لیلا داوودی معماراطاقور؛ ابراهیم فتائی؛ مهدی تاج آبادی؛ بابک نعیمی
چکیده
ارزیابی کیفیت منابع آب یکی از موارد با اهمیت برای بهبود مدیریت آن‌ها می‌باشد. با توجه به اهمیت منابع اب زیرزمینی در دشت قزوین، و به منظور اگاهی بیشتر از وضعیت این منابع، در این مطالعه به بررسی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف شرب و کشاورزی پرداخته شده است. به این منظور با استفاده از پارامترهای هیدروژئوشیمیایی، دو شاخص کیفیت آب آشامیدنی ...
بیشتر
ارزیابی کیفیت منابع آب یکی از موارد با اهمیت برای بهبود مدیریت آن‌ها می‌باشد. با توجه به اهمیت منابع اب زیرزمینی در دشت قزوین، و به منظور اگاهی بیشتر از وضعیت این منابع، در این مطالعه به بررسی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف شرب و کشاورزی پرداخته شده است. به این منظور با استفاده از پارامترهای هیدروژئوشیمیایی، دو شاخص کیفیت آب آشامیدنی و آبیاری جهت بررسی و مطالعه کیفیت آب زیرزمینی در سال‌های 1391، 1395 و 1399انتخاب گردیدند. بر اساس نتایج، نقشههای شاخص‌های کیفیت آب آشامیدنی و آبیاری کلاس‌بندی شدند و درصد مساحت هر کلاس و مقدار میانگین آن‌ها در کاربری اراضی‌های مختلف با استفاده از نرم افزار ArcMap 10.8.2 به دست آمد، تا اثر متقابل کاربری اراضی بر روی کیفیت آب زیرزمینی در نظر گرفته شود. نتایج نشان داد میانگین شاخص کیفیت آب آشامیدنی در سال‌های 1391، 1395 و 1399 به ترتیب 02/135، 30/128 و 38/127 به دست آمد که بهبود کیفیت آب شرب را نشان میدهد. در حالی که میانگین شاخص کیفیت آب آبیاری در این سال‌ها به ترتیب 21/62، 51/63 و 39/63 حاصل شد. کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف شرب و کشاورزی در بخش‌های شمالی منطقه بهتر از بخش‌های جنوبی بود، درحالی که در بخش‌های مرکزی و شرقی دشت که شامل اراضی بایر و رها شده است، برای مصرف آبیاری دارای محدودیت زیاد یا شدید می‌باشند که با مرور زمان محدودیت آب برای آبیاری بیشتر شده است. نتایج مشخص نمود که مساحت اراضی دارای آب زیرزمینی با کیفیت مناسب برای مصرف شرب، در حال کاهش است و در طول دوره مورد مطالعه از مساحت کلاس خوب کاسته شده و بر میزان مساحت کلاس ضعیف افزوده شده است.
امید اسدی نلیوان؛ سید سعید غیاثی؛ سادات فیض نیا؛ نرگس سقازاده
چکیده
آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی محسوب می‌شود. با توجه به کاربریهای متعدد حوزه آبخیز سیلوه، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه میتواند دارای تغییرات مکانی و زمانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونههای آب زیرزمینی 145 نقطه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن ...
بیشتر
آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی محسوب می‌شود. با توجه به کاربریهای متعدد حوزه آبخیز سیلوه، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه میتواند دارای تغییرات مکانی و زمانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونههای آب زیرزمینی 145 نقطه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن مکانی بودن تغییرات نیترات، روشهای مختلف شامل روش معین عکس فاصله و روشهای زمینآماری تخمین‌گر توابع شعاعی، تخمین‌گر موضعی، تخمین‌گر عام، روش کریجینگ معمولی، کریجینگ ساده و کریجینگ جهانی در نرم افزار GIS مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشههای پراکنش مکانی نیترات در دو مقطع زمانی(قبل و بعد از فصل برداشت) تهیه گردید. بر اساس معیار ارزیابی خطای برآورد (RMSE)، روش کریجینگ معمولی دارای کمترین خطاست و از دقت قابل توجهی برخوردار بوده است. توزیع مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نشان میدهد که غلظت نیترات در مناطق با قابلیت نفوذ بالا و کاربری کشاورزی و اراضی بایر(شرق و جنوب حوزه) بالاترین مقادیر را داشته است. البته وجود سنگ شیل در این قسمت که نیترات‌زا است این موضوع را تشدید می‌کند. مقایسه غلظت نمونههای نیترات با استانداردهای ملی و بین-المللی(50 میلی گرم بر لیتر) نشان میدهد که 38/1(2 حلقه) درصد از نمونههای مورد بررسی، قبل از فصل برداشت آلوده به نیترات بودهاند، در صورتی که 03/11درصد از نمونههای مورد بررسی(16 حلقه)، بعد از فصل برداشت آلوده به نیترات بودهاند.
