علی دسترنج؛ احمد نوحه گر؛ آرش ملکیان؛ حمید غلامی
چکیده
ارزیابی آسیبپذیری و تهیه نقشه پهنه‌بندی آسیبپذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع‌آب کارست به شمار می‌رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه‌یافته در آبخوان کارستی آژوان-بیستون و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده میباشد. و ازسوی دیگر آبخوان آژوان-بیستون نقش حیاتی در تأمین آب شرب و ...
بیشتر
ارزیابی آسیبپذیری و تهیه نقشه پهنه‌بندی آسیبپذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع‌آب کارست به شمار می‌رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه‌یافته در آبخوان کارستی آژوان-بیستون و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده میباشد. و ازسوی دیگر آبخوان آژوان-بیستون نقش حیاتی در تأمین آب شرب و کشاورزی جوامع محلی اطراف خود دارد. بنابراین هدف این پژوهش، تهیه نقشه آسیبپذیری آبخوان کارستی آژوان-بیستون در استان کرمانشاه در برابر آلودگی‌های سطحی با استفاده از مدل COP میباشد. این مدل خصوصیات لایههای پوشاننده سطح‌آب زیرزمینی (عامل O)، تجمع جریان آب‌زیرزمینی (عامل C)، و بارش بر روی آبخوان (عامل P) را به عنوان پارامترهای ارزیابی آسیبپذیری ذاتی آب‌زیرزمینی مورد استفاده قرار می‌دهد. نتایج نشان می-دهد که میزان آسیبپذیری منطقه بین صفر تا 4/5 بدست آمد، که در نهایت به پنچ طبقه خیلی‌زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی‌کم طبقه‌بندی گردید. پهنه آسیبپذیری خیلی‌زیاد با 9/317 کیلومتر مربع بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. به طور کلی در کل منطقه به ترتیب پارامترهای C، P و O بیشترین نقش را در میزان آسیبپذیری منطقه دارا می‌باشند. در نهایت میتوان گفت که مدل COP کارایی مطلوبی در ارزیابی آسیبپذیری آبخوان‌های کارستی دارا میباشد.
محسن فرزین؛ سعیده منبری
چکیده
منابع آب کارستی از مهمترین منابع تأمین کننده آب مورد نیاز مردم جهان است که 25-20 درصد از جمعیت جهان به آنها وابستهاند؛ این منابع تحت فشار فزایندهای قرار دارند و به دلیل ماهیت تغذیه نقطهای به مدیریت ویژهای نیاز دارند. در این پژوهش، با تهیه نقشه آسیبپذیری آبخوان کارستی تنگة کنارة یاسوج با استفاده از روش COP، ضمن تبیین زونهای ...
بیشتر
منابع آب کارستی از مهمترین منابع تأمین کننده آب مورد نیاز مردم جهان است که 25-20 درصد از جمعیت جهان به آنها وابستهاند؛ این منابع تحت فشار فزایندهای قرار دارند و به دلیل ماهیت تغذیه نقطهای به مدیریت ویژهای نیاز دارند. در این پژوهش، با تهیه نقشه آسیبپذیری آبخوان کارستی تنگة کنارة یاسوج با استفاده از روش COP، ضمن تبیین زونهای حفاظتی، محدودیتهای پیشنهادی نیز ارائه گردید. در ابتدا اطلاعات و نقشههای زمینشناسی و توپوگرافی مربوط به منطقه مورد نظر جمعآوری و برای انتقال به محیط GIS رقومی شدند. برای تهیه دادهها، نقشهها و اطلاعات مورد نیاز در رابطه با وضعیت کارستشدگی، خاک و پوشش گیاهی چند نوبت بازدید و پیمایش میدانی به عمل آمد. سپس، تمامی عملیات و محاسبات ریاضی برای تهیه نقشه عوامل و زیرعاملهای مد‌نظر در روش COP شامل عامل لایههای پوششی (O)، عامل تمرکز جریان (C) و عامل بارش (P) در محیط GIS انجام گردید. نتایج نشان داد که مقدار آسیبپذیری آبخوان کارستی منطقه بین 6/0 تا 2/4 میباشد که نشاندهنده دامنه آسیبپذیری خیلی کم تا زیاد است به طوری که سطح طبقه با آسیبپذیری زیاد، 6/1 درصد از سطح محدوده مورد مطالعه است که بر روی سازند دورة کواترنر و مساحت محدوده با طبقه آسیبپذیری متوسط 1/77 درصد است که عمدتا بر روی سازند آسماری، قرار گرفته است؛ همچنین بیشترین مساحت طبقه با آسیبپذیری کم با سطح 2/21 درصدی، بر روی سازندهای پابده، گورپی و رازک واقع شده است. در نهایت، سه محدوده حفاظتی I ،IIوIII به ترتیب برای نواحی با درجه آسیبپذیری زیاد، متوسط وکم و خیلی کم در نظر گرفته شد که در قالب نقشه حفاظتی همراه با محدودیتهای ویژه هر زون، ارائه گردید. به طور کلی میتوان مهمترین عوامل موثر بر حساسیت را به ترتیب اهمیت، مقدار بارش، تمرکز جریان و لایههای پوششی دانست.
