فرهاد آژیر
چکیده
حفظ و نگهداری از مراتع نیازمند فنون مدیریت علمی است. شناخت واکنشهای گیاهان به چرا و رفتار دام ها هنگام چرا از عوامل مدیریت بهینه و پایدار مراتع است. برای مدیریت بهینه مراتع کوهستانی، پژوهشی در چراگاه گردنه لاوش انجام شد. این مرتع در منطقۀ حفاظت شدۀ البرز مرکزی، واقع شده است، و توسط گاو دورگ بومی تعلیف میشود. شاخصهای پوشش گیاهی ...
بیشتر
حفظ و نگهداری از مراتع نیازمند فنون مدیریت علمی است. شناخت واکنشهای گیاهان به چرا و رفتار دام ها هنگام چرا از عوامل مدیریت بهینه و پایدار مراتع است. برای مدیریت بهینه مراتع کوهستانی، پژوهشی در چراگاه گردنه لاوش انجام شد. این مرتع در منطقۀ حفاظت شدۀ البرز مرکزی، واقع شده است، و توسط گاو دورگ بومی تعلیف میشود. شاخصهای پوشش گیاهی در طی سالهای 1397تا 1398 با 30 پلات 1 در 1 متر، در 3 نوار ترانسکت موازی با طول 100 متر و فاصلۀ 50 متر از یکدیگر، در عرصۀ قرق و عرصۀ تحت تعلیف دام اندازهگیری شد. نتایج نشان داد مقدار مصرف علوفۀ گاوها، تقریباً دو برابر ظرفیت مرتع بود. ارزش رجحانی اکثر گونههای مورد مطالعه به روش مصرف علوفهای، بین32 تا 35 درصد ارزیابی شد. طبقۀ خوشخوراکی و درصد زمان چرای گونهها به روش زمان سنجی با استفاده از دوربین فیلمبرداری تعیین شد. پراکنش و درصد پوشش در ماه آخر فصل چرا بر مدت زمان تعلیف از گونه مؤثر بود. گاوهای دورگ این مرتع اشتیاق یکسان برای تعلیف اغلب گونهها داشتند. بهجز سه گونه از گندمیان، Bromus tomentellus، Alopecurus textilis و Hordeum brevisubulatum که در مرحلۀ رشد رویشی خوشخوراکتر بودند. مدیر مرتع برای محاسبۀ میانگین وزنی درصد ارزش رجحانی هر تیپ گیاهی، دامنهای از انتخاب تصمیمگیری دربارۀ هر یک از شاخصهای تولید گونههای گیاهی، درصد پوشش و تراکم را با توجه به نوع تیپ پوشش گیاهی، اهمیت نقش هر گونۀ گیاهی و سایر شرایط محیطی را دارد.
فرهاد آژیر؛ محمد فیاض
چکیده
نیاز به دانش فنی برای توسعۀ گسترش کشت هر یک از گونههای سهیم در تولید علوفۀ مراتع، با توجه به شرایط منطقه آشکار گردید. در این راستا ، بذر گونۀ Vicia subvillosa برای بررسی روشهای مختلف کشت، از حدود ارتفاعی 1900 متری جادۀ آزادشهر به شاهرود جمعآوری و کاشت شد. هدف از بررسی دستیابی به فصل بهینه و روش کارآمد کشت این گونه در عرصۀ مراتع با وضعیت ...
بیشتر
نیاز به دانش فنی برای توسعۀ گسترش کشت هر یک از گونههای سهیم در تولید علوفۀ مراتع، با توجه به شرایط منطقه آشکار گردید. در این راستا ، بذر گونۀ Vicia subvillosa برای بررسی روشهای مختلف کشت، از حدود ارتفاعی 1900 متری جادۀ آزادشهر به شاهرود جمعآوری و کاشت شد. هدف از بررسی دستیابی به فصل بهینه و روش کارآمد کشت این گونه در عرصۀ مراتع با وضعیت فقیر یا خیلی فقیر بود. این گونه درمنطقۀ تلمادره، ایستگاه آبخوانداری پشت کوه ساری با متوسط بارندگی 350 میلی متر و اقلیم نیمه خشک سرد کاشته شد. دو تیمار بذرکاری و بذر پاشی در دو تاریخ کشت پاییزه و بهاره، طرح پایۀ آماری کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کاملاً تصادفی، با تیمار اصلی تاریخ کشت و تیمار فرعی روش کاشت در سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد، بین فصل کاشت در بهار و پاییز و همچنین بین دو روش کشت بذر پاشی و بذرکاری تفاوت معنیداری وجود دارد. جوانه زنی و زنده مانی کشت در فصل پاییز (جوانه زنی50/30 %، زنده مانی 97/20 %) نسبت به کشت بهاره (جوانه زنی50/21 %، زنده مانی33/15 %) ارجحیت دارد. هم چنین کشت به روش بذرکاری (جوانه زنی61/32 %، زنده مانی39/22 %) نسبت به بذر پاشی (جوانهزنی 39/21 %، زنده مانی92/13%) در مرتع برتری دارد. لذا امکان زراعت این گونه در ایستگاه محل آزمایش و مناطق مشابه آب و هوایی برای تولید علوفه وجود دارد.
