خالد اوسطی؛ علی سلاجقه؛ محمد مهدوی؛ پاول کوئنیگر؛ کامران چپی؛ آرش ملکیان
چکیده
با جدیترشدن مسئلة تغییر اقلیم و آثار احتمالی آن بر سیستمهای منابع آب، طراحی و اجرای برنامههای مدیریتی، با فرض شرایط هیدرولوژیکی ثابت، میتواند مدیریت و برنامهریزی را با چالش جدی در پیشبینی دقیق نیازهای آتی روبهرو کند. بر این اساس، در مطالعة حاضر تلاش شده است روند تغییرات متغیرهای هیدرواقلیمی در ایستگاههایی با ...
بیشتر
با جدیترشدن مسئلة تغییر اقلیم و آثار احتمالی آن بر سیستمهای منابع آب، طراحی و اجرای برنامههای مدیریتی، با فرض شرایط هیدرولوژیکی ثابت، میتواند مدیریت و برنامهریزی را با چالش جدی در پیشبینی دقیق نیازهای آتی روبهرو کند. بر این اساس، در مطالعة حاضر تلاش شده است روند تغییرات متغیرهای هیدرواقلیمی در ایستگاههایی با آمار طولانیمدت در سراب کرخه، با استفاده از روش «من- کندال اصلاحشده برای اثر خودهمبستگی»، سریهای روزانة دما، بارش و دبی بررسی شود. بیشتر متغیرهای دما روند افزایشی داشت و نتایج بررسیِ بارش نیز دارای تفاوتهای مکانی بود. به طور کلی، روند کاهشی برای جریان در منطقه مشاهده شد و این تغییرات در جریانهای پایه شدیدتر بود. روند کاهشی میانة دبی سالانه در ایستگاه هولیلان در سطح ده درصد معنیدار شد. بارش سالانه، تعداد روزهای بارانی و تعداد روزهایِ با بارشِ بیش از 10 میلیمتر همبستگیِ معنیدارِ بیشتری با متغیرهای جریان نشان دادند. بررسی روابط دبی ماهانه با متغیرهای بارش و دما در ایستگاههای مورد بررسی نشاندهندة تأخیرِ واکنش سیستم به ورودیهاست؛ این موضوع میتواند به تأخیرِ ذوب برف یا عبور جریان از مسیرهای آبی دیگر، مانند آب زیرزمینی، مربوط باشد. بخشی از تغییراتِ متغیرهای جریان، بهویژه در دبیهای پایه، کاملاً با بارش توجیه نمیشود و میتواند از تغییرات دما یا عواملی مانند افزایش بهرهبرداری از آب زیرزمینی متأثر باشد.
سید حمید رضا صادقی؛ شیرکوه ابراهیمی محمدی؛ کامران چپی
چکیده
رفتار رسوب معلق در طول رگبارها نهتنها تابعی از شرایط انرژی از قبیل ذخیرة رسوبات در دبیهای کم و حمل آن در دبیهای زیاد است، بلکه با تغییرات تولید رسوب و کاهش آن نیز مرتبط است. تغییرات موجودیت رسوب باعث ایجاد اثری به نام الگوی حلقة رسوبی میشود. تحلیل الگوهای حلقههای رسوبی اهمیت فراوانی در مطالعات رسوب حوضههای آبخیز دارد؛ ...
بیشتر
رفتار رسوب معلق در طول رگبارها نهتنها تابعی از شرایط انرژی از قبیل ذخیرة رسوبات در دبیهای کم و حمل آن در دبیهای زیاد است، بلکه با تغییرات تولید رسوب و کاهش آن نیز مرتبط است. تغییرات موجودیت رسوب باعث ایجاد اثری به نام الگوی حلقة رسوبی میشود. تحلیل الگوهای حلقههای رسوبی اهمیت فراوانی در مطالعات رسوب حوضههای آبخیز دارد؛ حال آنکه به تحلیل آنها کمتر توجه شده است. بنابراین، در این مطالعه، بر اساس دادههای دبی و غلظت رسوب معلق 8 واقعة بارندگی اتفاقافتاده از فروردین 1390 تا اردیبهشت 1391، تغییرات درونرگباری غلظت رسوب معلق 6 زیرحوضة دریاچة زریوار در قالب الگوهای حلقههای رسوبی بهدست آمد. بر اساس تحلیل نتایج، حلقههای رسوبی بهدستآمده دارای 16 الگوی ساعتگرد، 13 الگوی بینظم، 11 الگوی پیچیده، و 6 الگوی پادساعتگرد بود. زیرحوضههای کوچک آبخیز دریاچة زریوار پاسخهای سریعی به تغییرات شدت رگبارها نشان داد و اکثر آبنمودهای ثبتشده از رگبارهای مختلف دارای چند دبی اوج و، به تبع آن، تغییرات فراوان غلظت رسوب معلق بودـ که خود باعث ایجاد الگوهای متفاوت حلقة رسوبی شد. تنوع الگوهای حلقههای رسوبی نهتنها بیانگر پیچیدگی حمل رسوب در درون وقایع رگباری بود، بلکه از رگباری به رگبار دیگر نیز تغییر کرد. برقراری رابطة معنیدار آماری (01/0>p) بین آورد کل رسوب و دبی اوج وقایع رگباری هر نقطة نمونهبرداری بیانگر این واقعیت بود که، بهرغم تفاوتهای تغییرات درونرگباری غلظت رسوب معلق، میتوان اثر کلی همة وقایع را در هر نقطة نمونهبرداری با یک معادلة سادة رگرسیونی توصیف کرد.