نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
ارزیابی و پهنه‌بندی ریسک بیابان‌زایی منطقۀ روداب خراسان رضوی

فاطمه آذریان؛ سارا ولی زاده؛ پویان دهقان؛ حسن خسروی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 789-804

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61085

چکیده
  مناطق خشک و نیمه‌خشک سطح وسیعی از کشور را به خود اختصاص داده­اند. منطقۀ روداب سبزوار به‌عنوان نمونه‌ای بارز از مناطق بیابانی کشور می‌باشد که تحت تأثیر خطر بیابانزایی قرار گرفته است. هدف این مطالعه ارزیابی خطر بیابانزایی با استفاده از مدل ESAs و تهیه نقشۀ ریسک بیابانزایی می‌باشد. بر پایه این روش در ابتدا نقشۀ واحدهای کاری در منطقه ...  بیشتر

کیفیت علوفه گونه‌های مهم مرتعی در مراتع کوهستانی الموت قزوین و بادامستان زنجان

حسین ارزانی؛ جواد معتمدی؛ فرهاد آقاجانلو؛ سعید رشتوند؛ آذین زارعی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 805-818

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61091

چکیده
  آگاهی از کیفیت علوفه گیاهان مرتعی و شناخت ویژگی‌های ضد کیفی آنها، یکی از ملزومات اساسی در مدیریت تغذیه دام در مرتع است. به همین منظور در پژوهش حاضر، کیفیت علوفه 23 گونه مرتعی (Acantholimon flexuosum ، Agropyron trichophorum، Astragalus capax ، Astragalus demavandicus ، Astragalus micricephalus ، Astragalus vereciferom، Bromus tomentellus، Centaurea aucheri ، Centaurea virgata، Chaerophyllum macropodum، Cirsium haussknechtii ، Cousinia calocephala ...  بیشتر

کاربرد روش آنتروپی حداکثر در مدل‌سازی پیش بینی پراکنش رویشگاه های گیاهی (مطالعۀ موردی: مراتع بخش خلجستان استان قم)

حسین پیری صحراگرد؛ محمدعلی زارع چاهوکی؛ حسین آذرنیوند

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 819-834

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61093

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهمترین متغیرهای تأثیرگذار در پراکنش رویشگاه­های مورد مطالعه و تهیۀ نقشه پیش­بینی رویشگاه­ها با استفاده از روش آنتروپی حداکثر انجام شد. بدین منظور، بعد از تعیین واحدهای همگن نمونه­برداری با استفاده از نقشه رقومی ارتفاع و نقشۀ زمین­شناسی با مقیاس 1:25000، نمونه­برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی ...  بیشتر

تحلیل الگوی ساختاری شبکۀ دست‌اندرکاران سازمانی مدیریت منابع آب با هدف استقرارنظام مدیریت یکپارچۀ منابع آب در دشت گرمسار

وحید جعفریان؛ محمدرضا یزدانی؛ محمد رحیمی؛ مهدی قربانی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 835-849

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61092

چکیده
  شناسایی و تحلیل دست‌اندرکاران سازمانی، یکی از الزامات مدیریت یکپارچۀ منابع آب مبتنی بر همکاری به شمار می‌رود. بر اساس روش تحلیل شبکه‌ای می‌توان جنبه‌های ساختاری شبکه دست‌اندرکاران سازمانی را با نگاهی جامع‌نگر و قابل‌اندازه‌گیری، ارزیابی نموده و نقش و موقعیت آنها را برای استقرار نظام منسجم و هماهنگ مدیریت منابع آب مورد بررسی ...  بیشتر

ارزیابی اثرات مسائل اجتماعی و اقتصادی بر انسجام اجتماعی عشایر (مطالعۀ موردی: عشایر ایل شاهسون دامنه‌های کوه سبلان)

عسگر حسین زاده؛ قدرت اله حیدری؛ حسین بارانی؛ حسن زالی؛ احسان زندی اصفهان

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 851-861

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61186

چکیده
  کوچندگی از گذشته‌های دور یکی از شیوه‌های معیشت در سرزمین ایران بوده است. علی­رغم اینکه این شیوۀ زندگی در دوره‌های مختلف تغییراتی کرده است، اما شدت و ضعف آن علاوه بر دام و مرتع، منشاء اجتماعی، سیاسی و امنیتی نیز داشته است. بنابراین بررسی انسجام اجتماعی و فرهنگی عشایر حائز اهمیت فراوانی است. جامعۀ آمـاری منطقۀ مورد نظر 70 نفر بوده­ ...  بیشتر

