امید رحمتی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ محمد مهدوی
چکیده
تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی با توجه به نیاز روزافزون کشور ایران به آب، امری ضروری و اجتنابناپذیر تلقی میگردد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی در شناسایی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی، از پارامترهای سنگشناسی، بارندگی، تراکم زهکشی، تراکم خطواره و شیب زمین در قالب مطالعهای موردی ...
بیشتر
تعیین پتانسیل منابع آب زیرزمینی با توجه به نیاز روزافزون کشور ایران به آب، امری ضروری و اجتنابناپذیر تلقی میگردد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارایی روش تحلیل سلسله مراتبی در شناسایی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی، از پارامترهای سنگشناسی، بارندگی، تراکم زهکشی، تراکم خطواره و شیب زمین در قالب مطالعهای موردی در دشت قروۀ دهگلان استفاده شد. نظر ده کارشناس برای مقایسات جفتی این پارامترها در قالب پرسشنامه تهیه گردید. وزن نرمالشدۀ این پارامترها بر اساس مقیاس ساعتی و اهمیت نسبی آنها در پتانسیل آب زیرزمینی با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فن بردار ویژه تعیین گردید. برای تهیۀ نقشۀ توزیع خطوارهها از تصاویر ETM+ ماهوارۀ لندست و نرم افزار PCI Geomatica استفاده شد. درنهایت، نقشۀ پیشبینی پتانسیل آب زیرزمینی به وسیلۀ ترکیب خطی وزنی و با استفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 تهیه شد. اعتبارسنجی نقشۀ پیشبینی پتانسیل آب زیرزمینی بر پایۀ مدل نسبت فراوانی و با استفاده از نتایج آزمایش پمپاژ 20 چاه در منطقۀ مورد مطالعه انجام گرفت. نتایج حاصل از مقایسۀ پتانسیل پیشبینیشدۀ آب زیرزمینی و توصیف ظرفیت ویژۀ چاهها نشان داد که دقت نقشۀ پیشبینی پتانسیل آب زیرزمینی 85 درصد است. بنابراین بهکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی به منظور پیشبینی پتانسیل آب زیرزمینی مخصوصاً در آبخوانهای فاقد اطلاعات بسیار مفید و قابل اعتماد است.
مهدیه صالحی؛ حسین ارزانی؛ علی طویلی؛ مهدی قربانی
چکیده
در سالهای اخیر استفادۀ چندمنظوره از مراتع به عنوان یکی از راه حلهای اصلی در کاهش فشار ناشی از چرای دام و در عین حال افزایش رفاه و درآمد سرانۀ بهرهبرداران و رسیدن به توسعه و مدیریت پایدار مطرح شده است. زنبورداری در مراتع راهکاری سودآور و به عنوان یکی از جنبههای استفاده چندمنظوره در حوزه بالاطالقان و در سامانهای عرفی ناریان، ...
بیشتر
در سالهای اخیر استفادۀ چندمنظوره از مراتع به عنوان یکی از راه حلهای اصلی در کاهش فشار ناشی از چرای دام و در عین حال افزایش رفاه و درآمد سرانۀ بهرهبرداران و رسیدن به توسعه و مدیریت پایدار مطرح شده است. زنبورداری در مراتع راهکاری سودآور و به عنوان یکی از جنبههای استفاده چندمنظوره در حوزه بالاطالقان و در سامانهای عرفی ناریان، دیزان و مهران هدف این مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه تلاش گردید تا در تعیین شایستگی زنبورداری علاوه بر مسائل بومشناختی به مسائل اجتماعی نیز پرداخته شود. جهت تعیین شایستگی این سامانهای عرفی چهار معیار پوشش گیاهی، عوامل محیطی، عوامل فیزیکی و مسائل اجتماعی در نظر گرفته شد که این معیارها به طور کلی چهارده شاخص را شامل میشوند، لذا به علت پیچیدگی مسأله از روش تصمیمگیری چندمعیاره (AHP) استفاده شده است. سلسله مراتب تصمیمگیری در چهار سطح هدف، معیارها، شاخصها و گزینهها تشکیل شد. یکی از معیارها کیفی بود که جهت دستیابی به نتایج منطقی در مورد معیار کیفی (مسائل اجتماعی) از همکاری متخصصین استفاده شد. نتایج حاصل از قضاوت متخصصین، معیار مسائل اجتماعی را نسبت به سایر معیارها در اولویت نشان داد. همچنین نتایج حاکی از آن است که در روش تحلیل سلسله مراتبی سامانهای عرفی ناریان، دیزان و مهران در اولویت اول تا سوم شایستگی قرار گرفته است. به طور کلی جهت دستیابی به کاربری زنبورداری در مراتع علاوه بر تقویت بخش فنی میبایست میان نهادهای دولتی و غیردولتی و بهرهبرداران هماهنگی ایجاد شود.
عماد ذاکری؛ مهدی قربانی؛ علی بزرگمهر؛ حجت ا.. ربانی نسب
چکیده
امروزه طرحهای اسکان عشایر کشور، بهبود کیفیت زندگی خانوارهای عشایری را به‌عنوان هدف نهایی خود دنبال میکند. در برخی مناطق این نوع از طرحها به دلایلی نظیر عدم مطالعات اولیه مناسب قبل از اسکان و مشکلات اجتماعی و اقتصادی به وجود آمده پس از اسکان با موفقیت همراه نبوده است. اسکان عشایر در استان خراسان شمالی نیز از آن جمله است، لذا ...
