نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرشاد سلیمانی ساردو ¹
• ناصر برومند ²
• علی اذره ³

¹ دانشجوی دکترای بیابان زدایی، مربی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، ایران.

² استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، ایران.

³ دانش آموخته دکترای مدیریت بیایان، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

در دهه‌های اخیر افزایش روزافزون جمعیت و توسعه اراضی کشاورزی، سبب افزایش بی‌رویه از منابع آب‌ زیرزمینی و تشدید کاهش کیفیت آب در اکثر مناطق کشور شده است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش، به بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کلسیم، منیزیم، اسیدیته، کلر، سولفات و سدیم آب ‌زیرزمینی در دشت جیرفت پرداخته شده است. بدین منظور از اطلاعات 40 چاه که توسط آب منطقه‌ای استان کرمان در ‌سال‌های1391-1381 برداشت و آنالیزهای کیفی روی آن صورت گرفته بود، استفاده گردید. در این راستا پس از نرمال کردن داده‌ها، به ارزیابی دقت روش‌های مختلف زمین آمار شامل کریجینگ و عکس فاصله وزن‌دار پرداخته و سپس نقشۀ پهنه‌بندی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در محیط نرم افزاری Arc‌GIS9.3 با استفاده از بهترین روش درون‌یابی تهیه شد. نتایج این بررسی نشان داد که میزان پارامترهای اسیدیته، سدیم، کلر و سولفات در آب بیشتر شده و میزان کلسیم و منیزیم نیز کاهش پیدا کرده است. اما کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت جیرفت در حالت کلی در سال 1391 نسبت به سال 1381، کاهش یافته است و روند تغییرات به صورتی است که هر چه به سمت جنوب و غرب برویم کیفیت آب کاهش می‌یابدکه علت اصلی آن را وجود سازندهایی از جنس ژیپس و هالیت در قسمت­های جنوب و غرب منطقه مورد مطالعه دانست.

کلیدواژه‌ها

• مدل‌سازی
• دشت جیرفت
• آب زیرزمینی
• تغییرات مکانی
• درون یابی

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Trend of Spatial and Temporal Changes in Groundwater Quality in Jiroft Plain

نویسندگان [English]

• Farshad Soleimani ¹
• Naser Brumand ²
• ali azareh ³

¹ PhD of Desert Combating, lecturer at Faculty of Natural Resurces, Jiroft University

² Assistant Professor, Faulty of Natural Resources, Jiroft University

³ PhD of Desert Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran,

چکیده [English]

In recent decades, increasing population growth and development of agriculture have increased groundwater consumption and decreased the quality of groundwater resources of most parts of the country. Given the importance of this issue, present study investigates the spatial and temporal changes in parameters of calcium, magnesium, pH, chloride, sodium sulfate and water in Jiroft plain. The data was obtained from 40 wells in the region of Kerman province over which in
2002-2012 water harvesting and qualitative analysis had been done. In this regard, after normalizing the data, the accuracy of different geo-statistical methods including the Kriging and inverse distance weighted were evaluated and then the map of the spatial zoning was prepared in the software quality parameters ArcGIS9.3 using the best method of interpolation. The results showed that the amount of pH, Sodium, Chlorine, and Sulfate increased but the amount of calcium and magnesium declined. But in general, in 2012the quality of groundwater resources of Jiroft plain decreased compared to 2002 and the trend of changes showed water quality reduces toward the South and West.

کلیدواژه‌ها [English]

• modeling
• Jiroft plain
• Groundwater
• Spatial changes
• interpolation