مهدیه محمودی؛ عطاالله ابراهیمی؛ محمدحسن جوری؛ پژمان طهماسبی
چکیده
مبنای تصمیم‌گیری مدیریت مراتع، میزان بهرهبرداری از گونه‌های کلیدی است. اندازه‌گیری بهرهبرداری جهت تنظیم شدت چرا، توزیع دام و کاهش فشار چرایی کاربرد دارد. در این تحقیق، بهرهبرداری دو گیاه گندمی کلیدی Dactylis glomerataو Bromus tomentosusدر مراتع جواهرده رامسر به روش تعیین رابطة ارتفاع- وزن گیاه در دو دورة رویشی قبل از گلدهی و گلدهی در دو منطقة ...
بیشتر
مبنای تصمیم‌گیری مدیریت مراتع، میزان بهرهبرداری از گونه‌های کلیدی است. اندازه‌گیری بهرهبرداری جهت تنظیم شدت چرا، توزیع دام و کاهش فشار چرایی کاربرد دارد. در این تحقیق، بهرهبرداری دو گیاه گندمی کلیدی Dactylis glomerataو Bromus tomentosusدر مراتع جواهرده رامسر به روش تعیین رابطة ارتفاع- وزن گیاه در دو دورة رویشی قبل از گلدهی و گلدهی در دو منطقة قرق و چرا در طول 32 ترانسکت 100 متری انجام شد. ابتدا، ارتفاع گیاهان اندازه‌گیری و سپس از 1 سانتیمتری از سطح خاک، قطع و نهایتاً خشک و وزن خشک آن در مقاطع 5 سانتیمتری برش و توزین گردید. برای آنالیز داده‌ها از روابط رگرسیونی استفاده شد. آنالیز داده‌ها نشان داد که در منطقة قرق و مرحلة قبل از گلدهی در هر دو گونه، مدل سیگموئید، بهترتیب با ضریب تبیین 994/0 و 997/0 و در منطقة قرق و در مرحلة گلدهی برای گونة Dactylis glomerata مدل سیگموئید با ضریب تبیین 975/0 و برای گونة Bromus tomentosus مدل سیگموئید، با ضریب تبیین 998/0 بهترین برآوردها را داشته‌اند. در منطقة چرا و مرحلة قبل از گلدهی نیز برای هر دو گونة مدل سیگموئید، با ضریب تبیین 996/0 بهترین مدل و در منطقة چرا و مرحلة گلدهی در گونة Dactylis glomerata مدل توانی، با ضریب تبیین 979/0 و در Bromus tomentosus مدل درجة دو، با ضریب تبیین 999/0 بهترین برآوردها را نشان دادند. بنابراین، از رابطة وزن- ارتفاع گیاهان کلیدی بهراحتی می‌توان تشخیص قریب به یقینی از میزان بهرهبرداری حاصل و بهعنوان ابزار مناسبی برای پایش و مدیریت مراتع استفاده کرد.
پژمان طهماسبی؛ عطاالله ابراهیمی؛ نبی الله یارعلی
چکیده
Proper judgement on rangeland state needs appropriate sampling plan and accurately estimation of plant characteristics. Sample shape and size are critical issues in vegetation measurement. Thus, decision on appropriate quadrate shape that enables us to determine several parameters accurately and timely would increase sampling efficiency. Several criterias including accuracy, perimeter/area ratio, spent time for measurement, usability and ease of use as well as three variance and or covariance dependent criterias were used to decide on proper plot size to determine multi-variables of rangelands, ...
بیشتر
Proper judgement on rangeland state needs appropriate sampling plan and accurately estimation of plant characteristics. Sample shape and size are critical issues in vegetation measurement. Thus, decision on appropriate quadrate shape that enables us to determine several parameters accurately and timely would increase sampling efficiency. Several criterias including accuracy, perimeter/area ratio, spent time for measurement, usability and ease of use as well as three variance and or covariance dependent criterias were used to decide on proper plot size to determine multi-variables of rangelands, i.e. different life forms composition, sand and gravels, litter and bare soil coverage. Different quadrate sizes including 1×1, 1×2, 1.4×1.4, 0.4×4, 2×2, 2.8×2.8 and 4×4m were established along a 640 m long transect within a homogeneous vegetation type. Within each quadrate, species canopy cover, litter, sand and gravel coverage in addition to spent time for measurement were estimated and recorded. Life forms composition in each plot was calculated by summing each life form species. An Analytical Hierarchical Process (AHP) was performed to find out appropriate sampling quadrate from aforementioned quadrate sizes. Moreover, 5 repeats of nested quadrates from 25×25cm to 16×16m were established to determine sampling minimal area. Efficacy of minimal area method with this multi criteria method that synchronously incorporated a number of criteria was compared. Results showed that accuracy of multi-variable estimation raises with increasing sampling quadrate size (area) until reaches a 4 square meter quadrate (2×2m) but after that more or less stabilized. Also, on a constant sample size (area), efficiency of square plots is higher than rectangles for estimation of objective variables. AHP results showed that based on accuracy, time, perimeter/area ratio, and usability and ease of application criteria a 4 square meter (i.e., 2×2m) plot is the most appropriate alternative for synchronic measurement of multi-variables. Repeated nested plots showed at least a 32×32m plot for minimal area that is not applicable in practice. We can conclude that 1) minimal area that is estimated using nested plots are not necessarily the most appropriate minimal quadrate size in heterogeneous vegetations for multi-variable measurement, and 2) by considering multi criteria and choosing the best option (alternative) from different quadrates, researcher will increase sampling efficiency.