آرش ملکیان؛ مهسا میردشتوان
چکیده
امروزه، با توجه به افزایش بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به استفادة بهینه از این منابع بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. از روشهای زمین‌آمار میتوان برای ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی بهره برد. منطقة مورد مطالعه در تحقیق حاضر آبخوان دشت هشتگرد است. در این تحقیق نخست، با استفاده از دادههای کیفی برداشت‌شده ...
بیشتر
امروزه، با توجه به افزایش بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به استفادة بهینه از این منابع بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. از روشهای زمین‌آمار میتوان برای ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی بهره برد. منطقة مورد مطالعه در تحقیق حاضر آبخوان دشت هشتگرد است. در این تحقیق نخست، با استفاده از دادههای کیفی برداشت‌شده از 41 حلقه چاه پیزومتری منطقه، مقادیر پارامترهای کیفی گوناگون در هر چاه بررسی شد. سپس، به کمک روشهای زمینآماری کریجینگ، کوکریجینگ و IDW بهترین مدل برای پهنهبندی کیفی آبخوان انتخاب شد. نتایج نشان داد برای بیشتر شاخص‌های کیفی آب زیرزمینی بر اساس ارزیابی متقابل و RMSE، کوکریجینگ بهتر از سایر روشها شاخص‌های کیفی را شبیهسازی می‌کند. سپس، از میان پارامترهای کیفی دو پارامتر SAR و EC برای تعیین کیفیت آب آبیاری به روش ویلکوکس انتخاب شد و نقشههای پهنهبندی بر اساس این دو پارامتر با استفاده از امکانات زمینآماری نرمافزار ArcGIS نسخة 10 تهیه شد. نتایج تعیین کیفیت آب آبیاری در آبخوان نشان داد که 99 درصد سطح آبخوان بر اساس روش طبقهبندی ویلکوکس برای تعیین کیفیت آب آبیاری در ردة خوب (C2S1) و 1 درصد از سطح آبخوان در ردة متوسط (C3S1) قرار می‌گیرد. از نتایج پژوهش حاضر میتوان در مدیریت آبخوان منطقه و همچنین مدیریت آبیاری در کشاورزی منطقه استفاده کرد.
خالد اوسطی؛ علی سلاجقه؛ صالح آرخی
چکیده
بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی آبهای زیرزمینی در شناخت وضعیت کیفی آبخوان، منابع آلوده کننده و تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. روشهای زمینآماری و GIS میتوانند در این راستا ابزار مفیدی باشند. با توجه به کاربریهای متعدد حوضه کردان، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه میتواند ...
بیشتر
بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی آبهای زیرزمینی در شناخت وضعیت کیفی آبخوان، منابع آلوده کننده و تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. روشهای زمینآماری و GIS میتوانند در این راستا ابزار مفیدی باشند. با توجه به کاربریهای متعدد حوضه کردان، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه میتواند دارای تغییرات مکانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونههای آب زیرزمینی 52 چاه مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه غلظت نمونههای نیترات با استانداردهای ملی و بینالمللی (50 میلی گرم بر لیتر) نشان میدهد که دو درصد از نمونههای مورد بررسی، آلوده به نیترات بودهاند. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن مکانی بودن تغییرات نیترات، روشهای متعدد زمینآماری شامل IDW (با توان 1 تا 4)، کریجینگ معمولی و RBF (با پنج تابع کرنل) مورد مقایسه قرار گرفتند. در انتها، با توجه به مدل انتخابی پارامترهای کنترلی مربوطه کالیبره گردیده و نقشههای کاربردی همتراز و نقشه خطای مربوطه، با استفاده از روشهای مختلف در محدوده مطالعاتی تهیه شدهاند. براساس معیارهای ارزیابی خطای برآورد، روش کریجینگ دارای کمترین خطا بوده و از دقت قابل توجهی برخوردار است. همچنین نقشه احتمال خطر آلودگی نیتراته در آب زیرزمینی دشت کردان با استفاده از روش کریجینگ شاخص مورد بررسی قرار گرفت. توزیع مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نشان میدهد که غلظت نیترات در مناطق با قابلیت نفوذ بالا و شیب کم در کاربری کشاورزی بالاترین مقادیر را داشته است. این مقاله، همچنین شیوههای بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی را با استفاده از GIS شرح میدهد.
