نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد عموزاد مهدیرجی ¹
• غلامعلی جلالی ²
• عباس علیپور ³
• محمد حسین پاپلی یزدی ⁴

¹ دانشجوی دکتری، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.

² دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.

³ استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری، ایران.

⁴ استاد دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.

چکیده

جنگل‏های شمال کشور در طی سنوات گذشته به­دلیل دسترسی آسان، افزایش جمعیت و غیره توسط دخالت‏های انسانی مورد تعرض قرار گرفته است. بررسی تغییرات کاربری یکی از روش‏های اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی می‏باشد. تحقیق حاضر، در زیر حوزۀ بابلکرود به مساحت 14896 هکتار اجرا شد. جمعیت منطقه شامل روستاها، آبادی‏های کوچک و برزگ به‏میزان 1521 خانوار می‏باشند. در این تحقیق نقشه‏های 3 دوره سال‏های 1345 – 1373 و 1383، بدواً توسط نرم افزار Micro station تبدیلات لازم و نیز موزائیک‏سازی نقشه‏های مذکور تهیه و بعد از برش مرز حوزه، پردازش آن­ها در محیط نرم افزار AutoCAD انجام شد. تصاویر ماهواره‏ای  land sat مربوط به 2013 پس از اصلاح انجام مراحل ژئورفرنس کردن در نرم‏افزار Erdas به محیط نرم‏افزار Arc GIS و Auto CAD وارد و لایه‏های مربوطه از آن استخراج گردید. سپس روند تغییرات کاربری اراضی و مصادیق زمین‏خواری اراضی ملی از طریق تغییر مساحت اراضی زراعی، اماکن مسکونی و گاوسراهای جدید، احداث جادۀ دسترسی، در هر دوره مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمدۀ تحقیق نشان می‏دهد در دورۀ اول سال 1345 الی 73 بیشترین تغییر کاربری شامل تبدیل عرصۀ جنگل و مرتع به اراضی زراعی است. با توجه به نتایج حاصل تغییرات کاربری در طول دورۀ 47 ساله 1345 الی 1392 سطحی به‏میزان 413 هکتار، حدوداً معادل 3 درصد، از اراضی جنگلی و مرتعی به دیگر کاربری‏ها تبدیل شدند، در نتیجه نرخ تغییر کاربری طی این دوره 8/8 هکتار در سال بدست آمد. نرخ تغییرات تعداد واحد دامداری و دیگر اماکن در جنگل 9 واحد در سال بود.

کلیدواژه‌ها

• تصاویر ماهواره‏ای
• جنگل و مرتع
• حوزۀ بابلکرود
• زمین‏خواری
• نرخ تغییرات کاربری اراضی
• نقشۀ پوششی

عنوان مقاله [English]

Utilizing LANDSAT imagery to monitor land-use change and land grabbing to evaluate Human drivers factors in Babol kenar sub-basin, northern Iran.

نویسندگان [English]

• Mohammad Amozad mahdiraji ¹
• gholamali jalali ²
• abbas Alipour ³
• mohammad hossein Papeli Yazdi ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

Iranian northern forests have been damaged due to easy accessible, population increase and ets. with human-made in recent decades. Evaluating land-use changes is one of the main method to monitor and manage natural resources. The present study was conducted in Babolakrood sub-basin, Mazandaran province, northern Iran that has estimated to be 14896 hectares, with population to amount to 1521 families containing small villages.We studied land-use change and land grabbing in four periods 1966, 1994, 2003 . 2013 by cover images and LANDSAT imagery. After preparing sub-basin boundary, the process of digital and aerial images was conducted by Microstation, Erdas, ArcGIS and Autocad. Then, area alteration of arable lands, residential places and roads were compared during the four periods. The results have shown that the most area alterations raised in the first period from 1966 to 1994 as conversion of ranges and forests to arable lands. During 1966 to 2013 period, the area of 413 hectares equal to 3 percents (8.8 hectares per year) of ranges and forests reduced to other uses.

کلیدواژه‌ها [English]

• : land-use change
• land grabbing
• ranges and forests
• Landsat imagery
• Babol kenar sub-basin