نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
تأثیر تیمار‌های مختلف بر شکست خواب و تحریک جوانه‌زنی بذر گونه (Atriplex leucoclada Boiss)

سحر آریایی فر؛ ابوالفضل طهماسبی؛ مجید محمداسمعیلی؛ علی راحمی کاریزکی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 297-305

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.250440.1219

چکیده
  گونۀ  Atriplex leucoclada Boissیکی از گونه‌های مهم بومی مراتع خشک و نیمه خشک ایران است که دارای محدودیت جوانه‌زنی و خواب بذر است. به منظور بررسی روش‌های مؤثر شکستن خواب این گونه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت تیمار شامل: تیمار سنباده با دو شمارۀ 100 و 200، تیمار هیپوکلریت: در زمان‌های 5، 10، 15، 20، 25 دقیقه، تیمار آب ‌جوش: شامل غوطه‌ور ...  بیشتر

تغییرات مکانی و زمانی میزان نیترات در آب زیرزمینی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سیلوه)

امید اسدی نلیوان؛ سید سعید غیاثی؛ سادات فیض نیا؛ نرگس سقازاده

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 307-319

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.23042.

چکیده
  آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی محسوب می‌شود. با توجه به کاربری‌های متعدد حوزه آبخیز سیلوه، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه می‌تواند دارای تغییرات مکانی و زمانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونه‌های آب زیرزمینی 145 نقطه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن ...  بیشتر

ابتکارات محلی و دانش بومی در مدیریت اجتماع محور منابع آب (منطقۀ مورد مطالعه: روستای روزکین، بخش ساردوئیه، شهرستان جیرفت)

حامد اسکندری دامنه؛ مسلم برجی؛ مهدی قربانی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 321-340

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.133034.918

چکیده
  ابتکارات محلی از سویی به عنوان فعالیت‌های دسته جمعی خاص، بدون کمک یا مشوق خارجی به منظور کنترل آب‌های زیرزمینی و سطحی تعریف شده است و از سوی دیگر، یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریتی در منابع آب، رویکرد مدیریت اجتماع محور است که تأکید بر ظرفیت‌سازی و نهادسازی در جوامع محلی برای مدیریت مشارکتی منابع آب دارد. ساختارهای اجتماعی منابع ...  بیشتر

شناسایی مناطق آسیب‌پذیر پوشش گیاهی به خشکسالی با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: استان بوشهر)

فاطمه بحرینی؛ فاطمه پناهی؛ محمد جعفری؛ آرش ملکیان

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 341-354

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.231348.1112

چکیده
  به منظور درک بهتر تأثیر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی در منطقه خشک بردخون واقع در جنوب غرب ایران، آنالیز تصاویر ماهواره­ای MODIS با ‌فاصله‌ زمانی‌‌16روزه، طی سال­های 2000 - 2015 با استفاده از شاخص­های پوشش گیاهی ­NDVI، EVI، SAVI­، روش SPI، نمونه­برداری میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در طول فصل رشد انجام گردید. در تحقیـق حاضر، نقشه واقعیت ...  بیشتر

ارزیابی متغیرهای اقلیمی دشت جیرفت با مدل HadCM3 در دوره‌های آتی

سعید برخوری؛ رسول مهدوی؛ غلامرضا زهتابیان؛ حمید غلامی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 355-366

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.218041.1060

چکیده
  استفاده بیش از حد از سوخت‌های فسیلی، افزایش جمعیت و دیگر عوامل موجب تغییرات بارز در اقلیم کرۀ زمین گردیده است. در این تحقیق به منظور ارزیابی روند پارامترهای بارش، دمای کمینه و بیشینۀ دشت جیرفت در دوره‌های آتی، از مدل HADCM3 استفاده شد. سپس اقدام به شبیه‌سازی متغیرهای اقلیمی در دورۀ 2011-2030 و دورۀ 2046-2065  براساس سه سناریوی A1B، A2 وB1 با مدل ...  بیشتر

تأثیر شرایط اقلیمی بر روی تاج پوشش و تولید علوفۀ مراتع نیمه استپی (مطالعۀ موردی: پلور و رینه- استان مازندران)

