نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
شبیه‌سازی زمانی- مکانی تغییرات کاربری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و تلفیق روش‌های تحلیل زنجیرۀ مارکف و ژئومد با تأکید بر کاربری باغ (مطالعۀ موردی: حوزۀ صوفی‌چای مراغه)

صغری اندریانی؛ محمدحسین رضایی مقدم؛ خلیل ولیزاده کامران؛ فرهاد الماس پور

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 822-835

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.137059.937

چکیده
  مدل‌های پیش‌بینی تغییرات کاربری و پوشش اراضی منبعی مهم برای مدیران و تصمیم‌گیران به‌منظور توسعۀ یک برنامۀ مدیریت پایدار زمین است. تغییر در کاربری باغ می‌تواند باعث تغییر در منابع آب و همچنین تغییر در میزان نفوذپذیری خاک گردد. شبیه‌سازی این نوع کاربری می‌تواند، در مناطقی که با کمبود منابع آب روبه‌رو هستند، برنامه‌ریزان محیطی ...  بیشتر

بررسی ویژگی‌های رویشگاهی و ترکیبات شیمیایی Ferula hausskenechtii

حسین آذرنیوند؛ صدیق محمدی؛ صادق حسین نیایی؛ پویان دهقان

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 837-849

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.201316.975

چکیده
  یکی از مناسب‌ترین روش‌ها به­منظور جلوگیری از فرسایش خاک و یا کاهش آن، حفظ و احیای پوشش گیاهی است. بنابراین آشنایی و آگاهی از ویژگی‌های پوشش گیاهی، از جمله ویژگی‌های اکولوژیکی به عنوان اولین و مهم‌ترین ابزار بیولوژیکی به­منظور حفاظت خاک ضروری است. کُما (Ferula hausskenechtii) گیاهی از تیرۀ چتریان است که در مناطق کوهستانی استان کردستان ...  بیشتر

تغییرات تولید اولیه در اثر عوامل پستی و بلندی در مراتع کوهستانی شهرستان نمین

الناز حسن زاده کوهساره؛ اردوان قربانی؛ مهدی معمری؛ کاظم هاشمی مجد؛ اردشیر پورنعمتی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 851-867

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.244026.1176

چکیده
  هدف این تحقیق بررسی تأثیر ارتفاع، شیب، جهات‌ ‌جغرافیایی و شاخص ‌توپوگرافی رطوبت خاک بر تولید اولیۀ فرم‌های رویشی و کل در مراتع کوهستانی درمنطقۀ فندوقلوی شهرستان نمین در استان اردبیل بوده است. تولید اولیه (تولید یا زیست‌تودۀ گیاهان بالای سطح خاک) در پلات‌های یک مترمربعی (180 پلات) در سه طبقۀ ارتفاعی، شیب، شاخص توپوگرافی و چهار طبقۀ ...  بیشتر

ارزیابی کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی در پیش‌بینی پتانسیل آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت قروه-دهگلان)

امید رحمتی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ محمد مهدوی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 869-879

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.31578.569

چکیده
  تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی با توجه به نیاز روز­افزون کشور ایران به آب، امری ضروری و اجتناب­ناپذیر تلقی می­گردد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی در شناسایی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی، از پارامتر­های سنگ­شناسی، بارندگی، تراکم زهکشی، تراکم خطواره و شیب زمین در قالب مطالعه­ای موردی ...  بیشتر

ارزیابی کارآیی مدل SWAT در شبیه‌سازی رواناب حوضه آبریز گاماسیاب

شهاب الدین زارع زاده مهریزی؛ اسداله خورانی؛ جواد بذرافشان؛ ام البنین بذرافشان

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 881-893

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.243898.1174

چکیده
  رودخانه گاماسیاب یکی از پنج شاخه اصلی رودخانه کرخه است و نقش اساسی در حفظ حیات و زیست بوم منطقه دارد. برای اتخاذ شیوه­های صحیح و پایدار مدیریت منابع آب رودخانه گاماسیاب، کسب آگاهی مستمر از وضعیت کمی و کیفی آب و نیز تغییرات آن ضروری است. امروزه استفاده از مدل­های هیدرولوژیکی به منظور شبیه­سازی فرآیندهای کمی و کیفی مرتبط با چرخه ...  بیشتر

تخصیص کربن و نیتروژن در اندام‌های هوایی و زیرزمینی گونۀ Artemisia austriaca Jacq. در شدت‌های مختلف چرای دام (مطالعۀ موردی: مراتع درویش‌چای سبلان)

