نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مسلم برجی حسن‌گاویار ¹
• هادی اسکندری دامنه ²
• حسن خسروی ³

¹ کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری بیابان‌زدایی،‌ دانشکده منابع طبیعی،‌ دانشگاه هرمزگان، ایران.

³ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

افزایش دما و کاهش میزان بارش و تأثیرات آن بر دینامیک زمانی چرخه تثبیت کربن امروزه همچنان با عدم قطعیت‌های فراوان روبرو است. تولید خالص اولیه (NPP) یکی از عامل‌های اصلی چرخه کربن محسوب می‌شود، اندازه‌گیری بارش و دما نیز به‌عنوان دو ابزار مفید در بررسی پایداری و تاب‌آوری اکوسیستم‌های مختلف از لحاظ اقلیمی شناخته‌شده می‌باشند. ازاین‌رو، در این تحقیق پراکنش زمانی NPP تحت تأثیر فاکتورهای اقلیمی دما و بارش در دوره 2003 تا 2010 در چهار اکوسیستم جنگل، مرتع، کشاورزی آبی و کشاورزی دیم شهرستان کوهدشت بررسی شده است. تخمین مقدار NPP در مقیاس محلی بر اساس طیف‌سنج تصویری با رزولوشن متوسط ناسا MOD17 با احتساب شرایط اقلیمی و بیوم‌ها انجام گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد که برای چهار اکوسیستم مورد بررسی رابطه رگرسیونی بین NPP و بارندگی ضعیف بوده است و به عبارتی ضریب تعیین پایین بین این دو متغیر موجب قابل توجیه نبودن هر رابطه‌ای بین آن‌ها شده است. همچنین این مطالعه نشان می‌دهد که رابطه رگرسیونی بین دما و NPP در اکوسیستم‌های جنگل، مرتع و کشاورزی دیم با ضریب تعیین بالای 55/0 از معادله درجه 2 تبعیت می‌کند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که تاب‌آوری اکوسیستم جنگل نسبت به تنش‌های آبی و دمایی بیشتر از سایر اکوسیستم‌ها است و کشاورزی آبی کمترین تاب‌آوری را داشته است.

کلیدواژه‌ها

• تولید خالص اولیه
• بارش
• دما
• کوهدشت

عنوان مقاله [English]

Net Primary Productivity in Kouhdasht, its Spatio-Temporal Patterns and Relation to Meteorological Variables

نویسندگان [English]

• Moslem Borji Hassan Gavyar ¹
• Hadi Eskandari Dameneh ²
• Hassan Khosravi ³

¹ M. Sc. in Watershed Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran.

² PhD Student in Combating Desertification Faculty of Natural Resources, Hormozgan University, Bandar Abbas, I.R. Iran.

³ Assistant Professors, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran.

چکیده [English]

Nowadays, temperature increase, rainfall decrease and its effect on the time dynamics of carbon fixation cycle still are faced by many uncertainties. Net Primary Production (NPP) is one of the main factors of carbon cycle; precipitation and temperature measurement are known as two useful tools to study different ecosystems stability and resilience in terms of climate. Hence, in this study, NPP distribution affected by climate parameters of temperature and precipitation have been investigated in four ecosystems of forests, grassland, irrigated agriculture and rain fed agriculture during the period of 2003-2010. Considering climate conditions of biomes, NPP estimation at regional scale was done based on the NASA Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) MOD17 NPP product. The results showed that the regression relation was weak between NPP and rainfall for four studied ecosystems, in the other words, low coefficient between these two variables has caused no justified relationship between them. The regression relation between temperature and NPP in forests, pastures and rain-fed agriculture ecosystems follows quadratic equations with determined coefficient over 0.55. The results of this study show that the forest ecosystem resilience to water and temperature tensions is more than other ecosystems, and irrigated agriculture has the least resilience

کلیدواژه‌ها [English]

• Net Primary Production
• Rainfall
• temperature
• Kuhdasht city