نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عباسعلی قزل سوفلو ¹
• محبوبه حاجی بیگلو ²

¹ دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبییعی استان خراسان رضوی

² دانشجوی دکترای آبخیزداری، گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

چکیده

برآورد رسوب معلق حوضه­های دارای آمار و اطلاعات به آسانی امکان­پذیر است ولی حوضه­های فاقد آمار، روش­های دیگری را می­طلبد. بر این اساس، روش­های تجربی موسوم به منحنی سنجۀ رسوب یا روابط "دبی- دبی رسوب" ارائه شده است. تحقیق حاضر درصدد ارائۀ روش­های بهتر تفکیک داده و در نهایت تهیه و تدقیق منحنی سنجۀ رسوب معلق در ایستگاه­های هیدرومتری مراوه تپه، هوتن، قازانقایه واقع بر رودخانۀ اترک در حوضۀ آبخیز اترک سقلی واقع در استان گلستان است. به منظور افزایش دقت برآورد رسوب از دسته­بندی ماهانه، فصلی، کل نمونه­ها، دورۀ خشک و مرطوب و کلاسه­بندی دبی همراه با تناوب برازش منحنی سنجۀ رسوب به روش­های برازش تک خطی، برازش تک خطی با تعدیل FAO، برازش ترکیبی (چند خطی)، روش ترسیمی (حداکثر غلظت) و برازش حد وسط دسته­ها بهره­گیری شده است. به این منظور، از شاخص­های آماری به منظور انتخاب روش برتر استفاده شد. نتایج نشان داد مدل منحنی سنجۀ رسوب با برازش یک خط برای کل داده­ها با اعمال تصحیح FAO در ایستگاه مراوه تپه، روش برازش یک خط در تقسیم­بندی داده­ها براساس دورۀ خشک و مرطوب با اعمال تعدیل FAO در ایستگاه قازانقایه و روش برازش یک خط در تقسیم­بندی داده­ها براساس کلاسه­بندی دبی در ایستگاه هوتن در بین مدل­های مورد آزمون دارای کم­ترین میزان میانگین مربعات خطا بوده و بهترین قابلیت پیش­بینی را در برآورد رسوب ایستگاه­های مورد مطالعه داراست. براساس روش­های منتخب میزان متوسط رسوب ویژۀ معلق حوضۀ آبخیز اترک تا محل ایستگاه مراوه تپه، قازانقایه و هوتن به ترتیب برابر 705، 683 و 781 تن در سال در کیلومتر مربع برآورد گردید.

کلیدواژه‌ها

• برآورد رسوب معلق
• منحنی سنجۀ رسوب
• تفکیک داده
• شاخص‌های آماری

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of different methods of data separation to increase the accuracy of the estimate suspended sediment stations using sediment ratio curve (Case study: Part of the watershed Atrak in Golestan Province)

نویسندگان [English]

• abbas ali ghezelsofloo ¹
• Mahboobeh Hajibigloo ²

¹ Azad university

² payam noor university

چکیده [English]

Estimation of suspended sediment basins of data and information is readily available but for basins without statistics, other methods require. The experimental method known as sediment rating curves or relationship "discharge sediment load" is provided. This study seeks to provide better separation of data and the preparation and suspended sediment curve refine hydrometric stations Maraveh Tape, Houtan, Qazanqayeh on the Atrak River in the Atrak watershed is located in Golestan province. To increase the accuracy of the classification scale monthly, quarterly, all samples, wet and dry periods and classifieds sediment discharge with frequency curve fitting techniques to fit a linear, linear fit by adjusting FAO, fitting combination (multi-line ), graphical approach (maximum concentration) and is fitted intermediate categories. For this purpose, statistical indicators were used to select the top. The results showed that sediment rating curve model by fitting a line to the correct application of FAO data Maraveh Tape station, method fitting a line dividing adjusted by applying FAO data on dry and wet period in the station Qazanqayeh and method Fitting a line segmentation classification data on discharges in Houtan Station Among the models tested with the least amount of mean square error and the predictability of the study is to estimate precipitation stations. Selected on the basis of the average amount of sediment suspended for watershed Atrak to Maraveh Tape station, Qazanqayeh and Houtan respectively 705, 683 and 781 Ton/Km2.day was estimated.

کلیدواژه‌ها [English]

• Estimation of suspended sediment
• Sediment Rating Curve
• Data separation
• Statistics indicator