جمشید قربانی؛ ناطق لشکری صنمی
چکیده
در مراتعی که مورد برداشت زغال‌سنگ قرار دارند انباشتی از باطله‌ها وجود دارد که در طی زمان گیاهان مرتعی بر روی آنها مستقر می‌شوند. مطالعه تغییرات گیاهی به منظور مدیریت و احیاء این باطله‌ها اهمیت دارد. در این تحقیق چگونگی تغییرات پوشش گیاهان مرتعی بر روی باطله‌های زغال‌سنگ پس از گذشت 10 سال مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش سه باطله ...
بیشتر
در مراتعی که مورد برداشت زغال‌سنگ قرار دارند انباشتی از باطله‌ها وجود دارد که در طی زمان گیاهان مرتعی بر روی آنها مستقر می‌شوند. مطالعه تغییرات گیاهی به منظور مدیریت و احیاء این باطله‌ها اهمیت دارد. در این تحقیق چگونگی تغییرات پوشش گیاهان مرتعی بر روی باطله‌های زغال‌سنگ پس از گذشت 10 سال مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش سه باطله زغال سنگ که 20 تا 30 سال از رهاسازی آنها گذشته بود در بخشی از معادن منطقه کارمزد در شهرستان سوادکوه استان مازندران مطالعه شدند. نمونه‌گیری پوشش گیاهی شامل برآورد درصد تاج پوشش در پلات‌های یک مترمربعی بوده که در سال 1391 و 1401 انجام شد. ترکیب پوشش گیاهی، گروه‌های کارکردی و شاخص‌های تنوع و غنا بین دو سال مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که با گذشت 10 سال تغییراتی در ترکیب پوشش گیاهی و گروه‌های گیاهی اتفاق افتاد. برخی گونه‌های گیاهی حذف و گیاهان نوظهوری مشاهده شدند. با گذشت زمان، درصد تاج پوشش گونه‌هایBromus briziformis و Melica persica افزایش معنی‌دار و برای گونه Hordeum vulgare کاهش معنی‌دار مشاهده شد. تاج پوشش گیاهان یکساله و چندساله افزایش 28/35 و 19/46 درصد داشتند. میانگین درصد تاج پوشش گندمیان، پهن‌برگان علفی و گیاهان بوته‌ای با گذشت زمان افزایش معنی‌دار نشان دادند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که طی روند تغییرات پوشش گیاهی شاخص‌های تنوع و غنا به طور معنی‌داری بهبود یافتند. تغییرات پوشش گیاهی در این دوره ده ساله تحت تآثیر سن باطله‌ها قرار نگرفته است. به منظور تسریع پویایی گیاهی و کاهش اثرات منفی باطله‌ها به محیط اطراف توصیه می‌شود تا از روش‌های احیاء و گیاهانی در منطقه که دارای قدرت گیاه‌پالایی هستند استفاده شود.
الهه فهیمی پور؛ جمشید قربانی؛ قدرت الله حیدری
چکیده
بانک بذر خاک نقش مهمی در احیاء پوشش گیاهی پس از توقف آشفتگی دارد. در این تحقیق تنوع و غنای بانک بذر خاک در مراتع نیمه استپی استان چهار محال و بختیاری مطالعه قرار گرفت. در دو رویشگاه علفزار و بوته‌زار اراضی دارای سابقه تغییر کاربری شناسایی و چهار بازه زمانی در توقف زراعت شامل کمتر از 5، 5 تا 15، 15 تا 25 و بیشتر از 25 سال انتخاب شدند. جهت جغرافیایی ...
بیشتر
بانک بذر خاک نقش مهمی در احیاء پوشش گیاهی پس از توقف آشفتگی دارد. در این تحقیق تنوع و غنای بانک بذر خاک در مراتع نیمه استپی استان چهار محال و بختیاری مطالعه قرار گرفت. در دو رویشگاه علفزار و بوته‌زار اراضی دارای سابقه تغییر کاربری شناسایی و چهار بازه زمانی در توقف زراعت شامل کمتر از 5، 5 تا 15، 15 تا 25 و بیشتر از 25 سال انتخاب شدند. جهت جغرافیایی در هر بازه زمانی در نظر گرفته شد. نمونه‌گیری خاک انجام و بانک بذر خاک به روش ظهور گیاهچه شناسایی و سپس شاخص‌های تنوع و غنا محاسبه شدند. نتایج نشان داد تعداد گیاهان چندساله در بانک بذر خاک بیشتر از گیاهان یکساله بوده است. در رویشگاه علفزار با افزایش زمان توقف زراعت غنا و تنوع بانک بذر کاهش یافت اما در زمان توقف زراعت بیش از 25 سال به طور معنی‌داری افزایش و بیشتر از مراتع طبیعی اطراف بوده است. هر دو شاخص تنوع و غنای بانک بذر خاک در رویشگاه بوته‌زار تحت تاثیر جهت جغرافیایی قرار گرفتند. در رویشگاه بوته‌زار با گذشت زمان از توقف زراعت تنوع و غنای بانک بذر در جهت شمالی نوسان داشته و در دامنه‌های غربی با روند افزایشی اما در جهت جنوبی و شرقی روند کاهشی داشته است. در هر دو رویشگاه هر چند با کمترین زمان توقف یعنی کمتر از پنج شاخص‌های تنوع و غنای بانک بذر افزایش داشتند اما برگشت پذیری شاخص‌ها در بازه زمانی بیش از 25 سال در علفزار و بیش از 15 سال بوته‌زار اتفاق افتاد.
