نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
بررسی نقش عوامل ساختاری در فراوانی منابع آب منطقه کارستی مهارلو با استفاده از سنجش از دور و GIS

سارا ادریس نیا؛ احمد پهلوانروی؛ علیرضا مقدم نیا؛ علی اکبر نظری سامانی؛ عباس میری

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 263-275

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.202612.982

چکیده
  در مناطق خشک و کم باران مانند ایران، که منابع سطحی آب شیرین محدود بوده و از طرف دیگر این آبها با خطر آلودگی مواجه هستند، یافتن و نگهداری منابع آب زیرزمینی بهترین راه تأمین نیازهای آبی است. همچنین در بعضی از مناطق ایران، اقلیم و ساختار تکتونیکی شرایط خوبی را برای تشکیل سفره‌های کارستی فراهم کرده است. ایران بعد از کشورهای آمریکا، چین ...  بیشتر

بررسی ارزش رجحانی گونه ها ی مرتعی برای گوسفند و بز (مطالعه موردی:سایت صالح آباد در استان ایلام)

ایاد اعظمی؛ محمد فیاض؛ جعفر حسین زاده

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 277-286

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.216017.1063

چکیده
  در تعیین ظرفیت چرایی، مشخص نمودن علوفه تولید شده، ارزش رجحانی، حدبهره برداری مجاز، ارزش غذایی و وضعیت مرتع مورد نیاز است]16[. به این منظور ارزش رجحانی هفده گونه و گیاهان یکساله با روش درصد مصرف در مراتع صالح آباد در استان ایلام در چهار سال 86 تا 89 بررسی گردید. نتایج نشان داد اثر سال، ماه و گونه بر ارزش رجحانی معنی دار است. میانگین ارزش رجحانی ...  بیشتر

بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت زمانی چرای دام در مراتع استان لرستان (مطالعۀ موردی: شهرستان کوهدشت)

سمیرا حاجی پور؛ حسین بارانی؛ حسن یگانه؛ احمد عابدی سروستانی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 287-297

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.231918.1116

چکیده
  توجه به رعایت زمان چرای دام در مراتع اهمیت بسیاری در حفظ مراتع کشور و جلوگیری از تخریب آن خواهد داشت. هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر رعایت زمان چرای دام در مراتع شهرستان کوهدشت استان لرستان می­باشد. مطالعۀ حاضر جزء تحقیقات پیمایشی بوده و جامعۀ آماری مورد نظر را دامداران عشایری شهرستان کوهدشت تشکیل می­دهند. حجم نمونه نیز از ...  بیشتر

ارزیابی راهکارهای مدیریت بحران دریاچه اورمیه با تأکید بر مشارکت حداکثری بهره‌برداران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سیمینه‌رود)

علیرضا دانشی؛ مهدی وفاخواه؛ مصطفی پناهی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 299-314

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.121848.857

چکیده
  با توجه به معضل خشک‌ شدن دریاچۀ ارومیه، راهکارهای متعددی جهت احیاء آن از سوی متخصصان امر پیشنهاد گردیده است، اما باید به این نکته توجه نمود که اجرای هر طرح و پروژه‌ای در داخل حوزه‌های آبخیز نیازمند مشارکت ذینفعان و بهره‌برداران داخل آن حوزه می‌باشد به‌ طوری که عدم توجه به بهره‌برداران، بسیاری از طرح‌های مدیریت و توسعة منابع‌طبیعی ...  بیشتر

ارزیابی پتانسیل گونه‌هایAgropyron intermedium (Host) P. Beauv. و Dactylis glomerata L. در گیاه‌پالایی خاک آلوده به نفت خام سبک در شرایط گلخانه‌ای

جواد دائی زاده؛ مهشید سوری؛ احسان زند اصفهانی؛ جواد معتمدی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 315-331

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.218659.1065

چکیده
  هیدروکربن­های نفتی از جمله آلاینده­های پایدار سمی بوده که تهدیدی اساسی برای اکوسیستم به­شمار می­رود. گیاه­پالایی، شامل استفاده از گیاهان برای پاکسازی خاک­های آلوده، یک روش مؤثر و اقتصادی در کاهش آلودگی­های نفتی خاک است. در این پژوهش پتانسیل گیاه­پالایی گیاهان مرتعی Agropyron intermedium و Dactylis glomerata  بر خاک آلوده با غلظت­های ...  بیشتر

