نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
بررسی نقش زنبورداری در افزایش درآمد مرتعدار (مطالعة موردی: روستای ژیوار در استان کردستان)

نایفه اداک؛ حسین ارزانی؛ سید مهدی حشمت الواعظین

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.108759.775

چکیده
  یکی از فعالیت‌های تولیدی کشاورزی که می‌تواند با سرمایة کم اشتغال ایجاد کند زنبورداری است. زنبورداری می‌تواند به عنوان یک راهکار سبب افزایش درآمد بهره‌برداران از مراتع، تعادل دام در مرتع، بهبود وضعیت اقتصادی روستاییان و مشارکت در طرح‌های مرتعداری شود. مراتع ژیوار دارای پتانسیل زیادی در زمینة استفاده‌های متنوع از مراتع می‌باشند. ...  بیشتر

طراحی مدل اکولوژیک کشاورزی و مرتعداری سرزمین با رویکرد Fuzzy AHP (مطالعه موردی: شهرستان اشتهارد)

پویان دهقان؛ حسین آذرنیوند؛ حسن خسروی؛ غلامرضا زهتابیان؛ علیرضا مقدم نیا

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 11-24

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.238015.1147

چکیده
  کاهش بیش از حد توان منابع طبیعی یکی از چالش‌های بسیار مهمی است که بشر در قرن اخیر با آن روبرو است. بهره‌برداری مناسب از اراضی و مدیریت اصولی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیکی آن، نقش مهمی در راستای نیل به توسعه پایدار دارد. از این رو جهت دستیابی به توسعه پایدار و به­منظور استفاده مناسب از اراضی، باید گرایش‌ها به سمت برنامه‌ریزی ...  بیشتر

برآورد تلفات حاصلخیزی خاک با استفاده از رسوبات نهشته‌شده در سدهای اصلاحی (مطالعۀ موردی: سراب حوزۀ آبخیز صفارود شهرستان رامسر)

محسن آرمین؛ محمد رسول رجبی؛ فاطمه برزگری بنادکوکی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 25-44

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.242217.1166

چکیده
  فرسایش خاک و تلفات عناصر غذایی و مواد آلی متعاقب آن اثرات مستقیم و غیر مستقیمی از کاهش تولید و سودبخشی تا آلودگی­های فیزیکی و شیمیایی منابع آب دارد. یکی از مهم­ترین پیامدهای فرسایش هم برای محیط منشأ آن و هم برای چرخه­های اقتصادی کاهش حاصلخیزی خاک است. تلفات حاصلخیزی خاک معمولاً با تجزیه و تحلیل رسوبات منتقل شده در رواناب ناشی ...  بیشتر

بررسی کارایی مدل‌های مبتنی بر هوش محاسباتی در برآورد بار معلق رودخانه‌ها (مطالعه موردی: استان گیلان)

مریم اسدی؛ علی فتح‌زاده

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 45-60

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.222810.1083

چکیده
  آگاهی از میزان رسوب معلق رودخانه‌ها یکی از مسائل اساسی در پروژه‌های آبی است که طراحان تأسیسات آبی همواره با آن روبرو بوده‌اند. با توجه به  صرف هزینه و زمان طولانی جهت اندازه‌گیری بار معلق رودخانه‌ها، استفاده از منحنی‌های سنجۀ رسوب معمول‌ترین روش برآورد بار رسوب معلق رودخانه‌ها محسوب می‌گردد. این در حالی است که روش‌های نوین ...  بیشتر

بررسی علل عدم قطعیت در روش‌های برآورد کربن آلی ذخیره‌ای خاک‌ها

عیسی جعفری فوتمی؛ اساعیل شیدای کرکج

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 61-71

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.206814.1009

چکیده
  هدف از این مطالعه بررسی علل عدم قطعیت در روش‌های مختلف برآورد کربن خاک و همچنین ارزیابی روش محاسبه­ای پیشنهادی است که تأثیر وزن مخصوص خاک را در محاسبۀ کربن از بین برده و میزان واقعی کربن خاک را برای خاک‌هایی با وزن مخصوص ظاهری متفاوت بر حسب عمق معادل مشخص می‌کند. بنابراین به منظور آزمون صحت این روش پیشنهادی، میزان کربن در سه نوع ...  بیشتر

