نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حشمت اله آقارضی ¹
• مهدی مردیان ²
• علی اکبر داوودی راد ³
• داوود نیک کامی ⁴

¹ عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

² دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

³ دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه تربیت مدرس و عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

⁴ دانشیار پژوهشکدة حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده

بهینه‏سازی کاربری اراضی، با استفاده از مدل برنامه‏ریزی خطی، یکی از روش‏های مدیریتی برای رسیدن به پایداری تولید و کاهش فرسایش خاک است. در این میان، تحلیل حساسیت مدل می‏تواند، با بررسی تأثیرپذیری نتایج از تغییرات پارامترهای ورودی، عدم قطعیت در تصمیم‏گیری برنامه‏های مدیریتی را کاهش دهد. بر این اساس، در تحقیق حاضر، با استفاده از مدل برنامه‏ریزی خطی و به کمک نرم‏افزار Lingo، بهینه‏سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز آدینه‌مسجد در استان مرکزی انجام شد. سپس، در دامنة مجاز تغییرات 50- تا 50+ درصدی سطح کاربری‏های اراضی، با توجه به ضرایب بیشینه‏ساز سود و کمینه‏ساز فرسایش، به تحلیل حساسیت مدل پرداخته شد. طبق نتایج، مقادیر توابع هدف فقط نسبت به حداکثر سطح اراضی دیم، آن هم به مقدار خیلی کم، حساسیت نشان می‏دهند؛ به ‏طوری که، با کاهش 10 درصدی حداکثر سطح اراضی دیم، میزان درآمد در وضعیت فعلی 5_/3 درصد، در وضعیت اعمال مدیریت 2_/4 درصد و در وضعیت استاندارد 6_/2 درصد کاهش می‏یابد. از طرفی، مقدار فرسایش در وضعیت فعلی 18_/0 درصد و در وضعیت اعمال مدیریت 19_/0 درصد کاهش می‏یابد. اما، در وضعیت استاندارد 34_/0 درصد افزایش می‌یابد. همچنین، نتایج نشان داد تغییرپذیری سود از تغییرات سطح اراضی دیم متأثر است؛ در حالی که تغییرپذیری فرسایش از تغییرات سطح کاربری مرتع تأثیر می‏پذیرد.

کلیدواژه‌ها

• افزایش درآمد
• جدول سیمپلکس
• سد کمال‏صالح
• سناریوهای مدیریتی
• کاهش فرسایش خاک

عنوان مقاله [English]

Sensitivity Analysis of objective functions in linear programming model for land use optimization in the Adineh-Masjed watershed

نویسندگان [English]

• Heshmatollah Agha Razi ¹
• Mehdi Mardian ²
• Ali Akbar Davoudi Rad ³
• Davud Nik Kami ⁴

¹ A member of Agricultural and Natural Resource Research Center of Markazi Province, Arak, I.R. Iran

² Ph.D. student of watershed management, Sari University of Agricultural Sciences & Natural Resources, Arak, I.R. Iran

³ Ph.D. student of watershed management, Tarbat Modarres University, and A member of Agricultural and Natural Resource Research Center of Markazi Province, Arak, I.R. Iran

⁴ Associate professor of soil conservation and watershed management research institute, Tehran, I.R. Iran

چکیده [English]

Land use Optimization using linear programing is a method in watershed management for access to production sustainability and decreasing of soil erosion. The sensitivity analysis of the model can with investigation of results influence form changes in input parameters, lead to decrease the uncertainty in decision-making of management programs. So in this research, linear programming model using Lingo software was applied to land use optimization in the Adineh Masjed watershed, Markazi province. Then was investigated a sensitivity analysis in changes of -50 to +50 percent form area of land use type on based benefit maximization and soil erosion minimization variables. According to results, objective functions are sensitive very low in conditions of changes dry farm area maximum. So that with decreasing 10% from its, benefit rate reduced equal to 3.5%, 4.2% and 2.6% for current land use, management land use and standard land sue, respectively. Also soil erosion rate reduced equal to 0.18% and 0.19% for current land use and management land use, respectively; but it increased in standard land sue equal to 0.34%. Also the results showed benefit variability is related to dry farm area and erosion variability is related to rangeland area.

کلیدواژه‌ها [English]

• benefit increasing
• Kamal Saleh dam
• management scenario
• simplex table
• soil erosion decreasing