نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
چکیده
درک جامع و درست رفتار چرایی دام‌ها در به حداکثر رساندن محصولات دامی کمک میکند. علاوه بر این، شناخت خوبِ رفتار چرایی دام‌ها این امکان را میدهد تا آثار دام‌ها را در مراتع پیش‌بینی و در نهایت، بتوانیم چرای دام‌ها را به بهترین شکل مدیریت کنیم. همچنین، با شناخت رفتار چرایی دام‌های مختلف میتوان در جهت استفادة بهینه از علوفة مراتع به راه‌حل‌هایی دست یافت و از کاهش تولیدات دامی و کاهش درآمد دامداران جلوگیری کرد. بدین منظور، طرح رفتار چرایی گاو دورگه در مرتع تزخراب ارومیه اجرا شد. شاخصهای لازم برای تفسیر رفتار چرایی دام عبارت بود از طول مسافت طی‌شده در روز، مسیر حرکت دام در مرتع، سرعت حرکت دام (میانگین حداکثر و حداقل)، زمان صرف‌شده برای استراحت، زمان صرف‌شده برای حرکت، و سیستم چرای اعمال‌شده. برای تعیین رفتار یا سیکل چرای دام از دستگاه موقعیت‌یاب جغرافیایی (GPS) استفاده شد. نتایج نشان داد در بین سال‌ها، شاخصهایِ مسافت طی‌شده در طول روز، زمان صرف‌شده برای چرا، و زمان صرف‌شده برای استراحت در سطح 1 درصد و شاخصِ میانگین سرعت در سطح 5 درصد اختلاف معنیدار دارند. علاوه بر این، در ماه‌های تحت بررسی (اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، و مهر) همة شاخصهای بررسی‌شده در ماه‌های مختلف در سطح 1 درصد دارای اختلاف معنیدار بودند. این مطالعه نشان داد عوامل محیطی، از قبیل تغییرات فصلی و، در نتیجه، تغییرات دمایی ناشی از آن، یکی از عواملِ مهمِ مؤثر در رفتار چرایی دام‌هاست.
کلیدواژه‌ها
)