اثر چرای دام بر ویژگی‌های ریختی گونه‌های Boiss. Bromus tomentellus،Hordeum bulbosum L. و Agropyron trichophorum (Link) K. Richt. در مراتع نیمه‌خشک زاغه (استان لرستان)

علیرستم خانی زاده؛ رضا عرفانزاده؛ رضا سیاه منصور

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 73-84

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.237234.1145

چکیده
  هدف این مطالعه کمّی‌سازی واکنش ‌ریختی گونه‌های Bromus tomentellus، Hordeum bulbosum و Agropyron trichophorum به چرای‌ مداوم گوسفند در مراتع نیمه‌خشک لرستان بود. در دو منطقۀ قرق و چرا شده، در مجموع اقدام به استقرار 4 ترانسکت 200 متری شد و در طول هر یک از این ترانسکت‌ها 10 نقطۀ تصادفی انتخاب و در هر نقطه نزدیکترین گیاه مورد مطالعه در نظر گرفته شد. خصوصیات ریختی ...  بیشتر

آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی سدهای کارون 3 و 4 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای

سمیه دهداری؛ نظام ارمند؛ محمد فرجی؛ نسیم آرمان؛ فاطمه هادیان

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 85-96

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.240266.1161

چکیده
  هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر سدهای کارون 3 و 4 بر تغییرات کاربری و پوشش اراضی است. به این منظور 4 تصویر ماهواره‌ای لندست در یک دورۀ 28 ساله (سال‌های 1985، 2003، 2009 و 2013) مورد استفاده قرار گرفت و تصحیحات هندسی، اتمسفری و توپوگرافی اعمال شد و روش طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال­ برای بررسی تغییرات پوشش و کاربری اراضی استفاده ...  بیشتر

تحلیل متغیرهای محیطی به منظورتهیۀ نقشۀ حساسیت فرسایش خندقی در حوضۀ طرود با روش شواهد وزن قطعی

علیرضا عرب عامری؛ خلیل رضایی؛ مجتبی یمانی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 97-114

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.244297.1178

چکیده
  فرسایش خندقی یکی از فرآیندهای فرسایندۀ سطح زمین است که عمدتاً باعث تغییر شکل سطح زمین و ایجاد خسارت شدید محیطی و اقتصادی می­گردد. هدف از این پژوهش مدل­سازی بین متغیرهای ­محیطی مؤثر در فرسایش خندقی موجود در منطقۀ مطالعاتی و تهیۀ نقشۀ حساسیت فرسایش خندقی با روش داده محور شواهد وزن قطعی در حوضۀ طرود که دارای حساسیت بالایی نسبت به ...  بیشتر

بررسی تأثیرات متقابل خشکی و آلودگی بر عملکرد گونۀ Agropyron desertorum

مهشید سوری؛ خالد بایزیدی؛ احسان زند اصفهانی؛ جواد معتمدی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 115-126

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.239845.1156

چکیده
  گونۀ مرتعیAgropyron desertorum از مهم­ترین گراس­های چندسالۀ نواحی نیمه خشک و معتدل بوده که به منظور تهیۀ علوفه، ایجاد چراگاه، تثبیت خاک­ها و مـدیریت منـابع آبی توسط کارشناسان منابع طبیعی توصیه می‌شود. آگاهی از تغییرات عملکرد گونه­های مرتعی در شرایط متفاوت محیطی از ضروریات اصلاح، احیاء و مدیریت اکوسیستم­های مرتعی است. هدف از این ...  بیشتر

بررسی پویایی پوشش گیاهی مراتع ارتفاعات تحت شرایط مدیریت بومی (مطالۀ موردی: مراتع ییلاقی باغرو در استان اردبیل)

جابر شریفی؛ امرعلی شاهمرادی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 127-136

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.245770.1189

چکیده
  تغییرات پوشش گیاهی مراتع، پدیده­ای است که معمولاٌ در ترکیب و ساختار پوشش گیاهی در طول زمان رخ می­دهد، از طرف دیگر دخالت انسان نقش تأثیرگذاری در حفظ ثبات و یا تخریب آن ایفا می­نماید. با هدف مطالعۀ پویایی پوشش گیاهی مراتع در شرایط مدیریت بومی­، مراتع ییلاقی باغرو در استان اردبیل از سال 1387 تا 1391 مطالعه شد. در منطقۀ معرف عوامل مربوط ...  بیشتر