ارزیابی کارایی مدل رگرسیون لجستیک در تهیۀ نقشۀ حساسیت به وقوع سیل

خه بات خسروی؛ ادریس معروفی نیا؛ ابراهیم نوحانی؛ کامران چپی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 863-876

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61187

چکیده
  در راستای جلوگیری از هرگونه خسارات ناشی از سیل، نقشۀ حساسیت به وقوع سیل برای حوضۀ آبخیز هراز در استان مازندران توسط روش رگرسیون لجستیک تهیه گردید. ابتدا 211 نقطه سیل­گیر و 211 نقطۀ غیر سیل­گیر شناسایی شدند. در دومین مرحله 10 فاکتور مؤثر در وقوع سیل که شامل شیب، انحنای زمین، طبقات ارتفاعی، فاصله از رودخانه، شاخص رطوبت، توپوگرافی، شاخص ...  بیشتر

ارزیابی آسیب پذیری، راهکاری برای مدیریت پایدار مراتع (مطالعۀ موردی: مراتع قشلاقی شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان)

ولی اله رئوفی راد؛ قدرت اله حیدری؛ حسین آزادی؛ جمشید قربانی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 877-893

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61189

چکیده
  مطالعۀ حاضر با هدف سنجش آسیب­پذیری اجتماعی-اقتصادی بهره­برداران مراتع قشلاقی شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان انجام شد. بدین منظور، با استفاده از مرور ادبیات و نظرات صاحب­نظران، مهم­ترین شاخص­های اجتماعی-اقتصادی مراتع استخراج شد. جوامع آماری تحقیق شامل بهره­برداران مراتع قشلاقی، مراتع قشلاقی و کارشناسان مراتع بودند ...  بیشتر

بررسی اثر دماهای بالا بر ویژگی های رطوبتی و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در شرایط کنترل شده

زهره سپهری؛ زینب جعفریان؛ عطا کاویان؛ قدرت اله حیدری

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 895-905

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61188

چکیده
  از آنجایی­که آتش سبب تغییر خصوصیات خاک می­شود؛ آگاهی از اثرات آتش­سوزی بر روی خاک جهت مدیریت مراتع پس از آتش‌سوزی اهمیت دارد. مطالعه­ای برای بررسی تأثیر آتش بر روی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و هیدرولوژیکی خاک مرتع در منطقۀ چرات شهرستان سوادکوه انجام گرفت. نمونه­برداری در دو تیپ گیاهی Astragalus gossypinusو Artemisia aucheri انجام و تعداد 120 ...  بیشتر

تخمین بیوماس با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست(مطالعۀ موردی: حوزۀ مرک، بیرجند)

سحر صباغ زاده؛ محمد زارع؛ محمد حسین مختاری

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 907-920

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61190

چکیده
  پوشش گیاهی به عنوان یکی از مهم­ترین اجزای هر اکوسیستم به­شمار می­رود. تعیین بیوماس هر گیاه به­منظور تاًثیر آن بر اقلیم، فرسایش خاک و مدیریت منابع­طبیعی بسیار ضروری است. هدف از این تحقیق، برآورد بیوماس با استفاده از شاخص­های پوشش گیاهی مبتنی بر سنجش از دور است. در این تحقیق از داده­های ماهواره­ای لندست 8، مربوط به اردیبهشت ...  بیشتر

بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب‌ زیرزمینی در دشت جیرفت

فرشاد سلیمانی ساردو؛ ناصر برومند؛ علی اذره

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 921-932

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61192

چکیده
  در دهه‌های اخیر افزایش روزافزون جمعیت و توسعه اراضی کشاورزی، سبب افزایش بی‌رویه از منابع آب‌ زیرزمینی و تشدید کاهش کیفیت آب در اکثر مناطق کشور شده است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش، به بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کلسیم، منیزیم، اسیدیته، کلر، سولفات و سدیم آب ‌زیرزمینی در دشت جیرفت پرداخته شده است. ...  بیشتر

