TY - JOUR ID - 56344 TI - تحلیل روند تغییرات جریان در رودخانه‏های سراب کرخه: شواهدی از آثار تغییر اقلیم بر سیستم‏های منابع آب JO - نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری JA - JRWM LA - fa SN - 5044-2008 AU - اوسطی, خالد AU - سلاجقه, علی AU - مهدوی, محمد AU - کوئنیگر, پاول AU - چپی, کامران AU - ملکیان, آرش AD - استادیار دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه کردستان AD - استاد دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران AD - استادیار مؤسسة علوم زمین و منابع طبیعی (BGR) ژئوسنتروم هانوفر، آلمان AD - دانشیار دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 68 IS - 3 SP - 659 EP - 674 KW - تغییر اقلیم KW - خودهمبستگی KW - سری زمانی KW - کرخه KW - من‌- کندال اصلاح‌شده DO - 10.22059/jrwm.2015.56344 N2 - با جدی‏ترشدن مسئلة تغییر اقلیم و آثار احتمالی آن بر سیستم‌های منابع آب، طراحی و اجرای برنامه‏های مدیریتی، با فرض شرایط هیدرولوژیکی ثابت، می‏تواند مدیریت و برنامه‏ریزی را با چالش جدی در پیش‏بینی دقیق نیازهای آتی روبه‌رو کند. بر این اساس، در مطالعة حاضر تلاش شده است روند تغییرات متغیرهای هیدرواقلیمی در ایستگاه‏هایی با آمار طولانی‌مدت در سراب کرخه، با استفاده از روش «من- کندال اصلاح‌شده برای اثر خودهمبستگی»، سری‏های روزانة دما، بارش و دبی بررسی شود. بیشتر متغیرهای دما روند افزایشی داشت و نتایج بررسیِ بارش نیز دارای تفاوت‏های مکانی بود. به طور کلی، روند کاهشی برای جریان در منطقه مشاهده شد و این تغییرات در جریان‏های پایه شدیدتر بود. روند کاهشی میانة دبی سالانه در ایستگاه‏ هولیلان در سطح ده درصد معنی‏دار شد. بارش سالانه، تعداد روزهای بارانی و تعداد روزهایِ با بارشِ بیش از 10 میلی‏متر همبستگیِ معنی‏دارِ بیشتری با متغیرهای جریان نشان دادند. بررسی روابط دبی ماهانه با متغیرهای بارش و دما در ایستگاه‏های مورد بررسی نشان‌دهندة تأخیرِ واکنش سیستم به ورودی‏هاست؛ این موضوع می‏تواند به تأخیرِ ذوب برف یا عبور جریان از مسیرهای آبی دیگر، مانند آب زیرزمینی، مربوط باشد. بخشی از تغییراتِ متغیرهای جریان، به‌ویژه در دبی‏های پایه، کاملاً با بارش توجیه نمی‏شود و می‏تواند از تغییرات دما یا عواملی مانند افزایش بهره‏برداری از آب زیرزمینی متأثر باشد.     UR - https://jrwm.ut.ac.ir/article_56344.html L1 - https://jrwm.ut.ac.ir/article_56344_1f4cfd741fc34519844db22e159d2e3d.pdf ER -