بررسی اثرات کاربرد زئولیت بر مراحل اولیه رشد گونه‌های مرتعی Cymbopogon Olivieri ، Medicago sativa و Medicago scutellata

سمیه دهداری؛ زهره خورسندی کوهانستانی؛ فاطمه شجاعی؛ روح انگیز کاظمی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 333-344

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.226863.1101

چکیده
  به منظور ارزیابی تأثیر زئولیت در رشد گیاهان در شرایط کم آبی، در این تحقیق پس از آماده سازی خاک گونه­های Cymbopogon olivieri ،Medicago sativa، Medicago scutellata در سه سطح زئولیت (2 گرم و 4 گرم و صفر در کیلوگرم خاک گلدان) با 15 تکرار در نظر گرفته شد. پس از اطمینان از جوانه­زنی بذرها، تنش 7 روزۀ آبیاری بر روی آن­ها اعمال گردید. نتایج نشان داد که با اعمال تنش اول ...  بیشتر

مقایسه کارایی روش‌های رگرسیون بردار پشتیبان و k-نزدیکترین همسایگی در برآورد میزان بار رسوبی معلق در رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه لیقوان چای)

علی رضازاده جودی؛ محمد تقی ستاری

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 345-358

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.131978.912

چکیده
  برآورد بار رسوبی معلق رودخانه‌ها با توجه به خسارات ناشی از عدم توجه و لحاظ کردن آن، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین چالش‌های مطالعات انتقال رسوب و مهندسی رودخانه می‌باشد. با توجه به اهمیت و نقش رسوب در طراحی و نگهداری سازه‌های هیدرولیکی همچون سدها و همچنین برنامه‌ریزی جهت استفاده بهینه از منابع آبی در پایین‌دست رودخانه‌ها و حفظ ...  بیشتر

بررسی ارزش رجحانی گیاهان مورد چرای گوسفند طی فصل چرا در مراتع استپی خشکه رود ساوه (مطالعه موردی: نژاد آمیخته سنگسری-افشار)

صدیقه زارع کیا؛ محمد فیاض؛ نیلوفر زارع

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 359-372

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.206617.1008

چکیده
  تعیین ارزش رجحانی گونه‌های مرتعی از جمله اطلاعات ضروری برای برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح مرتع و دام است. این پژوهش به‌منظور بررسی ارزش رجحانی گونه‌های مورد چرای گوسفند در ماه­های مختلف فصل چرا و با استفاده از روش شاخص انتخاب گونه‌ها در مرتع خشکه‌رود ساوه انجام شد. داده‌های مربوط به تولید و مصرف گونه‌ها در داخل و خارج از قرق از ابتدای ...  بیشتر

پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی در حوزه آبخیز کسیلیان با استفاده از مدل سلول خودکار- مارکوف

محمد زارع؛ علی اکبر نظری سامانی؛ شهرام خلیقی؛ جواد بذرافشان؛ محسن حسنجوری

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 373-383

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.123681.868

چکیده
  تهیۀ نقشۀ کاربری اراضی و شبیه­سازی تغییرات آن یکی از ضروری‌ترین اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت منابع­طبیعی می‌باشد به­طوری که پایش زمانی و دقیق تغییرات آیندۀ عوارض سطح زمین برای درک روابط و کنش متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظور تصمیم­گیری بهینه، از اهمیت به­سزایی برخوردار است. پژوهش حاضر نیز در راستای شبیه­سازی ...  بیشتر

تعیین مهم‌ترین معیارها و شاخص‌های موثر بر تخریب سرزمین و بیابان‌زایی

نوشین شاکریان؛ غلامرضا زهتابیان؛ محمدعلی زارع چاهوکی؛ حسن خسروی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 385-398

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.233496.1125

چکیده
  امروزه پدیدۀ تخریب سرزمین و بیابان­زایی از معضلات پیچیده و مهمی است که به بحرانی در سراسر جهان تبدیل شده است و استفاده از سیستم­های ارزیابی برای بررسی روند تخریب و اتخاذ راهکار مناسب جهت مقابله با این پدیده، امری ضروری و حائز اهمیت است. اولین گام در مطالعه و بررسی تخریب سرزمین و بیابان­زایی تعیین معیارها و شاخص­های تأثیرگذار ...  بیشتر

