سعیدمحمد صبوری؛ حسین حاجی علی بیگی؛ مرتضی طالبیان؛ مرتضی فتاحی
چکیده
فعالیت های تکتونیکی بوسیله رخداد زمین لرزه و ایجاد نیروی محرک، بالا آمدگی‌های تکتونیکی، شکستگی ها و خردشدگی‌های ناشی گسلش، ایجاد درز و شکاف در سنگ‌ها و تسریع فرایند هوازدگی مکانیکی و شیمیایی، ایجاد گوژ گسلی و برش گسلی بعنوان مصالح مستعد لغزش، افزایش نفوذپدیری سنگ‌ها، تغییر در جهت و میزان شیب لایه‌های زمینشناسی و ... باعث رخداد ...
بیشتر
فعالیت های تکتونیکی بوسیله رخداد زمین لرزه و ایجاد نیروی محرک، بالا آمدگی‌های تکتونیکی، شکستگی ها و خردشدگی‌های ناشی گسلش، ایجاد درز و شکاف در سنگ‌ها و تسریع فرایند هوازدگی مکانیکی و شیمیایی، ایجاد گوژ گسلی و برش گسلی بعنوان مصالح مستعد لغزش، افزایش نفوذپدیری سنگ‌ها، تغییر در جهت و میزان شیب لایه‌های زمینشناسی و ... باعث رخداد زمینلغزشها میگردد. محدوده مطالعاتی در زون ساختاری البرز مرکزی و ایران مرکزی در بین مختصات 22/49 تا 15/51 طول شرقی و 81/35 و 9/36 عرض شمالی واقع شده است. در این پژوهش پس از بررسی‌های کتابخانه‌ای و مشاهدات صحرایی، موقعیت مکانی 280 زمینلغزش با پهنه گسلی گسل‌های منطقه با نرم افزار مربوطه مقایسه گردید و مشخص گردید که 34 درصد از کل زمین‌لغزش‌های شناسایی شده در پهنه گسلی گسل‌های محدوده مطالعاتی واقع شده‌اند. باتوجه به مساحت 5 درصدی پهنه‌های گسلی، درصد بالای رخداد زمینلغزشها نشان از ارتباط فعالیت تکتونیکی و رخداد زمینلغزش میباشد. لذا می‌توان بیان نمود که فعالیت‌های تکتونیکی باعث رخداد زمینلغزش در محدوده مطالعاتی گردیده است و باتوجه به تعداد زیاد زمینلغزشها در محدوده می‌توان، منطقه را از نظر تکتونیکی با فعالیت بالا ارزیابی نمود. همچنین آسیب‌پذیری مناطق مسکونی در جاهایی که در نزدیکی گسل‌های فعال و کواترنری قرار گرفتهاند بالا است، چونکه علاوه بر امواج لرزه‌ای و گسیختگی سطحی حین زلزله، با مخاطره دیگری بنام زمینلغزش روبرو هستند.
زکیه صفرپور؛ جلیل فرزادمهر؛ علی گلکاریان؛ مهدی بشیری
چکیده
لغزش یکی از عمده حرکات تودهای است که هر ساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در مناطق پر باران کوهستانی و لرزهخیز میشود، از این رو شناسایی مناطق مستعد خطر برای برنامهریزی و مدیریت جامع سرزمین امری ضروری میباشد. لذا در این پژوهش زمین‌لغزش‌های رخ‌داده در حوزۀ آبخیز سد بیدواز با مساحت 161 کیلومترمربع و دارای 125 نقطۀ لغزشی، ...