شفق رستگار؛ علی دریجانی؛ حسین بارانی؛ محمد قربانی؛ جمشید قربانی؛ واحد بردی شیخ
چکیده
محصول اصلی مراتع علوفه است. بنابراین، با تعیین ارزش اقتصادی آن، به عنوان یکی از مهم‌ترین کارکردهای تولیدی غیربازاری، می‌توان مدیران را در برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت بهینة بهره‌برداری از مراتع هدایت کرد. هدف مقالة حاضر، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفة مراتع ییلاقی بلدة نور در استان مازندران است. بدین منظور، تولید ...
بیشتر
محصول اصلی مراتع علوفه است. بنابراین، با تعیین ارزش اقتصادی آن، به عنوان یکی از مهم‌ترین کارکردهای تولیدی غیربازاری، می‌توان مدیران را در برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت بهینة بهره‌برداری از مراتع هدایت کرد. هدف مقالة حاضر، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفة مراتع ییلاقی بلدة نور در استان مازندران است. بدین منظور، تولید کل علوفه، با استفاده از روش دوبل، در دوازده واحد کاری برآورد شد. با توجه به ناهمگنی علوفه‌های مرتعی، از نظر اقتصادی، و نبود بازار سازمان‌یافته جهت مبادله، از قیمتِ معادلِ جو و بهره‌گیری از رهیافت ارزش‌گذاری غیرمستقیم هزینة جایگزین استفاده شد. به منظور همگن‌سازی ارزش کلیة گیاهان، ارزش کل مواد غذایی قابل هضم (TDN) هر یک از گیاهان علوفهای در تولید همان گونه ضرب شد و ارزش غذایی علوفة تولیدی هر واحد مرتعی محاسبه گردید. با توجه به TDN مشخص جو، معادل وزنی جو برای هر هکتار مرتع مشخص شد که با سناریوهای مختلف قیمتی (تضمینی، جهانی، و تمام‌شده) ارزش کل تولید علوفه، بر اساس بهای جو، محاسبه شد. نتایج نشان داد از 7/89826 هکتار اراضی مرتعی قابل بهره‌برداری منطقهْ تولید علوفه معادل وزنی جو در هر هکتار 5/276 کیلوگرم اندازهگیری شد. میانگین ارزش سالانة آن، با سه سناریوی قیمتی، 6/64 میلیارد ریال برآورد گردید. این مبلغ معادل با 718900 ریال در هر هکتار اراضی مرتعی نوررود است. مبالغ برآوردشدة ارزش علوفة تولیدی فقط 25 درصد کل ارزش اکوسیستم مرتعی است که بدون هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری و به صورت موهبتی طبیعی بهره‌برداری میشود.
عطااله کاویان؛ فاطمه آدینه؛ قربان وهاب زاده؛ عبدالواحد خالدی درویشان
چکیده
بررسی خصوصیات شکل مواد بستر و تغییرات مکانی آن‌ها در طول حوزة آبخیز میتواند به شناخت بیشتر فرایندهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی حوزة آبخیز کمک کند و بسته به تغییرات مکانی این رسوبات در طول رودخانة اصلی و مخزن سد اهمیت زیادی در مکانیابی سازههای هیدرولیکی و مدیریت مناسب مخازن سدهای بزرگ دارد. با توجه به مطالعات اجرایی ...
بیشتر
بررسی خصوصیات شکل مواد بستر و تغییرات مکانی آن‌ها در طول حوزة آبخیز میتواند به شناخت بیشتر فرایندهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی حوزة آبخیز کمک کند و بسته به تغییرات مکانی این رسوبات در طول رودخانة اصلی و مخزن سد اهمیت زیادی در مکانیابی سازههای هیدرولیکی و مدیریت مناسب مخازن سدهای بزرگ دارد. با توجه به مطالعات اجرایی احداث سد مخزنی چهاردانگة ساری، این پژوهش در حوزة آبخیز قلعهسر در بالادست حوزة آبخیز چهاردانگة مازندران انجام پذیرفت. بدینمنظور، پس از شناسایی منطقة مورد نظر، شش مقطع در طی آبراهة اصلی در جهت پایین‌دست رودخانه تعیین شد و برداشت رسوبات بستر به شیوة ترکیبی انجام گرفت. نمونهها در آزمایشگاه آنالیز شد و ویژگیهای مورفومتری رسوبات بستر، شامل چولگی، کشیدگی، میانگین، نما، درصد شن، ماسه، سیلت، رس، بافت رسوبات، اندازههای بزرگ، متوسط، کوچک ذرات، قطر ظاهری، کرویت، گردشدگی، ضریب پهنی، عامل شکل، و D10، D50، و D90 رسوبات بستر، در جهت پایاب اندازهگیری و محاسبه شد. نتایج بررسی در جهت پایین‌دست نشان داد که دامنة تغییرات عامل شکل و کرویت روندی کاهشی، دامنة تغییرات متوسط اندازة ذرات و گردشدگی روندی افزایشی، دامنة تغییرات ضریب پهنی روندی پیچیده، و دامنة تغییرات اندازة سهمحوری روندی یکنواخت و ناچیز داشته است. نتایج این بررسی، همچنین، نشان داد که این تغییرات ممکن است تحت تأثیر عوامل فیزیوگرافی، لیتولوژی، و زمین‌ساخت منطقه قرار گرفته باشد.
