کبری کریمی؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ خلیل آقاجانلو
چکیده
ارزیابی طرحهای مرتعداری به سیاستگذاران و برنامهریزان کمک نموده از ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی، انسانی و اقتصادی تأثیر آن‌ها را دریابند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات طرحهای مرتعداری بر سرمایههای اجتماعی معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ماهنشان از دیدگاه بهرهبرداران روستایی بود. با استفاده از یک روش پیمایشی، ...
بیشتر
ارزیابی طرحهای مرتعداری به سیاستگذاران و برنامهریزان کمک نموده از ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی، انسانی و اقتصادی تأثیر آن‌ها را دریابند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات طرحهای مرتعداری بر سرمایههای اجتماعی معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ماهنشان از دیدگاه بهرهبرداران روستایی بود. با استفاده از یک روش پیمایشی، شاخصهای ارزیابی در دو زمان قبل و پس از اجرای طرحها مورد بررسی قرار گرفتند. با کمک روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای، نمونهای متشکل از 204 خانوار از جامعه آماری 1280 خانوار بهرهبردار این شهرستان انتخاب شدند و دادهها با استفاده از پرسشنامه و تکنیک مصاحبه ساختاریافته گردآوری شدند. نتایج نشان داد، از نظر بهرهبرداران، اجرای پروژهها در افزایش روابط و مشارکتها و هنجارهای اجتماعی برای اقدامات گروهی تأثیر قابل توجهی داشته و بر کاهش مهاجرت، افزایش فرصت شغلی و مشارکت در تصمیمگیریها در حد کمی مؤثر بودهاند. با این وجود، این پروژهها در ایجاد یا تقویت تشکلهای مردم نهاد روستا تأثیر نداشتهاند. بنابراین لازم است در برنامهریزی پروژههای مرتعداری به تقویت تأثیرگذاری و نهادسازی اجتماعی آن‌ها توجه بیشتری صورت گیرد.
فضل الله احمدی میرقائد؛ بابک سوری؛ مهتاب پیر باوقار
چکیده
مراتع از جمله منابع طبیعی است که در تعامل بسیار زیاد با فعالیت‌های انسانی قرار دارد. به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از مراتع کشور و نامساعدبودن وضعیتِ کنونیِ آن‌ها ضروری است در استفاده و بهره‌برداری از مراتع به توان زیست‌محیطیِ آن‌ها توجه شود. این پژوهش با هدف ارزیابی توان زیست‌محیطی سرزمین برای توسعة کاربری مرتعداری، ...
بیشتر
مراتع از جمله منابع طبیعی است که در تعامل بسیار زیاد با فعالیت‌های انسانی قرار دارد. به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از مراتع کشور و نامساعدبودن وضعیتِ کنونیِ آن‌ها ضروری است در استفاده و بهره‌برداری از مراتع به توان زیست‌محیطیِ آن‌ها توجه شود. این پژوهش با هدف ارزیابی توان زیست‌محیطی سرزمین برای توسعة کاربری مرتعداری، بر اساس روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاری مکانی، انجام گرفت. بر این اساس، نخست از پارسل A حوزة آبخیز سد قشلاق، منطقة مطالعاتیِ این تحقیق، داده‌های زیست‌محیطی مورد نیاز تهیه شد و در محیط GIS نقشه‌سازی آن‌ها صورت پذیرفت. سپس، معیارهای مؤثر در ارزیابی توان زیست‌محیطی سرزمین برای توسعة کاربری مرتعداری تعیین و با استفاده از روش AHP وزن‌دهی شد. پس از تحلیل قضاوت‌های کارشناسی و وزن‌دهی معیارها، لایه‌های اطلاعاتی معیار تهیه شد و بر اساس روش TOPSIS، تجزیه و تحلیل و همپوشانی آن‌ها در محیط GIS صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، با کاربردِ روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاری مکانی در فرایند ارزیابی محیط زیست، می‌توان سرزمین را در دامنه‌ای از طبقات تناسب اراضی برای توسعة کاربری‌ها طبقه‌بندی کرد. همچنین، مشخص گردید که برای توسعة کاربری مرتعداری معیارهای فیزیکی سرزمین نسبت به دیگر عوامل اهمیت بیشتری دارد. ارزیابی منطقه برای توسعة کاربری مذکور نیز نشان داد که مناسب‌ترین پهنه‌‌ها در شرق واقع شده است و نامناسب‌ترین آن‌ها در بخش‌هایی از مرکز، جنوب، و غرب حوزه.
