عماد ذاکری؛ حمیدرضا کریم زاده؛ سید علیرضا موسوی؛ محمد قربانی
چکیده
مراتع طیف متنوعی از خدمات ضروری برای زندگی انسان فراهم میکنند. اما شکست بازار در نظر گرفتن بسیاری از این خدمات اکوسیستمی باعث اخلال در ارائه آنها شده است. در این مطالعه ارزش اقتصادی کارکرد تنظیم و کنترل رواناب مراتع حوضۀ آبخیز ارناوه در شمال شرق ایران بررسی گردید. کمی سازی مقدار رواناب با استفاده از روش SCS-CN و ارزشگذاری اقتصادی ...
بیشتر
مراتع طیف متنوعی از خدمات ضروری برای زندگی انسان فراهم میکنند. اما شکست بازار در نظر گرفتن بسیاری از این خدمات اکوسیستمی باعث اخلال در ارائه آنها شده است. در این مطالعه ارزش اقتصادی کارکرد تنظیم و کنترل رواناب مراتع حوضۀ آبخیز ارناوه در شمال شرق ایران بررسی گردید. کمی سازی مقدار رواناب با استفاده از روش SCS-CN و ارزشگذاری اقتصادی کنترل رواناب با استفاده از روش هزینۀ جایگزین انجام شد. نقش پوشش گیاهی مراتع در حفظ آب با مقایسۀ مقدار کارکرد تحت شرایط فعلی پوشش و سناریو تخریب مراتع تعیین شد. علاوه بر این نقش پوشش گیاهی مراتع در کنترل رواناب سطحی با در نظر گرفتن سه سناریوی فرضی دیگر و سپس اثرات تغییرات کاربری مرتبط با این سناریوها بر میزان رواناب مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بهدستآمده نشان داد که نقش پوشش گیاهی مراتع در تنظیم و کنترل رواناب برابر با 106×19/7 مترمکعب در سال است که ارزش اقتصادی سالانهای برابر با 109×123 ریال (225 دلار در هکتار در سال) دارد. همچنین نتایج مقایسۀ مقدار کارکرد مذکور در 3 سناریوی احتمالی تبدیل مراتع و شرایط فعلی نشان داد که سناریوی تبدیل مراتع به اراضی دیم دارای بیشترین تأثیرات منفی (106×18/4 مترمکعب در سال افزایش نسبت به شرایط فعلی) و سناریو بهبود پوشش گیاهی مراتع به 50-25 درصد پوشش گیاهی دارای بیشترین تأثیرات مثبت (106×95/1 مترمکعب در سال کاهش رواناب) در تنظیم و ذخیرۀ رواناب خواهند داشت. نتایج مطالعه میتواند به تصمیمگیرندگان در جهت انتخاب مناسبترین راهبرهای توسعه کمک نماید.
سیدمسعود سلیمان پور؛ مجید صوفی؛ حسن احمدی
دوره 63، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 41-52
چکیده
فرسایش خندقی به دلیل تولید رسوب و زیانهای فراوانی که در نتیجه تخریب اراضی، راهها و سازههای عمرانی در استان فارس وارد مینماید اهمیت ویژهای دارد. در این تحقیق 15 خندق فعال و معرف از نظر ویژگیهای مورفومتریک، گزینش شدند. طول خندق،عمق، عرض بالا و پایین و حجم فرسایش در آنها اندازهگیری شد. برای تعیین عوامل موثر در گسترش و رسوبزایی ...
بیشتر
فرسایش خندقی به دلیل تولید رسوب و زیانهای فراوانی که در نتیجه تخریب اراضی، راهها و سازههای عمرانی در استان فارس وارد مینماید اهمیت ویژهای دارد. در این تحقیق 15 خندق فعال و معرف از نظر ویژگیهای مورفومتریک، گزینش شدند. طول خندق،عمق، عرض بالا و پایین و حجم فرسایش در آنها اندازهگیری شد. برای تعیین عوامل موثر در گسترش و رسوبزایی خندقها، با بهرهگیری از روش Stepwise در نرمافزار SPSS تحلیل آماری صورت گرفت. نتایج نشان میدهد، رسوب تولیدی ناشی از گسترش خندقها در نیریز تابع سه متغیر گستره آبخیز، درصد سیلت و شن در آبخیز واقع در بالای پیشانی خندقها است. این نتایج دلالت بر غالب بودن رواناب سطحی به عنوان فرآیند هیدرولوژیک عمده در گسترش خندقها در این منطقه دارد. بررسی آستانه پستی و بلندی نشان داد به علت منفی شدن توان (b) فرایند رواناب سطحی غالب است و با نتایج محققان خارجی همخوانی دارد. همچنین این نتایج بیانگر تاثیر ویژگی حوزه آبخیز و سازند زمینشناسی در تولید رسوب ناشی از فرسایش خندقی است. کاهش سطوح لخت و بدون پوشش از راه استقرار پوشش گیاهی، ایجاد بانکت در بالا دست خندقها بهمنظور کاهش سطح تولید کننده رواناب و احداث بندهای خاکی کوچکتر از یک متر برای کمک به استقرار پوشش گیاهی و کاهش پیشروی خندقها توصیه میشود