نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیه دهداری ¹
• مهدی ریاستی ²
• فرهاد فخری ³
• مرتضی پوزش شیرازی ³

¹ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء، بهبهان.

² دانش آموختۀ کارشناسی ارشد مرتعداری، کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر.

³ عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر.

چکیده

شناخت پتانسیل و قابلیت­های موجود در مناطق بیابانی و شناسایی و معرفی گیاهان سازگار با آن شرایط، جهت تعدیل شرایط سخت و شکننده و تولید علوفه بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه برای شناسایی و معرفی گونه های مناسب مرتعی جهت کاشت و استقرار با هدف احیای پوشش گیاهی منطقۀ استان بوشهر از گونه­های مرغوب Cenchrus ciliaris, Cymbopogon olivieri, Panicum turgidum, Sporobolus arabicus استفاده شد. بدین منظور طی فصل بهار سال 1394 بذر گونه­های مورد مطالعه جمع­آوری و در نیمۀ دوم همان سال در مزرعۀ آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر کشت شد. صفات مورد سنجش شامل ارتفاع، درصد جوانه زنی، قطر تاج پوشش،  تولید علوفۀ تر، تولید علوفۀ خشک، وزن هزار دانه و قدرت نهال بود. داده­های جمع­آوری شده در یک طرح بلوک کامل تصادفی در نرم افزار SAS تجزیه واریانس شدند و میانگین نمونه­های جمع­آوری شده با آزمون چند دامنه­ای دانکن مورد مقایسۀ میانگین قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که اختلاف معنی‌داری از نظر ارتفاع، درصد جوانه زنی، قطر تاج پوشش، تولید علوفۀ تر، تولید علوفۀ خشک، وزن هزار دانه در سطح 1% بین و اختلاف معنی­دار در سطح 5 درصد از نظر صفت قدرت نهال بین گونه­های مورد بررسی وجود دارد. همچنین مقایسۀ میانگین داده­ها نشان داد بهترین گونه از نظر عوامل انداز­گیری شده گونۀ  Panicum turgidumبا بیشترین امتیاز بود. به طوری که امتیاز عوامل ارتفاع، قطر تاج پوشش، تولید علوفۀ تر، تولید علوفۀ خشک، درصد جوانه زنی و قدرت نهال به ترتیب 05/71، 65/2521، 13/73، 6/25، 98% و 87/7 می­باشند. همچنین گونه­های Panicum turgidum و Cenchrus ciliaris به ترتیب با 98% و 96% دارای بیشترین درصد جوانه ­زنی در بین گونه­ها بودند. نتایج همچنین حاکی از سازگاری بالای گونه‌­های Panicum turgidum، Cymbopogon olivieriوCenchrus ciliarisدر منطقه بود و این گونه­ها بهترتیب به عنوان بهترین گونه­ها در شرایط آب و هوایی منطقۀ شهرستان دشتی، شهر کاکی معرفی شدند. گونۀ Sporobolus arabicus در بعضی صفات توانست از میانگین آماری معنی­داری برخوردار باشد ولی از لحاظ استقرار و سازگاری معنی­دار نبود.

گونه‌‌های panicum turgidum، Cymbopoyon oliveri و Cenchrus cilliaris از سازگاری بالایی برخوردار بودند و به ترتیب به عنوان بهترین گونه‌ها در شرایط آب و هوایی منطقه شهرستان دشتی، شهر کاکی معرفی شدند. گونه Sporobolus arabicus در بعضی صفات توانست از میانگین آماری معنی داری برخوردار باشد ولی از لحاظ استقرار و سازگاری معنی دار نبود.

کلیدواژه‌ها

• Cenchrus ciliaris؛ Cymbopogon olivieri؛ Panicum turgidum؛ Sporobolus arabicus
• احیای پوشش گیاهی
• استان بوشهر

عنوان مقاله [English]

Investigating the feasibilit of establishing species Cenchrus cilliaris, Cymbopogon oliveri, Panicum turgidum, Sporobolus arabicus in order to restore vegetation of Bushehr Province. (Case study: Kaki area).

نویسندگان [English]

• somayeh dehdari ¹
• mehdi riasati ²
• farhad fahkri ³
• Morteza pozesh shirazi ³

¹ khatom alanbiya behbahan

² bushehr

³ bushehr

چکیده [English]

Understanding potential and capabilities in desert areas and Identification and introduction of plants compatible with those conditions, it is very important to modify hard and brittle conditions and forage production. In this study, to identify and introduce suitable pasture species for planting and establishment with the aim of restoring vegetation in Bushehr Province, the species of Cenchrus cilliaris, Cymbopogon oliveri, Panicum turgidum and Sporobolus arabicus were used. For this purpose, during the spring of 1394, the seeds of the studied species were collected and cultivated in the second half of 1395. The traits included altitude, percentage of viability, canopy percentage and forage production in year and plant deployment rate. Data collected in a randomized complete block design were analyzed by SAS software and the means of the collected samples were compared with Duncan multi-domain test. Results showed that there was a significant difference between the species in the measured factors. The species P. turgidum, C. oliveri and C. cilliaris were respectively identified as the best species in the climate conditions of the Dashti district in Kaki. S. arabicus specie in some traits, it could have a significant statistical significance but was not meaningful in terms of deployment and compatibility.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cenchrus cilliaris
• Cymbopogon olive
• Panicum turgidum
• Sporobolus arabicus
• Restoring Vegetation
• Bushehr province (Kaki City)