تأثیر طول داده، دورۀ آماری و تعداد ایستگاه‌ها بر تغییرپذیری مقدار عامل فرسایندگی باران در مقیاس‌های زمانی مختلف در ایران

سید حمیدرضا صادقی؛ محسن ذبیحی؛ مهدی وفاخواه

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 399-409

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.121047.852

چکیده
  با توجه به نقش انکارناپذیر عامل فرسایندگی باران در شروع فرسایش آبی، مطالعه ویژگی‌های مختلف آن نقش مهمی در مدیریت بهینه منابع خاک و آب دارد. از طرفی عامل فرسایندگی باران در بسیاری از مدل‌های برآورد فرسایش و به‌منظور اهداف حفاظت خاک و آب استفاده می‌شود. حال آن‌که مطالعۀ کاملی در خصوص بررسی اثر طول و دورۀ آماری و هم‌چنین تعداد ایستگاه‌های ...  بیشتر

ارزیابی فشار دام و تاثیر آن بر خطر بیابانزایی ‏ مطالعه موردی میاندهی فیض‌آباد، خراسان رضوی

زهره عصار؛ مسعود مسعودی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 411-421

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.203982.994

چکیده
  بیابان­زایی، عبارتست از تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه­خشک و نیمه­مرطوب خشک که به­عنوان یک مشکل زیست محیطی با پیامدهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی بروز می­نماید. فرآیند تخریب سرزمین در اثر فقدان یا کاهش پوشش گیاهی بوده که منجر به کاهش تدریجی و برگشت­ناپذیر تولیدات بیولوژیکی یا اقتصادی می­گردد. چرای بیش از حد می­تواند ...  بیشتر

بررسی کیفیت آب زیرزمینی جهت مصارف شرب و کشاورزی-پیش نیازی برای برنامه ریزی آمایش سرزمین در مناطق خشک و نیمه خشک ایران

عباس علی پور؛ جابر رحیمی؛ علی آذرنیوند

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 423-434

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.208937.1021

چکیده
  منابع آب زیرزمینی اهمیت به­سزایی در زندگی ساکنین مناطق گرم و خشک دارند. با افزایش بی­رویۀ جمعیت و نیاز فراوان به غذا، کمبود منابع آب سطحی، حفر تعداد زیادی چاه عمیق و نیمه­عمیق در استان­ها و برداشت بی­رویۀ آب از سفره­های آب زیرزمینی کیفیت آب در منطقه را کاملاً تحت تأثیر قرار داده است. هدف مطالعه حاضر، تعیین وضعیت کیفیت آب ...  بیشتر

تحلیل موقعیت کنشگران و سرمایه اجتماعی ذینفعان در راستای مدیریت مشارکتی سیستم های اجتماعی- اکولوژیک (منطقه مورد مطالعه: روستای حق الخواجه، شهرستان میامی، استان سمنان)

لیلا عوض پور؛ مهدی قربانی؛ رضا عرفانزاده

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 435-448

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.214975.1045

چکیده
  سرمایه اجتماعی تمام الزاماتی را که برای مدیریت مشارکتی ضرورت دارد در خود جای می‌دهد. به همین جهت ارزیابی سرمایه اجتماعی در فعالیت­های مدیریت مشارکتی اجتماع محور حائز اهمیت است. همچنین شناخت و آگاهی از کنشگران کلیدی در سطح جوامع محلی در راستای مدیریت مشارکتی اکوسیستم­های طبیعی یکی از اقدامات ضروری می­باشد. این افراد می­توانند ...  بیشتر

مقایسه برخی عوامل بومشناختی مؤثر در انتشار گونه‌های Dactylis glomerata L. و Thymus kotschyanus Boiss and Hohen. در جنوب استان اردبیل

اردوان قربانی؛ اردشیر پورنعمتی؛ زهره سادات قاسمی؛ علی اکبر شکوهیان

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 449-464

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.222256.1077

چکیده
  هدف این تحقیق شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش دو گونه Dactylis glomerata و Thymus kotschyanus در مراتع شهرستان‌های خلخال و کوثر در بخش جنوبی استان اردبیل بوده است. از 111 مکان تعیین شده با استفاده از 5 پلات 1 متر مربعی در طول ترانسکت 40 متری به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه­برداری انجام شد. در تمامی مکان­ها پارامترهای سطحی مرتع شامل درصد سنگ و سنگریزه، ...  بیشتر