مهدی معمری؛ مریم اسدی؛ کیومرث سفیدی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 895-908

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.222052.1075

چکیده
  در این پژوهش اثر شدت‌های مختلف چرای دام بر تخصیص کربن و نیتروژن در اندام‌های هوایی و زیرزمینی Ar.austriaca در سال 1394 در مراتع ییلاقی درویش‌چای سبلان (روستاهای آلوارس، آلدشین و اسب­مرز) بررسی شد. منطقۀ مورد مطالعه براساس میزان دامگذاری، وضعیت مرتع، مطالعات گذشته، اطلاعات ادارۀ کل منابع­طبیعی و بازدیدهای میدانی در سه شدت چرایی سبک، ...  بیشتر

بررسی اثر تیمارهای اسموپرایمینگ و هورموپرایمینگ بر جوانه‌زنی و رشد اولیۀ گونۀ مرتعی Festuca ovina تحت تنش خشکی (در شرایط آزمایشگاهی)

معصومه عباسی خالکی؛ اردوان قربانی؛ سحر صمدی خانقاه

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 909-919

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.208553.1017

چکیده
  پرایمینگ بذر تکنیکی است که به­واسطۀ آن بذور پیش از قرار گرفتن در بستر خود و مواجهه با شرایط اکولوژیکی محیط، به لحاظ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آمادگی جوانه­زنی را به­دست می­آورند. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی در تابستان 1394 در آزمایشگاه مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شامل؛ اسموپرایمینگ ...  بیشتر

اولویت‌بندی عوامل موثر در زمین‌لغزش و مدل‌سازی فضایی آن با رویکرد داده محور در حوزه آبخیز سمیرم

علیرضا عرب عامری؛ کورش شیرانی؛ خلیل رضایی؛ مجتبی یمانی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 921-939

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.238368.1152

چکیده
  در این پژوهش از یک مدل ترکیبی نوین با استفاده از رویکرد داده محور به منظور شناسایی عوامل موثر در رخداد زمین لغزش و همچنین تهیه نقشه حساسیت زمین­لغزش در حوزه آبخیز سمیرم، که یک منطقه حساس نسبت به زمین­لغزش می­باشد، استفاده گردیده است. بدین­منظور در ابتدا با استفاده از تفسیر عکس­های هوایی و پیمایش میدانی گسترده موقعیت زمین­لغزش­ها ...  بیشتر

بررسی اثر شدتهای مختلف چرای دام بر ویژگیهای شیمیایی خاک

بختیار فتاحی؛ محمد جعفری؛ سهیلا آقابیگی امین؛ مهدیه صالحی؛ ایوب کریمی؛ آزاد کرمی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 941-951

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.22922.

چکیده
  چکیده این مطالعه با هدف بررسی تأثیر شدت­های مختلف چرای دام بر ویژگی­های شیمیایی خاک در مراتع کوهستانی حوضة زوجی گنبد همدان انجام شد. در منطقة مورد مطالعه سه سایت با شدت چرایی سبک، متوسط و سنگین تعیین و سپس نمونه­های خاک از سه عمق 10-0، 20-10 و 30-20 سانتی­متر جمع­آوری گردید. جهت مقایسة داده­ها در سه منطقة چرایی از روش آنالیز واریانس ...  بیشتر

وقایع‌نگاری رسوبات پشت سازه‌های آبخیزداری بر اساس تغییرات عمقی خصوصیات رسوبی (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز حسن‌ابدال زنجان)

سادات فیض نیا؛ میثم صمدی؛ تیمور تیموریان

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 953-963

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.36696.615

چکیده
  سن­یابی رسوبات به روش­های مختلفی صورت می­گیرد. در کلیۀ روش­ها، سن­یابی رسوبات با هزینه­های زیاد و با امکانات تحقیقاتی فراوان انجام می­شود. هدف از تحقیق حاضر که در حوزۀ ­آبخیز حسن­ابدال زنجان انجام شده این است که نتایج دانه­بندی رسوبات با آمار بارندگی تطبیق داده شود و بررسی شود که آیا از طریق دانه­بندی و به­دست ...  بیشتر

مقایسه کارایی مدل‌های هیدرولوژیکی IHACRES و HEC-HMS در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل

محمد گلشن؛ اباذر اسمعلی عوری؛ علی افضلی؛ افشین جهانشاهی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 965-976