مینا بیات؛ حسین ارزانی؛ عادل جلیلی؛ حسن قلیچ نیا

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 378-367

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.109377.777

چکیده
  در این تحقیق میزان تأثیر سه عامل مهم اقلیمی بارش، درجه حرارت و رطوبت نسبی هوا بر روی میزان پوشش تاجی و تولید علوفه در یک دورۀ پنج ساله (1381-1385) و سال 1392 در مراتع نیمه­استپی پلور و رینه در استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. از مدل­های آماری (رگرسیون ساده و چندگانه) برای یافتن ارتباط بین پوشش و علوفۀ تولیدی سالانه و شکل­های مختلف ...  بیشتر

مدل‌سازی پیش‌بینی رویشگاه گونۀ دارویی Rheum ribes L. با استفاده از مدل آنتروپی حداکثر (Maxent) در مراتع چاه ترش استان یزد

محمدعلی زارع چاهوکی؛ محبوبه عباسی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 379-391

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.200398.968

چکیده
  گونۀ Rheum ribes یکی از گیاهان دارویی مهم در جهان به شمار می‌رود. در این مطالعه به منظور تهیۀ نقشۀ پیش‌بینی رویشگاه این گونه از روش آنتروپی حداکثر (Maxent) و از نرم­افزار MAXENT استفاده شد. متغیرهای محیطی اندازه‌گیری شده به­عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر حضور گونه شامل متغیرهای خاکی از جمله درصد سنگریزه، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، ...  بیشتر

تحلیل فرا رتبه‌ای مراتع مستعد تخریب حوزۀ آبخیز نوشان استان آذربایجان غربی

مهشید سوری؛ مینا غایب؛ جواد معتمدی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 393-404

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.238910.1154

چکیده
  عملیات اصلاحی برای جلوگیری از تخریب مرتع زمانی کارآمد است که مناطق مستعد تخریب شناسایی و اقدامات اصلاحی در این مناطق متمرکز گردد. انجام پژوهش حاضر، برای شناسایی و شناخت وضعیت مناطق مستعد تخریب مراتع به کمک روش­های فرارتبه­ای به منظور مدیریت صحیح مراتع در حوزۀ آبخیز نوشان استان آذربایجان غربی انجام گرفت. برای اولویت بندی مراتع ...  بیشتر

مقایسه تغییرات مکانی فرسایش خاک در آبخیز‌های شاهد و نمونه گنبد در استان همدان

سید حمیدرضا صادقی؛ زهرا هاشمی آریان؛ مهدی وفاخواه؛ زینب کریمی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 405-417

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.202889.984

چکیده
  بررسی تغییرات زمانی و مکانی فرسایش خاک و عوامل مؤثر بر آن برای ارائۀ راه‌کارهای مناسب برای برنامه‌‌ریزی درست استفاده از منابع آبخیز اهمیت به‌سزایی دارد. حال آن‌که مطالعات کمّی به ‌بررسی تغییرات زمانی فرسایش خاک و تغییرات مکانی آن پرداخته‌اند. در این پژوهش تغییرپذیری زمانی مشارکت مکانی فرسایش خاک در حوزه‌های آبخیز شاهد و نمونه ...  بیشتر

ارزیابی تأثیراحداث سد مارون بر مرفولوژی رودخانه و تغییر کاربری اراضی پایین‌دست

اعظم طیبی؛ محمد فرجی؛ شهرام یوسفی خانقاه

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 419-430

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.227028.1099

چکیده
  این مطالعه با هدف بررسی تأثیر احداث سد مارون بر تغییرات کاربری اراضی اطراف رودخانه در مناطق پایین‌دست با استفاده از سنجش ‌از دور و GIS صورت گرفته است.به‌منظور ارزیابی اثر سد از دو سری تصاویر ماهواره‌ای لندست در دوره 16 ساله شامل داده‌های سنجنده TM سال 1999 و OLI سال 2014 و نقشه‌های توپوگرا­فی رقومی25000 :1  با اعمال تصحیحات هندسی و اتمسفری ...  بیشتر

بررسی تغییرات برخی خصوصیات خاک در رویشگاه های طبیعی گیاه لگجی Capparis spinosa در استان بوشهر

