نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا ناصری ¹
• ناطق لشکری صنمی ²
• سید علی صادقی سنگدهی ²

¹ استادیار مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران، کرج، ایران

² دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.

چکیده

به منظور تأمین احتیاجات غذایی حیوانات و تولید پروتئین حیوانی، نیاز به تنظیم جیرۀ متعادل و برنامۀ غذایی صحیحی می­باشد که این موضوع خود بر پایۀ شناخت درستی از مواد غذایی علوفه استوار بوده و از طریق تجزیه و تعیین مواد مغذی امکان­پذیر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسۀ کیفیت علوفۀ 7 گونۀ گیاهی مورد چرای شتر شامل Nitraria schoberi، Smirnovia iranica، Seidlitzia rosmarinous، Stipagrostis plumosa، Astragalus squarrosus، Alhaji persarum و Zygophyllum eichwaldii، در مراتع کویر مرنجاب در دو مرحلۀ رشد رویشی و بذردهی انجام شد. به این منظور شاخص­های پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، مادۀ خشک، مادۀ خشک قابل­هضم، دیوارۀ سلولی عاری از همی­سلولز، فسفر، پتاسیم، نیتروژن و سدیم تحت تجزیۀ شیمیایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر شاخص­های کیفیت علوفه در بین هر کدام از 7 گونه و همچنین مراحل فنولوژیکی از نظر آماری اختلاف معنی­دار در سطح 1 درصد داشتند. در همۀ گونه­ها با پیشرفت مراحل رشد و بلوغ گیاه، از میزان پروتئین خام، انرژی متابولیسمی و فسفر کاسته و بر میزان مادۀ خشک و دیوارۀ سلولی عاری از همی­سلولز افزوده شد. گونۀ قره­داغ (N. schoberi) بیشترین میزان پروتئین خام (51/26) را در مرحلۀ رشد رویشی و گونۀ اشنان (S. rosmarinous) کمترین پروتئین (91/3) را در مرحلۀ بذردهی داشتند. همچنین در هر دو مرحلۀ فنولوژیکی، بیشترین میزان هضم­پذیری مادۀ خشک، انرژی متابولیسمی، پتاسیم و سدیم در گونۀ اشنان وجود داشت و بیشترین میزان پروتئین خام، نیتروژن و فسفر در گونۀ دم­گاوی (S. iranica) مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

• تنظیم جیرۀ ‌غذایی
• شاخص‌های کیفی علوفه
• کویر مرنجاب
• کیفیت علوفه
• مراحل فنولوژیکی

عنوان مقاله [English]

Forage quality change of camel's feeding plant in the Maranjab desert

نویسندگان [English]

• Hamidreza Naseri ¹
• Nateq Lashkari sanami ²
• Seyed Ali Sadeghi Sangdehi ²

¹ Department of Desert Management, International Desert Research Center , University of Tehran, Iran

² PhD Student in Range Management, Department of Range Management, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

چکیده [English]

In order to provide animal’s nutritional requirements and production of animal protein, it is necessary to adjust the balanced diet and the correct nutrition plan., which is based on proper understanding of food and this is possible through the analysis of nutrients. This research aimed to study and compare of forage quality in seven species that are grazing by camel including: Nitraria schoberi , Smirnovia iranica , Seidlitzia rosmarinous , Stipagrostis plumosa, Astragalus squarrosus, Alhaji persarum and Zygophyllum eichwaldii conducted in two stages of vegetative growth at Maranjab desert rangelands. For this purpose, the indices of dry matter (DM), Crude Protein (CP), Dry Matter Digestibility (DMD), Acid Detergent Fiber (ADF), Metabolic Energy (ME), Nitrogen (N), Phosphorus (P), Potassium (K) and Sodium (Na) were subjected to chemical analysis. The results showed that the forage quality indices between the species and phonological stages were significantly different (P<0.01). In all species, as the growth stages and plant maturity progressed, the amount of crude protein, metabolic energy and phosphorus were decreased and the amount of dry matter and ADF were increased. While N. shoberi had the highest amount of crude protein (26.51) in vegetative growth stage, S. rosmarinous showed the lowest protein (3.91) at seeding stage. In addition to, with regard to both phonological stages, while the highest dry matter digestibility, metabolic energy, potassium and sodium were found in S. rosmarinous species, the highest amount of crude protein, nitrogen and phosphorus was observed in S. iranica species.

کلیدواژه‌ها [English]

• Diet adjustment
• Forage quality indices
• Maranjab desert
• forage quality
• Phenological stages