بررسی و مقایسه ذخیرۀ کربن در مراتع طبیعی و دست‌کاشت (مطالعۀ موردی: اخترآباد ملارد)

افشین صادقی راد؛ حسین آذرنیوند؛ محمد جعفری؛ محمد علی زارع چاهوکی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 137-148

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.108050.765

چکیده
  با توجه به هزینه­­بر و پرخطر بودن روش­های صنعتی ذخیرۀ کربن، بایستی به ذخیرۀ کربن به روش زمینی توجه بیشتری شود. در اینجاست که ذخیرۀ کربن در مراتع اهمیت پیدا می­کند. لذا این تحقیق با هدف مقایسۀ ذخیرۀ کربن در مراتع طبیعی و دست­کاشت انجام شد. بدین منظور سه رویشگاه با سه گونۀ Stipa barbata،  Salsola rigidaو Atriplex canescens انتخاب شدند. نمونه­برداری ...  بیشتر

تأثیر سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری دولت در کاهش اثرات بحران آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک(ناحیة بجستان در خراسان رضوی)

حسین کفاش؛ مصطفی طالشی؛ حسین رحیمی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 149-171

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.254435.1241

چکیده
  سیاست­گذاری و سرمایه­گذاری­های دولت دردهۀ اخیر با هدف پایداری نظام سکونتگاههای روستایی، نه فقط به نتایج مطلوب دست نیافته بلکه شاهدروستاهایی با تاب آوری ناچیز دربرابر بحران های زیست محیطی، بویژه بحران آب هستیم. این گفتار تلاش دارد، سیاستگذاری وسرمایه گذاری های دولت در ناحیه پژوهش را در دوره10ساله(96 -1386) با بهره گیری ازدوروش تحلیل ...  بیشتر

مقایسۀ کارایی مدل‌های درختی M5 و برنامه‌ریزی ژنتیک در تخمین بار رسوب معلق رودخانه‌ها

جواد ظهیری؛ حدیث شاهرخی؛ احمد جعفری

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 173-187

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.232883.1121

چکیده
  برآورد بار رسوب معلق یکی از مهم­ترین و پیچیده­ترین بحث­های هیدرولیک رسوب و مهندسی رودخانه به­حساب می­آید. بر همین اساس روش­های متعددی جهت برآورد بار معلق رسوب ارائه شده که با توجه به تجربی بودن این روش­ها، دقت پایینی داشته و نتایج روش­های مختلف تفاوت زیادی با یکدیگر دارند. امروزه با پیشرفت علوم رایانه‌ای الگوریتم‌های ...  بیشتر

تعیین قابلیت مولد‌های اقلیمی در تولید داده‌های اقلیمی در مناطقی با محدودیت داده (مطالعۀ موردی: شمال و شمال شرق ایران)

شهربانو عباسی جندانی؛ علی اکبر نظری سامانی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 189-204

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.129559.903

چکیده
  مولدهای هواشناسی تصادفی در مطالعه‌های مختلفی از قبیل هیدرولوژیک، مدیریت محیط طبیعی و ارزیابی ریسک کشاورزی استفاده می‌شوند. این قبیل مطالعات اغلب به سری‌های زمانی طولانی مدت از دادۀ هواشناسی نیاز دارند. با توجه به محدودیت داده‌های اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور و نیز کوتاه بودن طول دورۀ آماری، استفاده از مولدهای اقلیمی و مهم­تر ...  بیشتر

اثر تغییر کاربری اراضی و توسعۀ شهری بر دبی پیک رواناب (مطالعۀ موردی: آبخیز شهری زنجان)

فاطمه عینلو؛ علی سلاجقه؛ آرش ملکیان؛ محسن احدنژاد

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 205-221

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.137128.938

چکیده
  توسعۀ شهری سبب گسترش سطوح نفوذناپذیر و متعاقب آن تغییر در هیدرولوژی شهری شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر تغییر کاربری و توسعۀ شهری بر تغییرات دبی پیک رواناب در حوزۀ آبخیز شهری زنجان می­باشد. بدین منظور، تصاویر TM ماهوارۀ لندست و عکس­های هوایی سال­های 1334، 1379 و 1391 با استفاده از نرم افزار IDRISI Selva و سیستم اطلاعات جغرافیایی پردازش ...  بیشتر