سید حسن کابلی؛ فرهاد فخری؛ علی اشرف جعفری؛ پرویز بیات

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 431-438

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.260091.1272

چکیده
  گیاهان مختلف اثرات متفاوتی را بر روی ویژگی‌های محیط اطراف خود به­ویژه خاک دارند. ویژگی‌های خاک نیز بر اثرات متفاوت این گیاهان بر روی آن­ها مؤثر است. اثر گیاهان بر تغییرات خاک مثبت یا منفی ارزیابی شده است. این تحقیق با هدف ارزیابی میزان و نوع تأثیر گیاه لگجی (Capparis spinosa L.) بر روی خصوصیات خاک سه منطقه با ویژگی‌های متفاوت خاک صورت گرفت. ...  بیشتر

پهنه بندی حفاظتی آبخوان کارستی تنگه کناره یاسوج با روش COP

محسن فرزین؛ سعیده منبری

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 439-455

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.249270.1212

چکیده
  منابع آب کارستی از مهمترین منابع تأمین کننده آب مورد نیاز مردم جهان است که 25-20 درصد از جمعیت جهان به آنها وابسته­اند؛ این منابع تحت فشار فزاینده­ای قرار دارند و به دلیل ماهیت تغذیه نقطه­ای به مدیریت ویژه­ای نیاز دارند. در این پژوهش، با تهیه نقشه آسیب­پذیری آبخوان کارستی تنگة کنارة یاسوج با استفاده از روش COP، ضمن تبیین زون­های­ ...  بیشتر

کارآیی روش‌های مختلف تفکیک داده در افزایش دقّت و صحّت برآورد رسوب معلق ایستگاه‌ها با استفاده از روش نسبت‌ها در منحنی سنجۀ رسوب (مطالعۀ موردی: بخشی از حوضۀ آبخیز اترک واقع در استان گلستان)

عباسعلی قزل سوفلو؛ محبوبه حاجی بیگلو

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 457-471

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.141979.962

چکیده
  برآورد رسوب معلق حوضه­های دارای آمار و اطلاعات به آسانی امکان­پذیر است ولی حوضه­های فاقد آمار، روش­های دیگری را می­طلبد. بر این اساس، روش­های تجربی موسوم به منحنی سنجۀ رسوب یا روابط "دبی- دبی رسوب" ارائه شده است. تحقیق حاضر درصدد ارائۀ روش­های بهتر تفکیک داده و در نهایت تهیه و تدقیق منحنی سنجۀ رسوب معلق در ایستگاه­های ...  بیشتر

ارزیابی روند تغییرات و پیش‌بینی وضعیت اکوسیستم با استفاده از داده‌های لندست (مطالعۀ موردی: مرغزار شهرکرد)

الهام کیانی سلمی؛ عطاالله ابراهیمی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 473-484

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.243328.1171

چکیده
  مرغزارها به عنوان اکوسیستم­های طبیعی، نقش زیادی در پایداری طبیعت دارند ولی متأسفانه در سال­های اخیر دچار تغییرات شدیدی شده­اند. مرغزار شهرکرد علاوه بر تأمین علوفه، به دلیل مجاورت با شهر، از دیدگاه تفرجگاهی و تعدیل آب و هوا نیز بسیار ارزشمند است، که در سال­های اخیر دستخوش تغییرات زیادی شده که هدف این تحقیق ارزیابی روند تغییرات ...  بیشتر

آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی و تآثیر آن بر دبی و بار معلق شبیه سازی شده با مدل SWAT (مطالعه موردی: آبخیز گالیکش استان گلستان)

ایوب مرادی؛ علی نجفی نژاد؛ مجید اونق؛ چوقی بایرام کمکی؛ مهرانگیز فولادی منصوری

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 489-504

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.139221.947

چکیده
  شیوه­های بهره­برداری اراضی، تخریب مناطق جنگلی و مرتعی، رهاسازی اراضی و توسعۀ مناطق مسکونی از جمله عواملی هستند که بر شدت جریان آب، شدت فرسایش و تولید رسوب اثر می­گذارند. به همین دلیل آگاهی ازمیزان اثر تغییرات کاربری اراضی بر روی دبی و بار معلق یک ضرورت اجتناب­ناپذیر است. در مطالعۀ حاضر برای بررسی این اثرات از مدل نیمه توزیعی ...  بیشتر