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.229901.1106

چکیده
  شناخت حوزه‌های آبخیز جهت حفاظت آب و خاک و ارائۀ برنامه‌ریزی مناسب در سطح حوزۀ آبخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شبیه‌سازی حوزه‌های آبخیز با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای به‌طور سریع در حال توسعه است و این مدل‌ها ابزارهای ضروری برای فهم انسان از حوزۀ آبخیز و فرآیندهای هیدرولوژیکی هستند. در این تحقیق مدل‌های بارش-رواناب HEC-HMS ...  بیشتر

ارزیابی کارایی مدل‌های مختلف برآورد بار معلق به روش منحنی سنجه در حوزۀ آبخیز سفید رود

صدیقه محمدی؛ علی سلاجقه؛ حسن احمدی؛ جمال قدوسی؛ علی کیانی راد

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 977-990

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.22911.

چکیده
  رسوب معلق بزرگترین منبع آلوده­کنندۀ غیرنقطه­ای و عامل اصلی تخریب کیفیت آب­های سطحی است. چون مدل­های هیدرولیکی انتقال رسوب قادر به پیش­بینی بار معلق رودخانه نیستند، منحنی­های سنجه رسوب به عنوان معمول­ترین روش­های هیدرولوژیکی برآورد بار رسوبی معلق رودخانه­ها کاربرد وسیعی دارند. از آنجایی که معادلات رگرسیونی منحنی ...  بیشتر

تعیین مناسب‌ترین مدل رابطة ارتفاع به وزن دو گونة کلیدی Dactylis glomerata; Bromus tomentosus جهت برآورد میزان بهره‌برداری در مراتع جواهرده رامسر

مهدیه محمودی؛ عطاالله ابراهیمی؛ محمدحسن جوری؛ پژمان طهماسبی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 991-1003

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.22835.

چکیده
  مبنای تصمیم‌گیری مدیریت مراتع، میزان بهره‌برداری از گونه‌های کلیدی است. اندازه‌گیری بهره‌برداری جهت تنظیم شدت چرا، توزیع دام و کاهش فشار چرایی کاربرد دارد. در این تحقیق، بهره‌برداری دو گیاه گندمی کلیدی Dactylis glomerataو Bromus tomentosusدر مراتع جواهرده رامسر به روش تعیین رابطة ارتفاع- وزن گیاه در دو دورة رویشی قبل از گلدهی و گلدهی در دو منطقة ...  بیشتر

مقایسۀ نقشه‌های موجود زمین‌شناسی با نقشۀ حاصل از مطالعات دورسنجی (مطالعۀ موردی: حوزۀ ورتوان قزوین)

جمال مصفایی؛ محمدرضا اختصاصی؛ امین صالح پورجم

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1005-1013

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.40616.644

چکیده
  شناخت واحدهای زمین­شناسی، یکی از مطالعات پایه و اساسی در بسیاری از علوم مختلف از جمله منابع طبیعی قلمداد می­شود. در حال حاضر در مطالعات تفصیلی اجرایی و حتی تحقیقاتی منابع طبیعی، استفاده از نقشه­های تولید شده توسط سازمان زمین­شناسی، اساس مطالعات زمین­شناسی را تشکیل می­دهد. از طرفی طی سال­های اخیر، تکنولوژی سنجش از دور ...  بیشتر

مقایسۀ کارایی شبکۀ عصبی مصنوعی در پیش‌بینی خشکسالی هواشناسی با استفاده از پیوند از دور و پارامترهای اقلیمی (مطالعۀ موردی: جنوب استان قزوین)

فاطمه مقصود؛ محمدرضا یزدانی؛ محمد رحیمی؛ آرش ملکیان؛ علی اصغر ذوالفقاری

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1015-1030

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.122721.862

چکیده
  خشکسالی در نگاهی کلی معلول یک دورۀ شرایط خشک غیرعادی است که به اندازۀ کافی دوام داشته و سبب عدم تعادل در وضعیت هیدرولوژیک یک ناحیه همچون افت منابع آب سطحی و زیرزمینی می‌گردد. هدف از این تحقیق مدل‌سازی پیش‌بینی خشکسالی هواشناسی در سه مقیاس زمانی کوتاه­مدت، میان­مدت و بلند­مدت در ایستگاه باران­سنجی واقع در دشت جنوبی استان قزوین، ...  بیشتر

