زهرا عبدالعلی زاده؛ اردوان قربانی؛ رئوف مصطفی زاده؛ مهدی معمری
چکیده
گزینش متغیرهای بومشناختی مناسب برای درک چگونگی عملکرد و اندازهگیری وضعیت مرتع حیاتی ولی بهدلیل تعدد و پیچیدگی روابط بین اجزاء اکوسیستم، دشوار است. هدف این تحقیق، تسهیل شیوۀ ارزیابی کمی عوامل بومشناختی در تعیین وضعیت مرتع به روشهای چهارفاکتوری و ششفاکتوری با استفاده از برخی متغیرهای ساختاری و عملکردی پوشش ...
بیشتر
گزینش متغیرهای بومشناختی مناسب برای درک چگونگی عملکرد و اندازهگیری وضعیت مرتع حیاتی ولی بهدلیل تعدد و پیچیدگی روابط بین اجزاء اکوسیستم، دشوار است. هدف این تحقیق، تسهیل شیوۀ ارزیابی کمی عوامل بومشناختی در تعیین وضعیت مرتع به روشهای چهارفاکتوری و ششفاکتوری با استفاده از برخی متغیرهای ساختاری و عملکردی پوشش گیاهی است. در این مطالعه، ابتدا وضعیت 28 مرتع در شمال استان اردبیل با روشهای چهارفاکتوری و ششفاکتوری بهتفکیک رویشگاههای بوته-علفزار و علف-بوتهزار تعیین و برخی متغیرهای پوشش گیاهی آنها اندازگیری کمی شد. سپس امتیازات وضعیت حاصل از دو روش مذکور مقایسه گردید و ضمن بررسی ارتباط بین متغیرهای کمی پوششگیاهی با امتیازات وضعیت مرتع، روابط رگرسیونی خطی چندمتغیره بهروش گامبهگام استخراج شد. نتایج نشان داد متوسط امتیاز ترازشدۀ وضعیت مرتع در روش چهارفاکتوری در دو رویشگاه علف-بوتهزار و بوته-علفزار (بهترتیب 69 و 60 امتیاز) بالاتر از روش ششفاکتوری (بهترتیب 64 و 54 امتیاز) برآورد گردیده است. مقایسات آزمون تی-زوجی امتیاز وضعیت روشهای چهار و ششفاکتوری گویای اختلاف معنیدار (05/0P≤) بین دو روش است. متغیرهایی همچون تاج پوشش گونههای کلاس یک، تاج پوشش کل، تاج پوشش پهنبرگان، تاج پوشش پهنبرگان یکساله و تولید دارای بیشترین ارتباط مثبت معنیدار (05/0P≤) و متغیرهای تاج پوشش گونههای کلاس سه و پوشش سنگ و سنگریزه دارای بیشترین ارتباط منفی معنیدار (05/0P≤) با وضعیت مرتع میباشند. مدلهای رگرسیونی گویای ارتباط قوی (41/88-50/72= 2R) بین متغیرهای مورد ارزیابی با امتیاز وضعیت مرتع بودند. نتایج اعتبارسنجی مدلها بیانگر قابلیت متغیرهای کمی انتخابی در پیشبینی امتیاز وضعیت مراتع بوته-علفزار و علف-بوتهزار در هر دو روش است و متغیرهای مذکور میتوانند در ارزیابی کمی وضعیت مرتع مد نظر قرار گیرند.