بررسی رابطة خصوصیات مورفولوژیکی بذور گیاهان مراتع نیمه‌استپی با Endozoochory

فاضلیان, سپیده; طهماسبی, پژمان; شیرمردی, حمزه علی; اسدی, اسماعیل

doi:10.22059/jrwm.2015.53475

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشگاه شهرکرد

² استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد

³ کارشناس ارشد پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

⁴ دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.53475

چکیده

اندوزوخوری یکی از روش‏های پراکنش بذر است. در این روش بذر از طریق گذر از سیستم گوارش دام انتقال و جوانه‌زنی و استقرار گیاهان افزایش می‌یابد. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین خصوصیات بذر و گذر از دستگاه گوارش دام به‏ وسیلة حیوانات اهلی مختلف (گاو، گوسفند، و بز) در هفت گونه گراس چند‏ساله، هشت گونه فورب چند‏ساله، و سه گونه فورب یک‏ساله در مراتع نیمه‏استپی چهارمحال ‏و ‏بختیاری است. نخست خصوصیات مورفولوژیک بذر‌ـ شامل وزن، طول، عرض، و شکل بذر‌ـ اندازه‏گیری شد. سپس، به دام‏های مورد بررسی (تیمارهای حیوانی) بذر خورانده و مدفوع آن‏ها جمع‏آوری شد و پس از اعمال تیمار سرما، به مدت چهار ماه در شرایط گلخانه نگه‌داری و جوانه‏زنی آن‏ها ثبت شد. با استفاده از مدل‌های رگرسیونی مختلف ارتباط بین خصوصیات بذر و درصد موفقیت جوانه‌زنی بررسی شد و برای حیوانات مختلف مقایسه گردید. نتایج حاصل از رگرسیون خطی ساده نشان داد که بین درصد جوانه‏زنی بذرها پس از عبور از دستگاه گوارش دام و خصوصیات اندازه‏گیری‌شده ارتباطی وجود ندارد و اندازه، وزن، طول، و عرض بذر تأثیری در عبور از دستگاه گوارش دام ندارد. همچنین، نتایج حاصل از رگرسیون لگاریتمی نشان داد که برای گراس‏های چند‏ساله بین طول بذر و درصد جوانه‏زنی در همة تیمار‏های حیوانی رابطة مستقیمی وجود دارد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که رابطة مستقیم و خطی بین ویژگی‏های مورفولوژیک بذر و گذر از دستگاه گوارش دام وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between morphological characteristics of seeds in semi-steppe rangelands with Endozoochory

نویسندگان [English]

sepideh fazelian ¹
Pejman tahmasbi ²
Hamzehali Shirmardi ³

⁴

چکیده [English]

Endozoochory is one of the seed dispersal modes through animal’s digestive systems transmission and the increases rate germination and plant establishment. The aim of this study, investigated the relationship between seed characteristics and the passage through the digestive tract of livestock and domestic animals (cattle, sheep and goats) in the 7 species perennial grass 8 species perennial forbs and 3 species annuals forbs in semi-steppe rangelands of Chaharmahal and Bakhtiari. The first, morphological seeds characteristics including: seed weight, length, width and shape of the seeds measured, and Seeds were fed to the livestock (animal treatments) and the excreta collected to order records germination success of plant species in a greenhouse during a four months experiment. Using multiple regression models the relationship between seed characteristics and success germination was evaluated and compared for different animals. Simple linear regression showed that the percentage of germination after passing through the digestive tract of livestock and properties measured, there is no communication and seed size, weight, length and width of the seed does not affect the animal through the gastrointestinal tract. The logarithmic regression showed that for perennial grasses between seed length and germination, exists direct relationship in all animal treatments. The results of this study showed that, there is no Correlation between morphological characteristics of seeds and passing through the digestive tract of livestock.

کلیدواژه‌ها [English]

endozoochory
grasses
broad leafed
seed characteristics (weight
length
width and shape)

مراجع

[1] Adams, J. )1907(. Vitability of seeds swallowed by Animals, Irish Naturalist, 16, 367-380.