بیشتر
امروزه طرحهای اسکان عشایر کشور، بهبود کیفیت زندگی خانوارهای عشایری را به‌عنوان هدف نهایی خود دنبال میکند. در برخی مناطق این نوع از طرحها به دلایلی نظیر عدم مطالعات اولیه مناسب قبل از اسکان و مشکلات اجتماعی و اقتصادی به وجود آمده پس از اسکان با موفقیت همراه نبوده است. اسکان عشایر در استان خراسان شمالی نیز از آن جمله است، لذا شناسایی و اولویتبندی مشکلات طرحهای اسکان عشایر خراسان شمالی به‌منظور ارائه برنامهریزیهای اصولی در اجرای صحیح این نوع از طرحها ضروری است. دادههای موردنیاز مطالعه شناسایی و اولویتبندی مشکلات طرحهای اسکان عشایر، از طریق تکمیل پرسشنامه‌ای دو قسمتی شامل معیارها و زیر معیارها و همچنین گزینههای مناسب جهت رفع چالشهای موجود به‌صورت مقایسات زوجی توسط کارشناسان مربوطه جمعآوری و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی با بهکارگیری نرمافزار 2000 Expert Choice مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که دو معیار مدیریتی و برنامهریزی و فرهنگی و اجتماعی به ترتیب با ضرایب (433/0) و (314/0) بیشترین تأثیرگذاری را بر عدم موفقیت اجرای طرحهای اسکان عشایر در استان خراسان شمالی داشتهاند. لذا، اصلاح ساختار موجود در نظام اجرایی و برنامهریزی کشور به‌عنوان مهم‌ترین راهکار جهت رفع مشکلات مربوط به معیار مدیریتی و برنامهریزی و افزایش مشارکت عشایر در مدیریت و برنامهریزی به‌عنوان مهم‌ترین راهکار جهت رفع مشکلات مربوط به معیار فرهنگی و اجتماعی، پیشنهاد گردید.
کورش شیرانی؛ محمدرضا حاجی هاشمی جزی؛ سیدعلی نیک‌نژاد؛ سلیمان رخشا
چکیده
در حوزه‌های آبخیز غربی و جنوبی استان اصفهان، ترکیب عوامل طبیعی و انسانی موجب وقوع خسارت‌های زیاد ناشی از زمین لغزش‌ها شده است. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش‌ها، دوری جستن از این مناطق است. به‌این منظور باید نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش دقیقی برای این مناطق تهیه شود. برای انجام این پژوهش در آغاز به‌وسیله ...
بیشتر
در حوزه‌های آبخیز غربی و جنوبی استان اصفهان، ترکیب عوامل طبیعی و انسانی موجب وقوع خسارت‌های زیاد ناشی از زمین لغزش‌ها شده است. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش‌ها، دوری جستن از این مناطق است. به‌این منظور باید نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش دقیقی برای این مناطق تهیه شود. برای انجام این پژوهش در آغاز به‌وسیله عکس‌های هوایی، نقشه‌های زمین شناسی موجود و بررسی‌های میدانی نقشه پراکنش زمین لغزش‌ها در حوضه رودخانه ماربر از زیر‌حوضه‌های بالا دست رودخانه کارون با وسعت 800 کیلومتر مربع تهیه شد. سپس ? عامل سنگ شناسی، شیب، کاربری اراضی، بارش، پوشش گیاهی، جهت شیب، و عناصر خطی جاده، گسل و آبراهه درقالب 54 متغیر مورد بررسی قرار گرفت. برای بیشتر کردن دقت، سرعت و سهولت تحلیل از سیستم اطلاعات جغرافیایی در نرم افزار ArcGIS استفاده شد. از هم‌پوشانی نقشه‌های مذکور، 27466 واحد همگن حاصل شد که پایه اعمال روابط حاصل از دو روش تحلیل رگرسیونی چند‌متغیره (MR) و سلسله مراتبی (AHP) از مدل‌های تصمیمگیری چند معیاری (MADM) شد. تجزیه و تحلیل نتایج به‌دست آمده نشان داد، هر دو روش، دارای دقت یکسانی در جداسازی پهنه‌های (رده‌های) خطر با شاخص زمین لغزش مشخص می‌باشند. اما روش سلسله مراتبی مبتنی بر دادهای رگرسیونی، بر پایه شاخص مجموع کیفیت که به‌عنوان شاخص صحت از آن یاد میگردد، دارای مطلوبیت بیشتری می‌باشد. این مسئله ناشی از بکارگیری تمامی متغیرهای (54 متغیر) ناشی از عملکرد ذاتی و همزمان تمامی پدیده‌های طبیعی و دخیل در رخ‌داد زمین‌لغزش می‌باشد. براساس روش آماری چند متغیره، فقط 30 متغیر از مجموع 54 متغیر در سطح 95% و 99% معنی دار بوده و مابقی اختلاف معنی داری ندارند. ضریب r برای معادله رگرسیون 57% به دست آمد که کاملاً قابل قبول می‌باشد