بیشتر
لغزش یکی از عمده حرکات تودهای است که هر ساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در مناطق پر باران کوهستانی و لرزهخیز میشود، از این رو شناسایی مناطق مستعد خطر برای برنامهریزی و مدیریت جامع سرزمین امری ضروری میباشد. لذا در این پژوهش زمین‌لغزش‌های رخ‌داده در حوزۀ آبخیز سد بیدواز با مساحت 161 کیلومترمربع و دارای 125 نقطۀ لغزشی، با استفاده از مدل شاخص پایداری دامنه در شرایط مختلف هیدرولوژیکی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. بر روی دامنههای مورد نظر آزمایش دانهبندی خاک انجام و پارامترهای مکانیک خاک اندازهگیری شد. سپس با استفاده از بسته‌های Arc Gisو Arc View و کالیبره کردن پارامترها در محیط SINMAP و تلفیق پارامترهای مکانیک خاک و پارامترهای هیدرولوژیک با نقشۀ رقومی ارتفاعی، مدل اجرا گردید. سپس اعتبارسنجی مدل در دو شرایط هیدرولوژیک معمول که اجرای مدل با بارشهایی با دورۀ بازگشت 10-2 سال و شرایط هیدرولوژیک حداکثر که شامل اجرای مدل با بارشهایی با دورۀ بازگشتهای 20-50 سال بود اعمال گردید. نتایج نشان داد که در شرایط هیدرولوژیک معمول، عملکرد مدل در شبیهسازی زمینلغزشها متوسط است. درحالی‌که با افزایش شرایط رطوبت هیدرولوژیک در محدودۀ موردمطالعه، عملکرد مدل افزایش چشم‌گیری داشته است و پیشبینی مدل توانست به ترتیب 21% و 26% در مراحل کالیبراسیون و اعتبار سنجی ارتقاء پیدا نماید. بنابراین از مدل SINMAP در شرایط رطوبت هیدرولوژیک بالا می‌توان برای انتخاب مسیر راه‌های ارتباطی پرخطر با توجه به نقشۀ پهنهبندی خطر وقوع لغزش اقدام کرد.
زهرا براتی؛ ابراهیم امیدوار؛ عطااله شیرزادی
چکیده
تهیۀ نقشۀ حساسیتپذیری زمینلغزش بهعنوان اولین گام مهم در ارزیابی خطر زمینلغزش محسوب میشود. هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ عملکرد الگوریتم یادگیری ماشین مدل لجستیک درختی (LMT) با مدل آماری رگرسیون لجستیک (LR) بهمنظور مدلسازی حساسیتپذیری زمینلغزش در حوضۀ سرخون استان چهارمحال و بختیاری است. بدینمنظور ابتدا نقشۀ پراکنش ...
بیشتر
تهیۀ نقشۀ حساسیتپذیری زمینلغزش بهعنوان اولین گام مهم در ارزیابی خطر زمینلغزش محسوب میشود. هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ عملکرد الگوریتم یادگیری ماشین مدل لجستیک درختی (LMT) با مدل آماری رگرسیون لجستیک (LR) بهمنظور مدلسازی حساسیتپذیری زمینلغزش در حوضۀ سرخون استان چهارمحال و بختیاری است. بدینمنظور ابتدا نقشۀ پراکنش با تعداد 98 موقعیت زمینلغزش با استفاده از دادههای عملیات میدانی و همچنین دادههای تاریخی ثبت شده، تهیه شد. علاوه بر این، برای تکمیل پایگاه دادهها، 100 موقعیت غیرزمینلغزشی نیز شناسایی شدند. نقاط زمینلغزشی و غیرزمینلغزشی به صورت تصادفی به دو دسته دادۀ مدلسازی و اعتبارسنجی تقسیم شدند. سپس بیست عامل مؤثر با توجه به مرور منابع و خصوصیات زمینمحیطی حوضه شناسایی شدند. در ادامه، مدلهای LMT و LR برای شناسایی تأثیر عوامل مؤثر روی وقوع زمینلغزش و همچنین ارزیابی حساسیتپذیری زمینلغزشها، بهوسیلۀ دادههای مرحلۀ آموزش بهکار گرفته شدند. در نهایت، عملکرد این دو مدل از طریق سطح زیر منحنی عامل گیرنده (AUC) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج اعتبارسنجی مدلها حاکی از آن بود که مدل LR با AUC برابر با 797/0 عملکرد مناسبتری نسبت به مدل LMT (740/0 = AUC) از خود نشان داده، هر چند که هر دو مدل ابزارهای مفیدی برای پیشبینی مکانی حساسیتپذیری زمینلغزش هستند. بنابراین مدل LR میتواند بهعنوان یک ابزار جایگزین برای مدیریت بهتر مناطق تحت تأثیر زمینلغزش در منطقۀ مورد مطالعه پیشنهاد شود.
