مریم ملک میرزایی؛ علی اکبر کریمیان
چکیده
بهرهبرداری و استحصال محصولات فرعی جنگلها و مراتع از دیرباز مورد توجه انسانها بوده است. امروزه نیز این محصولات نقشهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشورهای دارای اکوسیستمهای جنگلی و مرتعی ایفا میکنند، بهطوریکه نادیده گرفتن و عدم توجه به آن میتواند معضلاتی در سطح کلان کشورها به دنبال داشته باشد. هدف از مطالعۀ ...
بیشتر
بهرهبرداری و استحصال محصولات فرعی جنگلها و مراتع از دیرباز مورد توجه انسانها بوده است. امروزه نیز این محصولات نقشهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشورهای دارای اکوسیستمهای جنگلی و مرتعی ایفا میکنند، بهطوریکه نادیده گرفتن و عدم توجه به آن میتواند معضلاتی در سطح کلان کشورها به دنبال داشته باشد. هدف از مطالعۀ حاضر بررسی تأثیر بهرهبرداری بر تخریب جنگلها و مراتع بر اساس نگرش روستائیان میباشد. این تحقیق با استفاده از پرسشنامه به روش پیمایشی صورت گرفت و از شیوۀ نمونهگیری طبقهبندی شده با تخصیص متناسب برای جمعآوری اطلاعات استفاده شد. 384 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. روایی ابزار تحقیق یعنی پرسشنامه، با استفاده از نظر متخصصین و کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 76/0 بهدست آمده است. جامعۀ آماری شامل تمام روستائیان بخش زرینآباد با جمعیت (6379) نفر و نمونۀ آماری بر اساس جدول مورگان 384 نفر بهدست آمد. نتایج نشان داد بین میزان برداشت محصولات فرعی و تخریب جنگلها و مراتع، رابطۀ مثبت و معنیداری وجود دارد (05/0 >P). همچنین نتایج نشان داد روستائیان نگرش مثبتی نسبت به تشکیل تعاونیهای مردمنهاد دارند. نتایج نشان داد تشکیل شرکتهای تعاونی بهرهبرداری، آموزش قبل از برداشت و نظارت کارشناسان در امر بهرهبرداری از محصولات فرعی جنگل و مرتع تأثیر معنیدار و مثبتی در کاهش تخریب این منابع دارد (05/0 >P). نتایج نیز نشان داد بین بهرهبرداری از محصولات فرعی جنگل و مرتع و درآمد و کاهش فقر از حد متوسط اختلاف معنیداری وجود دارد. با توجه به نیاز روستا نشینان جهت تأمین حداقلهای معیشت خود با استفاده از جنگل و مرتع در این زمینه نکتۀ اساسی نه جلوگیری از بهرهبرداری بلکه متوازن نمودن میزان بهرهبرداری از منابع با نظارت مستمر ارگانهای مرتبط و همچنین اقدام مؤثر در جهت تشکیل شرکتهای تعاونی بهرهبرداری از جنگل و مرتع زیر نظر ادارات مربوطه میباشد.