تجزیه و تحلیل پارامترهای کیفیت آب سطحی با استفاده از روش های آمـاری چند متغیره

مجید کاظم زاده؛ آرش ملکیان

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 465-478

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.109430.779

چکیده
  رودخانه­ها یکی از مهم­ترین اکوسیستم­های پویا هستند و آگاهی از تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب رودخانه­ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این پژوهش تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفیت آب در حوزۀ آبخیز آجی­چای طی دورۀ آماری 1389-1360  با استفاده از سه روش تحلیل خوشه­ای (CA)، تحلیل تشخیص (DA) و تحلیل مؤلفه­های اصلی (PCA) مطالعه ...  بیشتر

ارزیابی اثرات طرح‌های مرتعداری بر سرمایه‌های اجتماعی بهره‌برداران روستایی شهرستان ماهنشان

کبری کریمی؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ خلیل آقاجانلو

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 479-494

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.122969.863

چکیده
  ارزیابی طرح­های مرتعداری به سیاست­گذاران و برنامه­ریزان کمک نموده از ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی، انسانی و اقتصادی تأثیر آن‌ها را دریابند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات طرح­های مرتعداری بر سرمایه­های اجتماعی معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ماهنشان از دیدگاه بهره­برداران روستایی بود. با استفاده از یک روش پیمایشی، ...  بیشتر

بررسی وضعیت و روند تغییرات طوفان های گرد و غبار در ایران در دوره زمانی 1364 الی 1384

شیرین محمدخان

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 495-514

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.123300.867

چکیده
  روند رو به رشد طوفان‌های گرد و غبار در سال‌های اخیر و تعیین تعداد وقوع این رخداد در سال‌های گذشته و جواب به این سوال که آیا این دفعات وقوع تغییری داشته یا خیر باعث شد، بررسی جامعی در مورد روند و وضعیت طوفان‌های گرد و غبار در سال‌‌های گذشته انجام گیرد. در این پژوهش بر اساس داده‌های مشاهده‌ای 112 ایستگاه هواشناسی از سال 1364- 1384 به بررسی ...  بیشتر

مقایسه روش‌های تحلیل منطقه‌ای برآورد دبی پیک سیل (مطالعه موردی: حوضه‌های اصفهان- سیرجان و دشت یزد- اردکان)

مژده محمدی؛ حسین ملکی نژاد؛ محمدتقی دستورانی

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 515-529

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.112162.796

چکیده
  کمبود ایستگاه‌های آب‌سنجی، کوتاهی دوره آماری و عدم دقت در برآوردهای ایستگاهی، مهمترین مشکلات در برآورد تناوب سیل در منطقه مورد مطالعه است که استفاده از روش‌های منطقه‌ای را ناگزیر می‌سازد. روش تحلیل منطقه‌ای یک روش کارآمد برای برآورد دبی سیل در مناطق فاقد داده یا دارای آمار کوتاه مدت می‌باشد. این روش متکی به ویژگی‌های فیزیکی ...  بیشتر

مدلسازی عوامل موثر بر رشد طولی خندق های مارنی و تعیین سهم تولید رسوب حاصل از آنها (مطالعه موردی: حوضه درب خزینه خوزستان)

سجاد نیسی؛ بیژن خلیلی مقدم؛ امین ذرتی پور

دوره 70، شماره 2 ، مرداد 1396، صفحه 531-541

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.122677.861

چکیده
  فرسایش خندقی از اشکال تشدید شونده تخریب خاک در اراضی مرتعی و کشاورزی است، که وجود آن هشداری جدی در تخریب سرزمین و نشانه‌ای از فرسایش پیشرونده است. پایش گسترش طولی خندق به منظور تعیین عوامل موثر بر آن برای برنامه ریزی کارا حفاظت آب و خاک ضروری است. این مطالعه با استفاده از عکس های هوایی سال 1343، 1374و پیمایش صحرایی سال 1393بهمراه سیستم اطلاعات ...  بیشتر