علیرضا عرب عامری؛ کورش شیرانی؛ خلیل رضایی؛ مجتبی یمانی
چکیده
در این پژوهش از یک مدل ترکیبی نوین با استفاده از رویکرد داده محور به منظور شناسایی عوامل موثر در رخداد زمین لغزش و همچنین تهیه نقشه حساسیت زمینلغزش در حوزه آبخیز سمیرم، که یک منطقه حساس نسبت به زمینلغزش میباشد، استفاده گردیده است. بدینمنظور در ابتدا با استفاده از تفسیر عکسهای هوایی و پیمایش میدانی گسترده موقعیت زمینلغزشها ...
بیشتر
در این پژوهش از یک مدل ترکیبی نوین با استفاده از رویکرد داده محور به منظور شناسایی عوامل موثر در رخداد زمین لغزش و همچنین تهیه نقشه حساسیت زمینلغزش در حوزه آبخیز سمیرم، که یک منطقه حساس نسبت به زمینلغزش میباشد، استفاده گردیده است. بدینمنظور در ابتدا با استفاده از تفسیر عکسهای هوایی و پیمایش میدانی گسترده موقعیت زمینلغزشها شناسایی گردید. از تعداد کل ۲۰۰ زمینلغزش شناسایی شده، ۷۰ درصد (۱۴۰ زمینلغزش) به صورت تصادفی برای اجرای مدل و ۳۰ درصد (۶۰ زمینلغزش) به منظور اعتبارسنجی مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا تعداد 25 پارامتر ژئومورفولوژیک، هیدرولوژیک، زمینشناسی و محیطی در نظر گرفته شد. به منظور غربالگری پارامترها از روش SVM استفاده گردید. پس از تعیین معیارها، از مدل آنتروپی شانون به منظور تعیین وزن معیارها و از مدل تراکم سطح برای تعیین وزن طبقات استفاده گردید و از تلفیق وزن معیارها و طبقات در محیط نرم افزار ArcGIS10.2 نقشه حساسیت زمینلغزش تهیه و بر اساس شکستهای طبیعی به ۵ کلاس طبقهبندی گردید. به منظور اعتبارسنجی مدل از منحنی ROC استفاده گردید. نتایج صحتسنجی نشان داد که مدل ترکیبی داری دقت خیلی خوب ۸۷۷/۰ (۷/۸۷ درصد) در شناسایی مناطق حساس به زمینلغزش میباشد. طبق نتایج پارامترهای طول شیب، درجه شیب و شاخص خیسی توپوگرافی بیشترین تاثیر را در وقوع زمینلغزش داشتهاند. از کل مساحت منطقه ، ۳۹/۲۷ درصد در کلاس حساسیت زیاد و خیلیزیاد قرار گرفتهاند. نقشه تهیه شده میتواند برای برنامهریزی کاربری اراضی و ساخت تاسیسات زیربنایی مانند جاده مفید باشد.
فائزه کاظمی گرجی؛ حسن احمدی؛ محمد جعفری
چکیده
هدف نهایی هر تحقیق در مورد فرایندهای تودهای دامنهها، تهیۀ نقشۀ پهنهبندی و تقسیمبندی منطقۀ مورد مطالعه به مناطقی با درجات مختلف خطر با هدف کاهش آسیبهای ناشی از آنها است. این تحقیق با استفاده از روش F-AHPدر محیط GIS در حوزۀ آبخیز نکارود در استان مازندران انجام گرفته است. بعد از مقایسۀ زوجی مشخص شد که زیرشاخصهای شیب بیش از30%، ...
