علی حقی زاده؛ لیلا قاسمی
چکیده
در سال‌های اخیر، وضعیت سیلابی بودن سرشاخه‌های دز در استان لرستان افزایش‌یافته است. این امر به‌دلیل عوامل مختلفی ازجمله تغییراقلیم، کاهش پوشش گیاهی و افزایش ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها است. در سال 1401، چندین بار در سرشاخه‌های دز در استان لرستان، سیل اتفاق افتاد. این سیل‌ها باعث خسارات جانی و مالی زیادی شدند. مدل‌های مفهومی جهانی ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، وضعیت سیلابی بودن سرشاخه‌های دز در استان لرستان افزایش‌یافته است. این امر به‌دلیل عوامل مختلفی ازجمله تغییراقلیم، کاهش پوشش گیاهی و افزایش ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها است. در سال 1401، چندین بار در سرشاخه‌های دز در استان لرستان، سیل اتفاق افتاد. این سیل‌ها باعث خسارات جانی و مالی زیادی شدند. مدل‌های مفهومی جهانی بیش از دو دهه است که توسعه‌یافته‌اند و اثربخشی آنها در شبیه‌سازی جریان رودخانه به اثبات رسیده است. در این مطالعه با استفاده از سه مدل روزانه (GR4J)، ماهانه (GR2M) و سالانه (GR1A) به شبیه‌سازی بارش-رواناب حوزه آبخیز سیلاخور-رحیم‌آباد پرداخته شد. به‌منظور ارزیابی عملکرد مدل، در طول دوره‌های واسنجی و اعتبارسنجی، از معیارهای ارزیابی نش- ساتکلیف (Nash)، مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و خطای کل در حجم جریان (Bias) استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده کاملاً معنی‌دار بودند. مدل GR1A در هر دو دوره واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب دارای ضرایب نش 1/86 و 7/71 می‌باشد، لذا این مدل دارای عملکرد خیلی خوب می‌باشد. برای دو مدل GR2M و GR4J نیز ضرایب نش در دو دوره‌ی واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب برابر با 7/76، 2/70 و 4/61، 2/86 می‌باشند که بیانگر عملکرد خیلی‌خوب این مدل‌ها در شبیه‌سازی بارش-رواناب می‌باشد. لیکن با توجه به مطلوب بودن دو معیار ارزیابی، یعنی RMSE و Bias در مدل GR1A، این نتیجه حاصل می‌شود که مدل GR1A عملکرد بهتری در شبیه‌سازی بارش- رواناب داشت. درنهایت نتایج حاصل بیانگر این است که مدل‌های مفهومی GR4J، GR2M و GR1A مدل‌های مناسبی برای شبیه‌سازی جریان در حوزه آبخیز سیلاخور-رحیم‌آباد می‌باشند.
مریم سادات جعفرزاده؛ علی حقی زاده؛ ایرج ویس کرمی
چکیده
کشاورزی، متداول‌ترین مصرف‌کننده منابع آب زیرزمینی در دنیا بوده و اقتصاد زراعی شدیدا وابسته به آب زیرزمینی می‌باشد. استفاده از روش‌های طبقه‌بندی در زمینه‌های علمی بسیاری، از جمله کشاورزی پایدار، به دلیل دخالت پارامترهای موثر بیشتر و متعاقبا نتایج دقیق‌تر، مورد توجه قرار گرفته است. مدل‌های تحلیل تشخیصی نسبت به روش‌های مدرن ...
بیشتر
کشاورزی، متداول‌ترین مصرف‌کننده منابع آب زیرزمینی در دنیا بوده و اقتصاد زراعی شدیدا وابسته به آب زیرزمینی می‌باشد. استفاده از روش‌های طبقه‌بندی در زمینه‌های علمی بسیاری، از جمله کشاورزی پایدار، به دلیل دخالت پارامترهای موثر بیشتر و متعاقبا نتایج دقیق‌تر، مورد توجه قرار گرفته است. مدل‌های تحلیل تشخیصی نسبت به روش‌های مدرن پیچیده‌تر، دقیق‌تر بوده و کارایی بهتری دارند. درپژوهش حاضر، پتانسیل‌یابی مناطق مستعدنفوذ آب به داخل خاک در بخش‌هایی از شهرهای خمین، شازند، ازنا، الیگودرز و دورود (منطقه مطالعاتی ماربره)، با استفاده از روش تحلیل تشخیصی آمیخته (MDA) مورد بررسی قرار گرفت. به‌این‌منظور، نمونه‌های نفوذ برداشت شده با از روش استوانه مضاعف، همراه با لایه‌های محیطی ، به مدل معرفی شدند. به‌منظور صحت‌سنجی نتایج نیز از منحنی ROC، شاخص‌های CCI، TSS، Recall و Precision استفاده گردید. بر اساس نتایج، بخش‌هایی از شازند، خمین، دورود، ازنا و الیگودرز به‌ترتیب 2/6، 1/6، 7/12، 3/13 و 9/15% دارای پتانسیل نفوذپذیری زیاد و 1/20،5/16، 3/14، 6/19 و 8/10% دارای پتانسیل نفوذپذیری بسیار زیاد برآورد شدند. عمده این مناطق دارای بافت شنی و از نوع سازندهای کواترنری با کاربری کشاورزی و مرتع می‌باشند. ارزیابی صحت نتایج نیز با استفاده از شاخص‌های صحت‌سنجی که به ترتیب 89/0%، 66/76، 53/0، 91/0 % و 73/0 % بدست آمدند، نشان‌دهنده کارایی قابل قبول، خوب و عالی مدل می‌باشد. نتایج این بررسی، می‌تواند در تصمیمات مدیران و برنامه‌ریزان در رابطه با تغذیه آب‌های زیرزمینی متناسب با نیازهای شهری و کشاورزی، مفید باشد، چرا که منابع آب زیرزمینی و اطمینان از پایداری آنها، عامل اصلی کشاورزی پایدار می‌باشد.
