نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی قربانی ¹
• وحید جعفریان ²
• محمدرضا یزدانی ³
• مهسا عبدالشاه نژاد ⁴

¹ استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² دانشجوی دکترای بیابان‌زدایی، دانشگاه سمنان، ایران

³ استادیار، دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، ایران

⁴ دانشجوی دکترای بیابان‌زدایی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

دستیابی به مدیریت جامع منابع طبیعی بطور اصولی نیازمند ارتباط مؤثر و هماهنگ، همکاری و هم‌افزایی دست­اندرکاران متعددی است که وظایف مشترک ولی متمایز دارند. بدین لحاظ شالوده مدیریت جامع، با تمرکزگرایی و اعمال روش مدیریت از بالا به پایین سازگار نیست. هدف این تحقیق تحلیل شبکه و انسجام سازمانی دست‌اندرکاران بخش منابع طبیعی در استان سمنان می‌باشد. در این تحقیق، روابط سازمانهای موجود در شبکه بر اساس بررسی فرایند انتقال اطلاعات و همکاری بین سازمانی و با استفاده از روش کمّی تحلیل شبکه اجتماعی و استفاده از شاخص‎های سطح کلان و میانی شبکه نهادی شامل اندازه شبکه، تراکم، میزان دوسویگی پیوندها و تمرکز در سطح کلان و شاخص مرکز- پیرامون در سطح میانی مورد بررسی قرار گرفته است. پایش سیاستی که در عنوان این مقاله مورد تأکید قرار گرفته است، اشاره به این سئوال دارد که سیاست­های مدیریت جامع منابع طبیعی که دست‌کم در طول برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه در دستور کار سیاست‌گذاران و متولیان بخش منابع طبیعی کشور بوده، تا چه میزان محقق شده است. بدین‌ترتیب در این مقاله سعی شده است تا به سئوال فوق به‏صورت کمی و با استناد به نتایج شاخص‎های تحلیل ساختاری شبکه دست‌اندرکاران بخش منابع طبیعی در منطقه مورد مطالعه پاسخ داده شود. بر اساس نتایج این تحقیق میزان انسجام نهادی 40 درصد (ضعیف) و میزان پایداری شبکه نهادی بر اساس شاخص دوسویگی نیز در حد 67/46 درصد (متوسط) می‌باشد. بررسی شاخص مرکز- پیرامون نیز نشان داد که میزان تراکم شبکه نهادی استان سمنان در زیرگروه کنشگران مرکزی 77 درصد و در زیرگروه کنشگران پیرامونی 25 درصد است. نتایج به‏دست‌آمده ضمن تعیین ظرفیت‌های موجود برای اعمال مدیریت جامع منابع طبیعی، ضرورت کاهش تمرکز در شبکه و تقویت روابط بین دست‌اندرکاران متعدد این بخش را آشکار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

• انسجام نهادی
• تحلیل شبکه
• تمرکززدایی
• مدیریت جامع منابع طبیعی
• استان سمنان

عنوان مقاله [English]

Analysis of Policy Network and Organizational Cohesion of the Stakeholders of Natural Resources of Semnan Province

نویسندگان [English]

• Mehdi Ghorbani ¹
• Vahid Jafarian ²
• Mohammad Reza Yazdani ³
• Mahsa Abdolshahnejad ⁴

¹ Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.I.IRAN

² Ph.D. Student, Faculty of Desert Science, Semnan University, I.I.IRAN.

³ Assistant Prof., Faculty of Desert Science, Semnan University, I.I.IRAN.

⁴ Ph.D. Student, Faculty of Desert Science, University of Tehran,I.I.IRAN

چکیده [English]

Achieving integrated natural resource management fundamentally needs effective and coordinated
relationship, collaboration, and synergy among various actors who have common but different
responsibilities. In this sense, the foundation of comprehensive and integrated management is not
compatible with centralization and top-down strategies. The aim of this paper is analysis of network
and organizational cohesion of natural resources stakeholders in Semnan province. In this study,
relations of existing organizations within the network have been investigated based on interorganizational
information transfer and collaboration through social network analysis method and
applying macro-level and middle indexes of institutional network including; the network size,
density, ties reciprocity, and centralization at macro-level and core-periphery index at middle level.
Policy monitoring emphasized in present paper’s title refers to this question that how successfully
natural resource integrated management policies have been realized at least within the fourth and
fifth development programs. Therefore, present study is an attempt to address this question
quantitatively and relying on the results of indexes of structural analysis of natural resource
stakeholders’ network in the pilot area. The results of this study indicate that institutional cohesion
is 40 percent (poor) and sustainability of institutional network based on reciprocity is about 47
percent (medium). Additionally the core-periphery index showed that the density of institutional
network of Semnan province in core actors’ subgroup is 77 percent and in periphery actors’
subgroup is 25 percent. Research findings identify existing capacities for applyin integrated natural
resources management and reveal the necessity of reducing network centralization and
strengthening the relationship among various stakeholders of this section.

کلیدواژه‌ها [English]

• organizational cohesion
• network analysis
• Decentralization
• integrated natural resources management
• Semnan Province