بیشتر
هدف نهایی هر تحقیق در مورد فرایندهای تودهای دامنهها، تهیۀ نقشۀ پهنهبندی و تقسیمبندی منطقۀ مورد مطالعه به مناطقی با درجات مختلف خطر با هدف کاهش آسیبهای ناشی از آنها است. این تحقیق با استفاده از روش F-AHPدر محیط GIS در حوزۀ آبخیز نکارود در استان مازندران انجام گرفته است. بعد از مقایسۀ زوجی مشخص شد که زیرشاخصهای شیب بیش از30%، جهت شمالی، ارتفاع بیش از1700متر، زیرشاخص 0- 200متر در شاخص فاصله از گسل، زیرشاخص 0-50 متر در شاخص فاصله از رودخانه، کاربری مسکونی و بارش بیش از 600 میلی‌متر نسبت به زیرشاخصهای گروه خودشان از وزن بیشتری برخوردار شدند که این سبب افزایش زمینلغزش شده است. در این حوزه سنگ آهک زیادی وجود دارد که در کم کردن لغزش مؤثر است. بخش اعظم قسمتهای مرکزی حوزه مستعد لغزش‌های خیلی زیاد و پرخطر هستند و بقیۀ نقاط نیز دارای خطر متوسط میباشند؛ بخش کمی از حوزه با لغزش با پهنۀ کمخطر روبهروست.
پیام ابراهیمی؛ مهدی اصلاح؛ مریم آذرخشی
چکیده
یکی از انواع فرآیندهای دامنه‌ای که هرساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در بسیاری از نقاط ایران و جهان میشود، پدیده زمینلغزش است. تهیه نقشه پهنهبندی زمینلغزش امکان شناسایی مناطق آسیب پذیر را فرآهم کرده و در برنامه‌های محیطی مدنظر قرار می‌دهد. هدف از این پژوهش پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوزه آبخیز هفشجان واقع در استان چهارمحال ...
بیشتر
یکی از انواع فرآیندهای دامنه‌ای که هرساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در بسیاری از نقاط ایران و جهان میشود، پدیده زمینلغزش است. تهیه نقشه پهنهبندی زمینلغزش امکان شناسایی مناطق آسیب پذیر را فرآهم کرده و در برنامه‌های محیطی مدنظر قرار می‌دهد. هدف از این پژوهش پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوزه آبخیز هفشجان واقع در استان چهارمحال و بختیاری با به‌کارگیری روش ارزیابی چندمعیاره مکانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نرم‌افزار ILWIS و تکنیک AHP میباشد. در این راستا ابتدا با توجه به موقعیت زمین‌لغزش‌های به وقوع پیوسته، مطالعات تطبیقی و نتایج سایر محققان، هشت لایه اطلاعاتی برای این مهم شناسایی شد. سپس درخت‌واره عوامل و محدودیت‌ها در نرم‌افزار ILWIS طراحی گردید، تمامی لایه‌ها استاندارد سازی شده و با استفاده از مدل AHP عوامل مربوطه ارزیابی و تعیین وزن گردید. نهایتاً مدل و نقشه پهنهبندی خطر زمینلغزش منطقه تهیه و ارائه شد. نتایج نشان می‌دهد که در بین عوامل مؤثر، فاکتورهای فاصله از جاده، فاصله از گسل و فاصله از آبراهه به ترتیب با وزن های 4047/0، 2239/0 و 1302/0 بهعنوان مهم‌ترین عوامل در ایجاد زمینلغزش در منطقه مطالعاتی شناسایی شدند. بر اساس مدل ارائه شده، حدود 32/1 درصد از مساحت حوضه (1013900 مترمربع) دارای خطر وقوع بسیار زیاد و 9 درصد (6909800 مترمربع) دارای خطر وقوع زیاد است. نتایج حاصل از ارزیابی دقت و صحت مدل ارائه شده، روند صعودی شاخص زمینلغزش را از پهنه خطر خیلی کم به سمت پهنه خیلی زیاد ترسیم می‌کند و نشان‌دهنده دقت لازم جهت مدل مذکور میباشد.
علیرضا عرب عامری؛ کورش شیرانی؛ مهدی تازه
چکیده
هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در رخداد زمینلغزش و پهنهبندی حساسیت آن با استفاده از روش‌های رگرسیون لجستیک و رگرسیون چند متغیره خطی است. بدین منظور در ابتدا با استفاده از تفسیر عکسهای هوایی با مقیاس 1:40000، نقشه‌های توپوگرافی، زمینشناسی و عملیات میدانی با استفاده از GPS، نقشه پراکنش زمینلغزشها به‌صورت سطح بهعنوان ...