ارزیابی تاثیر خشکسالی بر فراوانی وقوع پدیده گردوغبار با استفاده از شاخص های SPI ، PNI و ZSI

طیبه مصباح زاده؛ ناهید علی پور

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 505-515

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.233936.1128

چکیده
  از مشکلاتی که در چند دهۀ اخیر در اثر دخالت­های بشری و استفادۀ غیر­منطقی از منابع طبیعی و تخریب آن در حال گسترش است پدیدۀ گردوغبار است. در این پژوهش مطالعۀ فراوانی پدیدۀ گردوغبار طی سال­های 1378 تا 1392 با استفاده از آمار ایستگاه های سینوپتیک منتخب در استان البرز و قزوین انجام شد که با استخراج کدهای گردوغبار از داده­های هواشناسی، ...  بیشتر

بررسی روند بیابانی شدن دشت خاش با تاکید بر معیارهای آب و پوشش گیاهی

طیبه مصباح زاده؛ فرشاد سلیمانی ساردو

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 518-528

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.250853.1230

چکیده
  به دلیل سیاست­های نادرست در بخش منابع آب و برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، کیفیت آب در اکثر دشت­های کشور کاهش یافته است. از این رو بررسی کیفیت آب به­منظور شرب و کشاورزی از نظر کیفی حائز اهمیت است. با این هدف در این پژوهش به بررسی روند تغییرات بیابانزایی در دشت خاش با استفاده از دو معیار آب زیرزمینی و پوشش گیاهی پرداخته شد ...  بیشتر

بررسی عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش گونۀ Calligonum eriopodum (مطالعۀ موردی: شنزارهای اطراف شهرستان قائن)

سیده خدیجه مهدوی؛ غلامرضا حسینی بمرود؛ محمد حسن جوری؛ حسین توکلی

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 529-536

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.238333.1151

چکیده
  Calligonum eriopodum تنها درختچۀ شن­دوست است که در ایران در استان خراسان جنوبی گزارش شده است. هدف این تحقیق بررسی دلایل محدودیت رویشگاهی این گونه بوده که در شنزارهای شرق شهرستان قائن در استان خراسان جنوبی انجام گرفته است. ابتدا مرز رویشگاه از طریق پیمایش و با استفاده از GPS، مشخص و منطقۀ پراکنش گونه روی نقشۀ 50000 :1، منتقل شد. نمونه­برداری از ...  بیشتر

الگوی روند و ایستایی سری های زمانی جریان سطحی در دامنه ی جنوبی البرز

مهسا میردشتوان؛ علی نجفی نژاد؛ امیر سعدالدین

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 537-550

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.223365.1087

چکیده
  تجزیه و تحلیل روند و ایستایی متغیرهای هیدرولوژیک، ابزارهایی مفید برای درک تغییرات اقلیمی هستند و می­توانند اطلاعات مفیدی را در مورد تغییرات محتمل در آینده فراهم نمایند. از آنجایی که ناایستایی سری­های زمانی می­تواند به دلایل مختلفی نظیر وجود روند در داده­ها رخ دهد، در تحقیق حاضر ابتدا آزمون­ ناپارامتری من-کندال همراه با ...  بیشتر

اثرات بایوچارهای طبیعی و کمپوست زبالۀ شهری بر پارامترهای هیدرولیکی خاک ماسه‌بادی

علی یزدان پناهی؛ خالد احمدالی؛ سلمان زارع؛ تورج شعبانی عمران

دوره 71، شماره 2 ، شهریور 1397، صفحه 551-561

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.256780.1256

چکیده
  هدایت هیدرولیکی اشباع یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های فیزیکی خاک است که در مدل‌سازی حرکت آب، انتقال املاح و آلاینده‌ها در محیط­های متخلخل، تعیین­، مقدار و سرعت نفوذ، طراحی زهکش‌ها و دیگر فرآیندهای هیدرولوژیکی کاربرد زیادی دارد. در این مطالعه با افزایش سطوح مختلف ( 1، 3 و 5 درصد) بایوچار طبیعی و بایوچار کمپوست زبالۀ شهری به خاک جمعاً ...  بیشتر