پهنه‌بندی و مقایسۀ ویژگی‌های مؤثر بر کیفیت چاه‌های آب آشامیدنی در محدودۀ شهر یزد با کاربرد زمین‌آمار

فرزانه فتوحی فیروزآباد؛ محمد رضا اختصاصی؛ محمد سفید؛ علی مروتی شریف آبادی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 223-240

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.228480.1102

چکیده
  پهنه­بندی کیفی منابع آب آشامیدنی یکی از ضرورت­های مدیریت این مادۀ حیاتی در مناطق خشک و فراخشک می­باشد. در این پژوهش تغییرات مکانی 11 شاخص یا ویژگی کیفیت آب (هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، نیترات، سولفات، قلیائیت، کلر، سختی کل و کل مواد جامد محلول) 55 حلقه چاه عمیق آب آشامیدنی واقع در دشت یزد مربوط به سال 1394 مورد بررسی ...  بیشتر

ارزیابی خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی شبکه ذی نفعان محلی در راستای حکمرانی مشارکتی منابع طبیعی (منطقه مورد مطالعه: شهرستان سرایان، استان خراسان جنوبی)

مهدی قربانی؛ لیلا عوض پور؛ محسن یوسفی؛ صادق حیدری کهنعلی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 241-252

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.203990.995

چکیده
  حکمرانی در عرصه های منابع طبیعی امروزه در جهان با مشکلات عدیده ای رو به روست و راه رهایی از این بن بست، تزریق سرمایه ای از جنس خود مردم به نام سرمایه اجتماعی است که به عنوان یک حلقه مفقوده در زنجیره حکمرانی مشارکتی منابع طبیعی می باشد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی برون گروهی در شبکه ذینفعان محلی در راستای ...  بیشتر

اندازه‌گیری و واسنجی خصوصیات بارش در یک شبیه‌ساز باران دونازله

عطااله کاویان؛ مازیار محمدی؛ مقدسه فلاح؛ کاکا شاهدی؛ محمود حبیب نژاد؛ کریم سلیمانی؛ واحد بردی شیخ

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 253-267

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.135470.929

چکیده
  شبیه‌سازهای باران کوچک و قابل حمل از ابزار‌های اساسی در مطالعات فرسایش خاک و هیدرولوژی سطحی هستند و در آزمایشات امکان تکرار خصوصیات بارش طبیعی را بوجود می آورند. در این تحقیق ضمن معرفی یک دستگاه شبیه‌ساز باران دو نازله، آزمایشات واسنجی شامل آبدهی نازل‌ها، یکنواختی بارش در سطح پلات و توزیع اندازه‌ی قطرات انجام شده است. نتایج حاصل ...  بیشتر

واسنجی مدل سبال به‌ منظور اندازه‌گیری تبخیر و تعرق از روی سنجندۀ LDCM

حمیدرضا کوه بنانی؛ محمدرضا یزدانی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 269-283

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.201253.971

چکیده
  برآورد تبخیر و تعرق یکی از مشکل­ترین اجزاء چرخۀ هیدرولوژی است. درعین‌حال در معادلۀ بیلان آب سهم عمده مرتبط با این عامل است. در تحقیق حاضر الگوریتم توازن انرژی یا سبال به­عنوان یکی از روش­های آزموده شده و موفق جهت برآورد تبخیر و تعرق مورد ارزیابی مجدد واقع می­گردد. در واقع در روش سبال، میزان تبخیر و تعرق مقدار مجهول در معادلۀ ...  بیشتر

مدل‌سازی دمای روزانۀ خاک با استفاده از داده‌های سینوپتیکی و شبکۀ عصبی

طیبه مصباح زاده؛ فرشاد سلیمانی ساردو؛ الهام رفیعی ساردویی؛ فاطمه فرزانه پی

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 285-295

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.214867.1044

چکیده
  دمای خاک یکی از مهم­ترین پارامترهای تأثیرگذار بر روی فرایند­های هیدرولوژیکی می­باشد و یکی از عوامل مؤثر در استقرار پوشش گیاهی در مناطق خشک است. بررسی‌ها نشان داده است دمای خاک تحت تأثیر پارامترهایی از قبیل متوسط دمای هوای روزانه، حداقل و حداکثر دمای روزانه، تبخیر، تابش خورشیدی، تعداد ساعات آفتابی و بارش می­باشد؛ شناخت از ...  بیشتر