بیشتر
هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در رخداد زمینلغزش و پهنهبندی حساسیت آن با استفاده از روش‌های رگرسیون لجستیک و رگرسیون چند متغیره خطی است. بدین منظور در ابتدا با استفاده از تفسیر عکسهای هوایی با مقیاس 1:40000، نقشه‌های توپوگرافی، زمینشناسی و عملیات میدانی با استفاده از GPS، نقشه پراکنش زمینلغزشها به‌صورت سطح بهعنوان متغیر وابسته تهیه گردید. برای تعیین عوامل مؤثر در رخداد زمینلغزش از آنالیز مقادیر عددی پارامترها با روش ماشین‌های بردار پشتیبان در محیط نرم‌افزار Rapid Miner استفاده گردید و از ۲۱ لایه اطلاعاتی انتخابی، ۱۵ لایه اطلاعاتی انتخاب و جهت تهیه نقشه پهنهبندی بهعنوان متغیر مستقل در محیط ArcGIS 10.1 تهیه و رقومی گردیدند. پس از وزن دهی به لایه‌ها، نقشه پهنهبندی با استفاده از روش‌های انتخابی در ۵ کلاس خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه گردید. نتایج وزن دهی لایه‌ها نشان داد که در هر دو روش، کاربری اراضی و جهت شیب بیشترین تأثیر را در وقوع زمینلغزش داشتهاند. منحنی ROC و مساحت زیر منحنی (AUC) برای نقشه‌های پهنهبندی ترسیم و از AUC برای صحت سنجی استفاده گردید و مقادیر حاصل از آن نشان داد که مدل چند متغیره خطی ( ۸۹۰/۰) دارای کارایی بالاتری نسبت به مدل لجستیک (۸۲۹/۰) جهت پهنهبندی خطر زمینلغزش است. بر اساس نتایج مدل برتر (چند متغیره خطی)، ۱/۱۶۰۴۶ هکتار (۱۳/۲۰ درصد) از منطقه در رده خطر زیاد و ۲/۱۵۶۷۱ هکتار (۶۶/۱۹ درصد) از منطقه در رده خطر خیلی زیاد قرار گرفته است.
علیرضا متولی؛ علی طالبی؛ مهرداد صفایی؛ محمدرضا اختصاصی
چکیده
زمینلغزش یکی از مهم‌ترین پدیده‌های زمین‌شناختی دامنههای البرز شمالی است که به‌طور تدریجی و گاهی در مدت‌زمان کوتاه باعث بروز خسارات قابل‌توجه میگردد. در چندساله اخیر به دلیل تغییرات نامطلوب در کاربری‌ها و تخریب فزاینده مراتع و جنگل‌ها و اراضی زراعی و اجرای نامناسب پروژههای عمرانی در مناطق مستعد لغزش، تشکیلات زمینشناسی ...
بیشتر
زمینلغزش یکی از مهم‌ترین پدیده‌های زمین‌شناختی دامنههای البرز شمالی است که به‌طور تدریجی و گاهی در مدت‌زمان کوتاه باعث بروز خسارات قابل‌توجه میگردد. در چندساله اخیر به دلیل تغییرات نامطلوب در کاربری‌ها و تخریب فزاینده مراتع و جنگل‌ها و اراضی زراعی و اجرای نامناسب پروژههای عمرانی در مناطق مستعد لغزش، تشکیلات زمینشناسی مستعد به لغزش، میزان بارندگی و اقلیم منطقه و وجود دامنههای پرشیب، فراوانی وقوع این پدیده مخرب، افزایش‌یافته است. در این تحقیق زمین‌لغزش‌های رخ‌داده محدوده چهاردانگه، واقع در جنوب شهرستان ساری با استفاده از دو مدل پایه فیزیکی SHALSTAB و SINMAP موردبررسی قرار گرفت و نقشه پایداری دامنه این محدوده به‌وسیله این دو مدل تعیین شد. در ابتدا مشخصات فیزیکی و مکانیکی سیزده گمانه در محدوده اندازهگیری گردید و با پنجاه‌وشش مورد از لغزش‌های رخ‌داده در منطقه، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیقات میدانی، نمونه‌های آزمایشگاهی، اجرای مدل و تجزیه‌وتحلیل دادهها نشان داد که دو مدل SINMAP و SHALSTAB دارای نرخ موفقیت 3/87 و 5/69 درصد برای پیشبینی ناپایداری دامنه در منطقه چهاردانگه است. این به این معنی است که مدل SINMAP کارایی بیشتری از مدل SHALSTAB در بررسی تجزیه‌وتحلیل پایداری دامنه دارد.