[2] Bakker, E. and Olff, H. (2003). Impact of different-sized herbivores on recruitment opportunities for subordinate herbs in grasslands, Journal of Vegetation Science, 14, 465-474.

[3] Bonn, S. and Poschlod, P. (1998). Ausbreitungsbiologie der Pflanzen Mitteleuropas, Quelle and Meyer Verlag, Wiesbaden.

[4] Bruun, H.H. and Fritzbøger, B. (2002). The past impact of livestock husbandry on dispersal of plant seeds in the Denmark, Ambio, 31, 425-431.

[5] Bruun, H.H. and Poschlod, P. (2006). Why are small seeds dispersed through animal guts: large numbers or seed size perse? Oikos, 113, 402-411.

[6] Cardoso, J.A., Zaitegui, M. and Robles, A.B. (2005). Relationship between seed survival and seed characteristics of nine Mediterranean legumes after ingestion by sheep, Options Mediterraneennes, 79, 285-288.

[7] Cosyns, E., Delport, A., Lens, L. and Hoffmann, M. (2005).Germination success of temperate grassland pecies after passage through ungulate and rabbit guts,Journal of Ecology,93, 353-361.

[8] Cosyns, E. and Hoffmann, M. (2000). Horse dung germinable seed content relation to plant species abundance, dite composition and seed characteristics in summer in dune ecosystem. PhD Thesis, Chapter 4.

[9] Cosyns, E. and Hoffmann, M. (2005). Horse dung germinable seed content in relation to plant species abundance, diet composition and seed characteristics, Journal of Ecology, 6, 11-24.

[10] Dai, X. (2000). Impact of cattle dung deposition on the distribution pattern of plant species in an alvar limestone grassland, Journalof Vegetation Science, 11, 715-724.

[11] Danell, K. and Bergström, R. )2002). Mammalian herbivore in terrestrial environments, In: Plant-Animal Interactions. An Evolutionaryapproach, Blackwell Publishing, Oxford, pp.107-131.

[12] Gardener, C.J., McIvor, J.G. and Jansen, A. (1993). Survival of seeds of tropical grassland species subjected to bovine digestion, Journal of Applied Ecology, 30, 75-85.

[13] Ghassali, F., Osman, A.E. and Cocks, P.S. (1998). Rehabilitation of degraded grasslands in North Syria: The use of Awassi sheep to disperse the seeds of annual pasture legumes, Exploring Agriculture, 34, 391-405.

[14] Grime, J.P., Hodgson, J.G. and Hunt, R. (1988). Comparative Plant Ecology, Journal of plant and soil, 595-621.

[15] Heinken, T., Hanspach, H. and Raudnitschka, D. (2002). Dispersal of vascular plants by four species of wild mammals in deciduous forest in NE Germany, Phytocoenologia, 32, 627-643.

[16] Hughes, L., Dunlop, M. and French, K. (1994). Predicting dispersal spectra: a minimal set of hypotheses based on plant attributes, Journal of Ecology,82, 933-950.

[17] Janzen, D.H. (1984). Dispersal of small seeds by big herbivores: Foliage is the fruit, American Naturalist, 123, 338-353.

[18] Kempski, E. (1906). Über endozoische Samenverbreitung and speziell die Verbreitung von Unkräutern durch Tiere auf dem Wege des Darmkanals, Grazing and conservation management, 11, 137-184.

[19] Leishman, M.R. (2001). Does the seed size/number tradeoff model determine plant community structure? An assessment of the model mechanisms and their generality, Oikos, 93, 294-302.

[20] Lennartz, H. (1957). Über die Beeinflussung der Keimfähigkeit der Samen von Grünlandpflanzen beim Durchgang durch den Verdauungstraktus des Rindes, Zeitsshrift Acker-Pflanzenbau, 103, 427-453.

[21] Malo, J.E. and Suárez, F. (1995b). Establishment of pasture species on cattle dung: the role of endozoochorous seeds, Journal ofVegetation Science, 6, 169-174.

[22] Malo, J.E., Jiménez, B. and Suárez, F. (1995). Seed bank build-up in small disturbances in a Mediterranean pasture: the contribution of endozoochorous dispersal by rabbits,Ecography,18, 73-82.

