حمید رضا میرداودی؛ یونس عصری؛ غلامرضا گودرزی؛ علی فرمهینی
چکیده
مطالعۀ تنوع گونهای و بررسی روابط بین گیاهان، عوامل محیطی و آشفتگی نقش مهمی در مطالعۀ پویایی و مدیریت اکوسیستمها دارد. در این تحقیق تنوع گونههای گیاهی در ارتباط با تغییرات ارتفاعی و چرای دام، در امتداد یک شیب ارتفاعی 1000 متری در منطقۀ حفاظت شدۀ هفتاد قلۀ اراک مطالعه شد. الگوی تنوع زیستی با مقایسۀ شاخصهای غنای گونهای مارگالف، ...
بیشتر
مطالعۀ تنوع گونهای و بررسی روابط بین گیاهان، عوامل محیطی و آشفتگی نقش مهمی در مطالعۀ پویایی و مدیریت اکوسیستمها دارد. در این تحقیق تنوع گونههای گیاهی در ارتباط با تغییرات ارتفاعی و چرای دام، در امتداد یک شیب ارتفاعی 1000 متری در منطقۀ حفاظت شدۀ هفتاد قلۀ اراک مطالعه شد. الگوی تنوع زیستی با مقایسۀ شاخصهای غنای گونهای مارگالف، یکنواختی شلدون و تنوع شانون- واینر، در طبقات مختلف ارتفاعی با دامنۀ 100 متری مشخص شد. بررسی ارتباط پوششگیاهی با برخی از عوامل فیزیوگرافی (با تأکید بر ارتفاع از سطح دریا) و آشفتگی چرای دام، با استفاده از روش تحلیل تطبیقی متعارفی جزئی انجام شد. نتایج وجود یک همبستگی معنیدار بین ارتفاع از سطح دریا و چرای دام را نشان داد (01/0P<، 55/0R2=). همچنین نتایج نشان داد که تنوع و غنای گونهای از ارتفاعات پایینتر تا 2300 متر از سطح دریا افزایش ولی از دامنۀ ارتفاعی 2300 به بالا کاهش یافتند. این نتیجه در راستای تئوری اثر غالبیت میانه است. چرای شدید دام در ارتفاعات پایین منجر به تغییر پوششگیاهی به سمت گونههای یکساله و فرصتطلب شده است. مناطقی با چرای متوسط دام، بالاترین مقدار تنوعگونهای و مناطقی با شدت چرای زیاد و کم، کمترین تنوعگونهای را داشتند. این نتیجه در راستای تئوری آشفتگی متوسط است. یکنواختی گونهها نیز با افزایش شدت چرای دام افزایش یافت، هر چند که این تغییرات معنیدار نبود (05/0P>). بنابراین ارزیابی تنوع گونهای در طول شیبهای اکولوژیک، بدون در نظر گرفتن شدت چرای دام، قابل ارزیابی نیست.
حمید رضا میرداودی؛ عادل جلیلی؛ زیبا جمزاد؛ علی فرمهینی
چکیده
گروهبندی گونههای گیاهی با توجه به ویژگیهای عملکردی گیاهان بر اساس تئوری CSR برای درک فرآیندها، عملکرد اکوسیستم و همچنین بررسی کیفیت تغییرات در طول شیبهای محیطی مفید است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات در استراتژی گونههای گیاهی در امتداد شوری خاک و چرای دام در منطقۀ حفاظت شدۀ کویر میقان اراک انجام گردید. نمونهبرداری ...
بیشتر
گروهبندی گونههای گیاهی با توجه به ویژگیهای عملکردی گیاهان بر اساس تئوری CSR برای درک فرآیندها، عملکرد اکوسیستم و همچنین بررسی کیفیت تغییرات در طول شیبهای محیطی مفید است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات در استراتژی گونههای گیاهی در امتداد شوری خاک و چرای دام در منطقۀ حفاظت شدۀ کویر میقان اراک انجام گردید. نمونهبرداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. طبقهبندی پوششگیاهی با روش گونههای شاخص دوطرفه در نرم افزار PC-ORD4.17 انجام گردید. برای بررسی ارتباط پوششگیاهی با عوامل محیطی و آشفتگی، از روش غیر خطی تحلیل تطبیقی متعارفی و نرمافزارCanoco4.5 استفاده شد. از بین عوامل مؤثر بر تغییرات گروههای عملکردی و ساختار پوشش گیاهی، شوری خاک به عنوان یک عامل محدود کننده و چرای دام به عنوان یک نوع آشفتگی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که استراتژی تحمل تنش (S) بیشتر در سطوح شوری متوسط و زیاد پراکنش دارند. استراتژیهای گروه رقابتی (C) با فراوانی 3/14 درصد، بیشتر در مناطقی با شوری پایین و عدم وجود آشفتگی و یا چرای محدود دام، حضور داشته و استراتژیهای گروه خرابهزی (R) با فراوانی 1/7 درصد، بیشتر در مناطقی با چرای شدید دام پراکنش داشتند. حضور گونههایی با استراتژی رقابتی در مناطق حفاظت شده با شوری پایین خاک، تئوری ظهور استراتژی رقابتی در مناطق بدون تنش و آشفتگی را تأیید کرد. بنابراین با استفاده از تئوری CSR، میتوان محدودیتهای اکوسیستمها را ارزیابی و پیشبینی کرد که عکسالعمل یک گونه با استراتژی خاص، در برابر تنش حاصل از تغییر عوامل محیطی مثل تغییرات اقلیمی چگونه تغییر میکند.