بررسی مقایسه‏ای آستانه های هیدرولیک جریان فرسایش خندقی در کاربری‌های مختلف اراضی (مطالعۀ موردی: منطقۀ قصرشیرین، استان کرمانشاه)

خسرو شهبازی؛ علی سلاجقه؛ محمد جعفری؛ حسن احمدی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ محمد خسروشاهی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 931-947

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61191

چکیده
  پیامدهای فرسایش خندقی در اراضی مارنی به‏دلیل استفادۀ نامناسب از اراضی از جمله آبیاری و شخم غیراصولی، چرای دام و تخریب پوشش گیاهی قابل توجه است. هدف از این پژوهش مقایسۀ آستانه‏های هیدرولیک جریان در سه کاربری کشاورزی، مرتع متوسط و مرتع فقیر بود که در اراضی مارنی منطقۀ قصرشیرین در استان کرمانشاه به‏عمل آمد. به این منظور، با استقرار ...  بیشتر

نقش مدیریت چرای دام بر خصوصیات پوشش گیاهی در مراتع ییلاقی چهار باغ استان گلستان

اسماعیل شیدای کرکج؛ جواد معتمدی؛ فاطمه علیلو؛ حمید سیروسی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 949-961

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61193

چکیده
  مدیریت چرا یکی از موارد اساسی در مدیریت اکوسیستم­های مرتعی بوده و هدف از آن استفاده بهینه از مناطق تحت چرا به‌منظور دستیابی به بازده مطلوب و حفظ پایداری اکوسیستم­های مرتعی است. برای ارزیابی پاسخ پوشش گیاهی به چرا در مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان در پنج منطقه مختلف چرایی، تراکم گیاهی، درصد تاج پوشش گیاهی و خصوصیات عملکردی ...  بیشتر

مقایسه آماری بین محصولات IMERG و TMPA 3B42V7 در سطح سه داده های بارشی GPMو TRMM (مطالعه موردی: حوضه آبریز کشف رود، استان خراسان رضوی)

سیده مریم علی بخشی؛ علیرضا فرید حسینی؛ کامران داوری؛ امین علیزاده؛ هنری مونیکا گاسچا

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 963-981

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61194

چکیده
  داده­های ماهواره­ای بارش از چند دهه قبل وارد مطالعات علمی در مقیاس­های منطقه­ای و جهانی شده­­­اند. هدف از این پژوهش، مقایسۀ کمی محصولات بارش ماهوارۀ  TRMM و ماهوارۀ GPMدر حوضۀ آبریز کشف­رود است. مسئله مهم در مورد این داده­ها دقت و اندازۀ پیکسل آنها است. ماهواره GPM در تاریخ 28 فوریه 2014 به فضا پرتاب شده و تاکنون مطالعه­ای ...  بیشتر

ارزیابی تاثیر پروژه‌های پخش سیلاب بر ویژگی‌های خاک در استان یزد

محمد رضا فاضل پور عقدائی؛ حسین ملکی نژاد؛ محمدرضا اختصاصی؛ جلال برخورداری؛ اصغر زارع چاهوکی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 983-997

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61202

چکیده
  با توجه به پراکنش و گستردگی مناطق مناسب احداث سامانه‌های بهره‌برداری از سیلاب و گوناگونی پارامترهای اصلی مؤثر در طراحی و اجرای آنها، ارزیابی عملکرد اجزای سامانه‌های احداث شده در مناطق مختلف کشور را جهت دستیابی به الگوهای بهینه ضروری می­نماید. این تحقیق به منظور ارزیابی تأثیر پروژه­های پخش سیلاب بر ویژگی­های خاک در استان یزد ...  بیشتر

بازشناسی الگوهای زمانی و مکانی در مرتع از دیدگاه دانش بومی عشایر کوچرو ایل بویراحمد

محمد رحیم فروزه؛ غلامعلی حشمتی؛ حسین بارانی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 999-1015

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61518

چکیده
  ایران کشوری است با فرهنگ کهن که طی زمان­های طولانی ساکنان آن برای تطبیق با حوادث و رویدادهای اطراف خود بنا به سلیقه و ابتکارات محلی در زمینه­های مختلف، طبقه­بندی­ها، اسامی و فن­آوری­های گوناگونی را بوجود آورده­اند. این منابع غنی دانش با سرعتی غیر قابل تصور در حال فرسایش هستند که در واقع بخشی از فرآیند تخریب فرهنگ­های ...  بیشتر

