراتع، میتواند در اصلاح و احیای مراتع مؤثر واقع شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر شدت‌های مختلف برداشت بر گونه کلید Ajugachamaecistus در منطقة کردان است. این گونه در منطقه مورد مطالعه ارزش علوفهای دارد. در این تحقیق، نخست یک منطقه کلید به مساحت یک هکتار انتخاب شد و در سال اول حصارکشی و قرق گردید. 40 پایه از گونه مذکور انتخاب شد و برداشت های 0 (شاهد)، 25، 50، و 75 درصد بر روی پایهها اعمال شد (هر 10 پایه یک تیمار). در فصل چرای منطقه، برداشت به صورت ماهیانه با قیچی باغبانی انجام گرفت. تأثیر تیمارهای برداشت با تغییرات ایجادشده در خصوصیات گونه تحت تیمار، شامل تولید علوفه و بذر، شادابی، مرگ و میر، و رشد اندام هوایی، بررسی شد. در نهایت، دادههایِ تولید با طرح اسپلیت پلات با تجزیه مرکب در سال و دادههایِ تولید بذر، شادابی، مرگ و میر، و رشد اندام های هوایی در نرم‌افزار SAS تجزیه شد. نتایج مطالعات آماری آثار سال و درصد برداشت بر تولید علوفه گونه مورد مطالعه نشان داد که اثر سطوح مختلف برداشت، سالهای مختلف، و اثر متقابل آنها بر تولید علوفه در سطح یک درصد معنی دار است. این امر بیانگر آن است که در سالهای مختلف با وضعیت آب و هوایی متفاوت میزان تولید متفاوت است. همچنین، نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد تولید بذر، بنیه و شادابی، مرگ و میر، و رشد اندامهای هوایی نیز تحت تأثیر سطوح مختلف برداشت و وضعیت آب و هوایی قرار دارند. در مجموع، با توجه به نتایج به دست‌آمده، مشخص شد آثار منفی برداشت بر روی گونه مورد نظر از بین سطوح برداشت اعمال‌شده در سطح 75 درصد مشهود است. به عبارتی، چرای سنگین تأثیر منفی بر گونة تحت تیمار دارد. بنابراین، برداشت تا سطح 75 درصد میتواند بقای گونه مذکور را به‌خطر اندازد و، در واقع، با برداشت تا سطح 50 درصد مشکل جدّی برای آن بهوجود نمی آید.
محمد فیاض؛ حسین پیری صحراگرد؛ حسن یگانه؛ انور سور؛ میر طاهر قائمی
چکیده
درک جامع و درست رفتار چرایی دام‌ها در به حداکثر رساندن محصولات دامی کمک می‌کند. علاوه بر این، شناخت خوبِ رفتار چرایی دام‌ها این امکان را میدهد تا آثار دام‌ها را در مراتع پیش‌بینی و در نهایت، بتوانیم چرای دام‌ها را به بهترین شکل مدیریت کنیم. همچنین، با شناخت رفتار چرایی دام‌های مختلف میتوان در جهت استفادة بهینه از علوفة مراتع ...
بیشتر
درک جامع و درست رفتار چرایی دام‌ها در به حداکثر رساندن محصولات دامی کمک می‌کند. علاوه بر این، شناخت خوبِ رفتار چرایی دام‌ها این امکان را میدهد تا آثار دام‌ها را در مراتع پیش‌بینی و در نهایت، بتوانیم چرای دام‌ها را به بهترین شکل مدیریت کنیم. همچنین، با شناخت رفتار چرایی دام‌های مختلف میتوان در جهت استفادة بهینه از علوفة مراتع به راه‌حل‌هایی دست یافت و از کاهش تولیدات دامی و کاهش درآمد دامداران جلوگیری کرد. بدین منظور، طرح رفتار چرایی گاو دورگه در مرتع تزخراب ارومیه اجرا شد. شاخصهای لازم برای تفسیر رفتار چرایی دام عبارت بود از طول مسافت طی‌شده در روز، مسیر حرکت دام در مرتع، سرعت حرکت دام (میانگین حداکثر و حداقل)، زمان صرف‌شده برای استراحت، زمان صرف‌شده برای حرکت، و سیستم چرای اعمال‌شده. برای تعیین رفتار یا سیکل چرای دام از دستگاه موقعیت‌یاب جغرافیایی (GPS) استفاده شد. نتایج نشان داد در بین سال‌ها، شاخصهایِ مسافت طی‌شده در طول روز، زمان صرف‌شده برای چرا، و زمان صرف‌شده برای استراحت در سطح 1 درصد و شاخصِ میانگین سرعت در سطح 5 درصد اختلاف معنیدار دارند. علاوه بر این، در ماه‌های تحت بررسی (اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، و مهر) همة شاخصهای بررسی‌شده در ماه‌های مختلف در سطح 1 درصد دارای اختلاف معنیدار بودند. این مطالعه نشان داد عوامل محیطی، از قبیل تغییرات فصلی و، در نتیجه، تغییرات دمایی ناشی از آن، یکی از عواملِ مهمِ مؤثر در رفتار چرایی دام‌هاست.
