جلیل فرزادمهر؛ پیام ابراهیمی؛ مهدی اصلاح
چکیده
پیشبینی رفتار هیدرولیک رودخانه و تعیین پهنههای سیلابی جهت کاهش خسارات احتمالی، ازجمله اقداماتی است که در سالهای اخیر موردتوجه بسیاری از پژوهشگران قرارگرفته است. استان مازندران بهویژه شهرستان نکا هرساله تحت تأثیر سیل با دوره بازگشتهای مختلف قرار میگیرد؛ ازاینرو تغییرات کاربری اراضی و نقش این تغییرات در پهنههای ...
بیشتر
پیشبینی رفتار هیدرولیک رودخانه و تعیین پهنههای سیلابی جهت کاهش خسارات احتمالی، ازجمله اقداماتی است که در سالهای اخیر موردتوجه بسیاری از پژوهشگران قرارگرفته است. استان مازندران بهویژه شهرستان نکا هرساله تحت تأثیر سیل با دوره بازگشتهای مختلف قرار میگیرد؛ ازاینرو تغییرات کاربری اراضی و نقش این تغییرات در پهنههای سیلابی بررسی گردید. در این پژوهش با تلفیق سیستم تحلیل رودخانه، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجشازدور، تصاویر سالهای 2000 و 2011 پردازش شد و پاسخ هیدرولوژیک رودخانه نکا با دوره بازگشتهای مشخص تعیین گردید. نتایج نشان داد توزیع آماری پیرسون تیپ3، تعیین ضریب زبری به روش کاون و تصویر IRS نسبت به ETM+ از دقت خوبی برخوردارند. با تعیین کاربری اراضی سال 2000 و سال 2011 مساحت هر یک از طبقات کاربری اراضی در محیط GIS مشخص گردید و سپس به محیط HEC-GeoRAS الحاق گردید. با تعیین دو نقشه سیل گیر با دوره بازگشتهای 2 تا 200 سال تفاضل هر یک از لایهها مشخص گردید. در بسیاری از پژوهشهای صورت گرفته تنها کاربری اراضی مشخص میگردد اما با توجه به نتایج این تحقیق و تأثیر 60/14 درصدی افزایش سطح دشت سیلابی، نقش تغییرات قابلتوجه است. این پژوهش پیشنهاد مینماید در تعیین پهنههای سیلابی علاوه بر تعیین کاربری اراضی، به تغییرات آن توجه ویژهای شود و پاسخ هیدرولوژیک کل حوضه موردنظر نسبت به این تغییرات و نقش آن در پهنههای میلگیری مدنظر قرار گیرد. شبیهسازی بستر رودخانه و دشت سیلابی در مناطق جنگلی وابسته به کاربری اراضی هست، بهگونهای که جنگل تراشی در محدوده رودخانه نکا از مهمترین عوامل سیلاب به شمار میآید.