بررسی اثر زمین شناسی بر سیل خیزی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جونقان واقع در شهر کرد)

سادات فیض نیا؛ مریم موسویان؛ زهره عبداللهیان دهکردی؛ خدیجه ابراهیمی درچه

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 1017-1030

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61317

چکیده
  خصوصیات فیزیکی حوزه­های آبخیز از قبیل شرایط زمین‏شناسی، نوع استفاده از زمین و پوشش گیاهی، نوع خاک، وضعیت نفوذپذیری سطحی، عمق سفره­ آب­ زیرزمینی و زهکشی عوامل مهم در وقوع سیل می­باشد که بر معادلات حاکم بر حرکت آب در آبراهه تاثیر داشته و تعیین کننده ظرفیت ذخیره آبراهه می‏باشد. عوامل زمین‏شناسی از عوامل مهم تأثیرگذار بر ...  بیشتر

ارزشگذاری اقتصادی کارکرد حفظ حاصلخیزی خاک در اکوسیستم های مرتعی احیاء شده مناطق خشک (مطالعه موردی: پروژه بین المللی ترسیب کربن خراسان جنوبی)

یاسر قاسمی آریان؛ حسین آذرنیوند؛ علی کیانی راد

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 1031-1042

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61095

چکیده
  حفظ و نگهداری خاک و جلوگیری از رخداد و تشدید فرسایش از مهمترین کارکردهای محیط زیستی مراتع به حساب می­آید. به همین دلیل برآورد هزینه­های فرسایش خاک از موضوعاتی است که در سال­های اخیر مورد توجه اقتصا­د ­دانان محیط­زیست، کشاورزی و برنامه­ریزان توسعة اقتصادی قرار گرفته است .هدف از تحقیق حاضر، استفاده از روش جایگزینی مواد ...  بیشتر

بررسی عددی اعمال سناریوهای کمی و کیفی بر آبخوان دشت خزل استان همدان با مدل هایMODFLOW و MT3DMS

رسول قبادیان؛ زینب بهرامی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 1043-1062

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61519

چکیده
  افزایش بهره برداری همراه با دوره­های خشکسالی، باعث بیلان منفی دشت خزل واقع در استان همدان شده است. مقدار افت از سال 79 تا 89 به میزان 8/5 متر برآورد شده است. با توجه به قابلیت بالای GMS در استفاده از GIS و همچنین لایه­بندی دقیق آبخواندر این تحقیق به منظور بررسی نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت خزل از آن استفاده شد. بدین ترتیب که مدل کمی آبخوان ...  بیشتر

بررسی اثر کاربری های مختلف اراضی بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک در منطقۀ جمال آباد شهرستان بافت.

صدیقه محمدی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 1063-1073

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61520

چکیده
  این تحقیق به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات شیمیایی خاک در منطقۀ جمال آباد شهرستان بافت استان کرمان انجام شد. برای این منظور 6 سایت با شرایط اکولوژیکی مشابه شامل مرتع قرق ده ساله (NG)، مرتع تحت چرای شدید (HG)، مرتع با گونۀ غالب شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) و تحت چرای متوسط (MG)، اراضی شخم­خورده جهت برداشت شیرین بیان (Gl T)، دیمزار ...  بیشتر

پایش و پهنه بندی خصوصیات خشکسالی هواشناسی با استفاده از مدل زنجیرۀ مارکوف و روش های زمین آمار (مطالعۀ موردی: استان قزوین)

فاطمه مقصود؛ آرش ملکیان؛ محسن محسنی ساروی؛ ام البنین بذرافشان

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 1075-1099

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61094

چکیده
  خشکسالی هواشناسی هنگامی روی می‌دهد که بارندگی در هر بازه زمانی کمتر از بازه بلند مدت آن رخ دهد. اغلب شاخص­های بررسی خشکسالی زمانی که خشکسالی به وقوع می­پیوندد، مورد استفاده قرار می­گیرند. این در حالیست که برای مدیریت خشکسالی در ابتدا نیاز به شناخت و تعیین ویژگی‌های خشکسالی از نظر احتمال وقوع، شدت و گسترش آن می‌باشد. در این تحقیق ...  بیشتر