تعیین مناطق مناسب تغذیۀ مصنوعی سفره‌های آب‌ زیرزمینی شهرستان روانسر

کاظم نصرتی؛ محمد مهدی حسین زاده؛ نگار بهرامی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1031-1043

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.211564.1032

چکیده
  افزایش روز­افزون جمعیت و میزان تقاضا برای استفاده از منابع آب، موجب افت سریع آب زیرزمینی در بسیاری از دشت‌ها شده است لذا نیاز به توجه به بهبود وضع کمی و کیفی آبخوان‌ها احساس می‌گردد. یکی از روش‌های مدیریتی منابع آب که در سال­های اخیر کاربرد وسیعی یافته است، استفاده از روش تغذیۀ مصنوعی می­باشد. مطالعۀ حاضر جهت شناسایی مناطق ...  بیشتر

تأثیر ساختارها و ورودی‌های مختلف شبکه‌های عصبی مصنوعی در تخمین دبی روزانۀ حوزۀ آبخیز معرّف امامه

محبوبه معتمدنیا؛ احمد نوحه گر؛ آرش ملکیان؛ مریم صابری اناری

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1045-1066

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.135478.930

چکیده
  یکی از مهم­ترین محاسبات هیدرولوژیک در یک اکوسیستم، تعیین ارتباط بین بارش و رواناب است. به طوری ­که بررسی فرایندهای به­وقوع پیوسته در آن و برآورد خروجی­های مهّم حوزه از قبیل سیلاب و رسوب از مهّم­ترین هدف­های یک پروژۀ آبخیزداری تلقی می­شود. به دلیل ویژگی­های متغیر زمانی و مکانی وقایع در چرخۀ آبی، روابط غیر خطی و عدم قطعیت، ...  بیشتر

تاثیر تاج پوشش گیاه بالشتکی اسپرس خاردار (Onobrychis cornuta) بر پراکنش مکانی بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی حوزۀ واز

پریسا نیکنام؛ رضا عرفانزاده؛ حسن قلیچ نیا

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1067-1078

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.212519.1035

چکیده
  این مطالعه با هدف بررسی اثر گیاه بالشتکی اسپرس خاردار (Onobrychis cornuta) بر پراکنش مکانی بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی حوزۀ واز استان مازندران انجام شد. بدین ‌منظور، 20 پایه از اسپرس خاردار به تصادف انتخاب شدند. در چهار موقعیت هر پایه (لبه در شیب رو به بالا، لبه در شیب رو به پایین، مرکز و بیرون به‌عنوان منطقۀ شاهد)، نمونۀ خاک از عمق 5-0 و 10-5 سانتی‌متر ...  بیشتر

ارزیابی تأثیرتراکم کشت آتریپلکس بر مواد آلی و پایداری خاکدانه‌ها (منطقۀ مورد مطالعه: اینچه‌برون، استان گلستان)

رویا وزیریان؛ حمیدرضا عسگری

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1079-1087

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.99371.701

چکیده
  پایداری خاکدانه­ها یکی از خصوصیات اصلی مؤثر بر فرسایش­پذیری و ویژگی­های اصلی هیدرولیکی و فیزیکی خاک است. همچنین شناسایی خصوصیات خاک مؤثر بر پایداری خاکدانه­ها از جمله ماده آلی در مناطقی که فرسایش خاک ناشی از الگوهای طبیعی پایداری خاکدانه­ها است، پایه و اساس استراتژی­های حفاظتی است. هدف این تحقیق اندازه‏گیری میزان مواد ...  بیشتر

بررسی تأثیر مواد مادری و گونه‌های گیاهی بر توزیع پروفیلی عناصر تغذیه‌ای در خاک‌های مرتعی کوهستانی کوهرنگ

پویا هوشیار؛ حسین خادمی؛ شمس الله ایوبی؛ مهدی نوروزی

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، صفحه 1089-1102

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.230018.1107

چکیده
  مادۀ مادری و پوشش گیاهی دو عامل مهم و تأثیرگذار در تشکیل خاک به­حساب می­آیند. نوع عناصر موجود در خاک و مقدار فراهمی آن­ها برای گیاه به­شدت به مادۀ مادری خاک وابسته است از طرفی نوع و تراکم پوشش گیاهی با تغییر در مقدار مادۀ آلی و مکانیسم چرخۀ عناصر، فراهمی آنرا در اکوسیستم­های مرتعی تحت­ تأثیر قرار می­دهد. این مطالعه در ارتباط ...  بیشتر