حسین پیری صحراگرد؛ محمدعلی زارع چاهوکی؛ حسین آذرنیوند
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهمترین متغیرهای تأثیرگذار در پراکنش رویشگاههای مورد مطالعه و تهیۀ نقشه پیشبینی رویشگاهها با استفاده از روش آنتروپی حداکثر انجام شد. بدین منظور، بعد از تعیین واحدهای همگن نمونهبرداری با استفاده از نقشه رقومی ارتفاع و نقشۀ زمینشناسی با مقیاس 1:25000، نمونهبرداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهمترین متغیرهای تأثیرگذار در پراکنش رویشگاههای مورد مطالعه و تهیۀ نقشه پیشبینی رویشگاهها با استفاده از روش آنتروپی حداکثر انجام شد. بدین منظور، بعد از تعیین واحدهای همگن نمونهبرداری با استفاده از نقشه رقومی ارتفاع و نقشۀ زمینشناسی با مقیاس 1:25000، نمونهبرداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی - سیستماتیک انجام شد. سطح قطعات نمونه با توجه به نوع گونههای موجود به روش سطح حداقل بین 2 تا 25 متر مربع و تعداد آنها با توجه به تغییرات پوشش گیاهی و خصوصیات موردنظر برای اندازهگیری، با استفاده از روش آماری 60 پلات تعیین شد. برای نمونهبرداری از خاک نیز در هر رویشگاه هشت پروفیل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتیمتری نمونه گرفته شد و خصوصیات موردنظر در آزمایشگاه مورد اندازهگیری قرار گرفت. برای انجام مدلسازی به روش آنتروپی حداکثر، لایههای مربوط به متغیرهای محیطی با بهرهگیری از روش زمینآمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد و مدلسازی پراکنش رویشگاهها با استفاده از نرمافزار MaxEnt انجام شد. بعد از اجرای مدل، بهمنظور ارزیابی دقّت طبقهبندی مدلها و میزان تطابق نقشههای واقعی و پیشبینی ضریب کاپا و آماره سطح زیر منحنی اندازهگیری شد. بر اساس نتایج، دقّت طبقهبندی مدلها در سطح قابل قبول قرار میگیرد و متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، جهت، شیب، آهک، سنگریزه عمق اول و دوم خاک و سیلت عمق اول و دوم بیشترین تأثیر را در پراکنش رویشگاههای مورد مطالعه دارند. میزان تطابق بین نقشههای نقشههای پیشبینی و واقعی برای رویشگاه Artemisia aucheri –Astragalus glaucacanthus، در سطح عالی (کاپای 91/0) و برای رویشگاههای Amygdalus scoparia، Scariola orientalis- Stipa barbata و Pteropyrum olivieri- Stipa barbata در سطح خیلیخوب قرار میگیرد (بهترتیب کاپای 8/0، 83/0 و 79/0). این نتایج نشان میدهد که روش آنتروپی حداکثر یک روش زایا و تولیدی است و مدلهای حاصل از آن میتواند به آسانی توسط متخصصین مورد تفسیر قرار گیرد که این ویژگی از نظر کاربردی بسیار حائز اهمیّت است.