حمید رضا مرادی؛ مریم دشتی مرویلی؛ علیرضا ایلدرمی
چکیده
هدف از این تحقیق پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضة آبخیز سیاه‌دره با استفاده از مدل آماری رگرسیون لجستیک است. بدین منظور، نخست نقاط لغزشی با استفاده از عکسهای هوایی و بازدید‌های میدانی مشخص و متعاقب آن نقشة پراکنش زمینلغزش منطقه تهیه شد. سپس، هر یک از عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش در منطقة مورد مطالعه از قبیل شیب، جهت شیب، ...
بیشتر
هدف از این تحقیق پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضة آبخیز سیاه‌دره با استفاده از مدل آماری رگرسیون لجستیک است. بدین منظور، نخست نقاط لغزشی با استفاده از عکسهای هوایی و بازدید‌های میدانی مشخص و متعاقب آن نقشة پراکنش زمینلغزش منطقه تهیه شد. سپس، هر یک از عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش در منطقة مورد مطالعه از قبیل شیب، جهت شیب، ارتفاع، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از شبکة آبراهه، فاصله از گسل، و نقشة همباران در محیط GIS تهیه شد. دادههای مذکور در فرمت‌های برداری و رستری در سامانة اطلاعات جغرافیایی ذخیره شد و برای اعمال تحلیل‌های مبتنی بر مدل لجستیک استفاده گردید. تجزیه و تحلیل لجستیک با استفاده از نرم‌افزارARC GIS 9.2 و SPSS صورت گرفت. نتایج نشان داد عوامل شیب، ارتفاع، بارندگی، فاصله از آبراهه، و فاصله از گسل به‌ترتیب مهم‌ترین عوامل وقوع لغزش در منطقه‌اند. بیشتر لغزش‌های منطقه در کلاسهای شیب 22/22 تا 33/33 درصد، ارتفاع 2350 ـ 2500 متر، و بارندگی 473 ـ 523 میلی‌متر قرار گرفته است. 50 درصد زمینلغزشها در فاصلة 30 متری از آبراهه قرار گرفته است. در این منطقه، اکثر لغزشها تا فاصلة 300 متری از گسلها اتفاق افتادهاند. صحتِ مدل با سه روش ارزیابی شد. نتایج به‌دست‌آمده از هر سه روش برای حضور همة متغیر‌ها به‌ترتیب عبارت است از: 2/98 درصد، 692/0، و 519/0. بدین ترتیب، نشان داده شد که میزان دقت مدل آماری لجستیک در تهیة نقشة حساسیت به خطر لغزش در منطقة مورد مطالعه بسیار بالاست.
محمدرضا ثروتی؛ کاظم نصرتی؛ شیما حسنوندی؛ بابک میرباقری
چکیده
زمینلغزشها و ناپایداریهایِ دامنه‌ای مخاطرات مهمی هستند که موجب زیان‌های اقتصادی می‌شوند. حوزة رودخانة سیکان، به دلیل شرایط توپوگرافی، تکتونیک، زمینشناسی، چینهشناسی، و اقلیمْ مستعدِ زمینلغزش است و همواره این پدیده اتفاق میافتد. هدف از این مطالعه شناخت عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‌های حوزة رودخانة سیکان، ...