[23] Moussie, M. (2004). Seed dispersal by herbivores: Implications for restoration of plant diversity, PhD Thesis, University of Groningen.

[24] Opdam, P. (1990). Dispersal in fragmented populations: the key to survival, In Species Dispersal inAgricultural Habitats, eds. R.G.H. Bunce and D.C. Howard, London, Belhaven Press, pp. 3-17.

[25] Özer, Z. (1979). Über die Beeinflussung der Keimfähigkeit der Samen mancher Grünlandpflanzen beim Durchgang durch den Verdauungstrakt des Schafes und nach Mistgärung, Weed Research, 19, 247-254.

[26] Pakeman, R.J., Attwood, J.P. and Engelen, J. (1998). Sources of plants colonizing experimentally disturbed patches in an acidic grassland in eastern England, Journal of Ecology, 86, 1032-1041.

[27] Pakeman, R.J., Digneffe, G. and Small, J.L. (2002). Ecological correlates of endozoochory by herbivores, Journal of Ecology, 16, 296-304.

[28] Russi, L., Cocks, P.S. and Roberts, E.H. (1992). The fate of legume seeds eaten by sheep from a Mediterranean grassland, Journal ofApplied Ecology, 29, 772-778.

[29] S’anchez, A.M. and Peco, B. (2002). Dispersal mechanisms in Lavandula stoechassubsp. pedunculata: autochory and endozoochory by sheep, Seed Science Research, 12, 101-111.

[30] Staniforth, R.J. and Cavers, P.B. (1977). The importance of cottontail rabbits in the dispersal of Polygonumspp, Journalof Applied Ecology,14, 261-267.

[31] Stiles, E.W. (2000). Animals as seed dispersers, In: The Ecology of Regeneration in Plant Communities, CABI Publishing, Wallingford, New York, pp. 111-124.

[32] Strykstra, R.J., Bekker, R.M. and Verweij, G.L. (1996). Establishment of Rhinanthus angustifolius in a successional hayfield after seed dispersal by mowing machinery, Acta Botanica Neerlandica,45, 55-62.

[33] Tackenberg, O., Poschlod, P. and Bonn, S. (2003). Assessment of wind dispersal potential in plant species, Ecology Monogr, 73, 191-205.

[34] Traba, J., Levassor, C. and Peco, B. (2003). Restoration of species richness in abandoned Mediterranean grasslands: Seeds in cattle dung, Restoration Ecology, 11, 378-384.

[35] Van dorp, D., Van den hoek, W.P.M. and Dalebout, C. (1996). Seed dispersal capacity of six perennial grassland species measured in a wind tunnel at varying wind speed and height, Can. J. Bot. 74, 1956-1963.

[36] Wang, B.C. and Smith, T.B. (2002). Closing the seed dispersal loop, Trends in Ecology and Evolution, 17, 379-385.

[37] Welch, D. (1985). Studies in the grazing of heather moorland in North-East Scotland. IV Seed dispersal and plant establishment in dung, Journal of Applied Ecology, 22, 461-472.

[38] Westoby, M. (1999). The LHS strategy scheme in relation to grazing and fire, In: VIth Int. Rangeland Congers, 2, 93-896.

[39] Willson, M.F. and Traveset, A. (2000). The ecology of seed dispersal, In: Seeds: the Ecology ofRegeneration in plant Communities, CABI, Wallingford, UK, pp.85-107.

نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری

بررسی رابطة خصوصیات مورفولوژیکی بذور گیاهان مراتع نیمه‌استپی با Endozoochory

مراجع

مراجع

دوره 67، شماره 4 - شماره پیاپی 4
بهمن 1393
صفحه 571-585

بررسی رابطة خصوصیات مورفولوژیکی بذور گیاهان مراتع نیمه‌استپی با Endozoochory

مراجع

مراجع

دوره 67، شماره 4 - شماره پیاپی 4بهمن 1393صفحه 571-585

دوره 67، شماره 4 - شماره پیاپی 4
بهمن 1393
صفحه 571-585