بیشتر
زمینلغزشها و ناپایداریهایِ دامنه‌ای مخاطرات مهمی هستند که موجب زیان‌های اقتصادی می‌شوند. حوزة رودخانة سیکان، به دلیل شرایط توپوگرافی، تکتونیک، زمینشناسی، چینهشناسی، و اقلیمْ مستعدِ زمینلغزش است و همواره این پدیده اتفاق میافتد. هدف از این مطالعه شناخت عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‌های حوزة رودخانة سیکان، تعیین پتانسیل، و تهیة نقشة پهنهبندی خطر وقوع آن است. بدین منظور، یازده ویژگی‌‌ـ شامل متغیرهای ارتفاع به متر، شیب به درجه، جهت شیب، شکل سطح زمین، جنس سازند، فاصله از گسل به متر، فاصله از رودخانه به متر، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از روستا، و بافت خاک‌ـ به عنوان متغیر مستقل و پراکنش زمینلغزش به عنوان متغیر وابسته، با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک، تحلیل شد. نتایج نشان داد عوامل تأثیرگذار در وقوع زمینلغزش در حوضه به ترتیب عبارت‌اند از عوامل فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، فاصله از روستا، جنس سازند، شیب، و شکل سطح زمین. در نهایت، منطقة مورد مطالعه، از نظر حساسیت به خطر وقوع زمینلغزش، به پنج کلاس طبقهبندی شد که، بر اساس آن، 05/19 کیلومتر مربع دارای خطر خیلی کم بود، 85/15 کیلومتر مربع دارای خطر کم، 94/14 کیلومتر مربع با خطر متوسط، 58/14 کیلومتر مربع با خطر زیاد، و 06/9 کیلومتر مربع نیز دارای خطر خیلی زیاد. ارزیابی مدل نشان داد که میزان دقت مدل در این حوضه 2/74 درصد است. نتایج این مطالعه میتواند در مدیریت خطر زمینلغزش و کنترل عوامل تشدیدکننده مفید باشد.
حمیدرضا مرادی؛ علیرضا سپهوند؛ پرویز عبدالمالکی
چکیده
بیش از 30 درصد از مساحت کشور ایران را مناطق کوهستانی تشکیل می‌دهد، لذا هر ساله حرکات توده ایموجب خسارت به انواع سازه‌های مهندسی، مناطق مسکونی و جنگل‌ها در پی آن ایجاد رسوب و سیلاب‌های گل‌آلودگی رودخانه‌ها میشود. لذا برای جلوگیری از این خسارت‌ها و تعیین حساسیت دامنهها، به پهنهبندی خطر زمینلغزش در مناطق مختلف می‌پردازند. ...
بیشتر
بیش از 30 درصد از مساحت کشور ایران را مناطق کوهستانی تشکیل می‌دهد، لذا هر ساله حرکات توده ایموجب خسارت به انواع سازه‌های مهندسی، مناطق مسکونی و جنگل‌ها در پی آن ایجاد رسوب و سیلاب‌های گل‌آلودگی رودخانه‌ها میشود. لذا برای جلوگیری از این خسارت‌ها و تعیین حساسیت دامنهها، به پهنهبندی خطر زمینلغزش در مناطق مختلف می‌پردازند. هدف از انجام این پژوهش، تعیین ساختار بهینه شبکه عصبی مصنوعی با تعداد عوامل ورودی مختلف برای پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزش در بخشی از حوزه آبخیز هراز میباشد. برای انجام این پژوهش ابتدا تعداد تکرار بهینه برای جلوگیری از آموزش بیش از حد شبکه با روش سعی و خطا تعیین شد. سپس تعداد نرون در لایه پنهان 14 نرون تعیین شد. در نهایت تعداد نرون در لایه ورودی از 1 تا 9 تغییر داده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده مشخص شد که هر چه تعداد نرون در لایه ورودی افزایش یابد کارایی شبکه برای پهنهبندی حساسیت زمینلغزش بهتر میشود. در این پژوهش ساختار 9 نرون در لایه ورودی، 14 نرون در لایه پنهان و 1 نرون در لایه خروجی با نسبت یادگیری 2/0 بهعنوان ساختار بهینه انتخاب شد که ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب تبیین به‌ترتیب برابر 051/0 و 9623/0 بود. نقشه پهنهبندی تهیه شده با این ساختار دارای دقت 307/92 درصد بود. نتایج دیگر پژوهش نشان داد که از کل مساحت منطقه مورد مطالعه، 14/35، 73/26، 59/14، 88/9 و 63/13 درصد، به‌ترتیب در طبقه پایدار، کم خطر، خطر متوسط، خطر زیاد و خطر خیلی زیاد قرار گرفته است
