نویسندگان

• ایمان اسلامی ¹
• علی اکبر مهرابی ²
• غلامرضا زهتابیان ²
• محمدرضا اختصاصی ³
• محمدعلی زارع چاهوکی ⁴

¹ مدرس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، ایران

² استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

³ دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، ایران

⁴ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

استان یزد به دلیل پیشینه تاریخی و فرهنگی خود همواره از گذشته به داشتن مردمی پرتلاش و سخت‌کوش معروف بوده‌ است. تجلی مضاعف همت این مردم، در استحصال آب دیده می‌شود. در استان یزد پیشینه مباحثی چون سنجش و اندازه‌گیری آب، مالکیت و سهام آب کشاورزی به گذشته‌ای دور بر‌می‌‌گردد، که در طول زمان دستخوش تغییراتی در نوع و شکل آن شده ‌است. هدف از این نوشتار، ضمن مروری کوتاه در گذشته تاریخی شیوه مدیریت و بهره‌برداری آب با محوریت میراب، بررسی سیر تحول مالکیت، تغییرات مدار آبیاری در گذر زمان و تغییرات قیمت آب میباشد. روش تحقیق از نوع تک‌نگاری (مونوگرافی) و مکان مورد تحقیق روستای چرخاب یزد می‌باشد. مدار آبیاری روستا در چهار مرحله تغییر یافته، تا شکل نهایی گردش آب از 16 روز به 21 روز و 20 ساعت در حال حاضر رسیده است. هم‌اکنون 53 نفر حقابه‌دار از چاه موجود بهره‌برداری می‌نمایند. در این تحقیق با توجه به طبقه‌بندی صورت‌گرفته، کسانی که حقابه آنان در یک دور آبیاری کمتر از یک ساعت بود (خرده مالکان) بیشترین فراوانی را معادل 6/33 درصد را تشکیل دادند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد، با وجود تحولات اجتماعی صورت گرفته در عرصه توزیع حقابه بین بهره‌برداران، کماکان مالکان سعی می‌کنند تا همواره سهم بیشتری به خود اختصاص دهند و با کسب قدرت‌ اجتماعی، نقش مهمی در جامعه روستایی ایفا نمایند. بررسی تغییرات 50 ساله‌ی قیمت? جاری آب نشان می‌دهد،‌ این قیمت از نرخ تورم عمومی جامعه، پیروی نکرده است. در این بررسی نرخ افزایش قیمت آب جاری (نرخ رشد)، 12/0 درصد بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

• تورم
• روستای چرخاب.
• سیر تحول
• قیمت
• مالکان

عنوان مقاله [English]

Study of Water Ownership System Evolution Trend, Irrigation Cycle and Costs of Well in Charkhab Village, Yazd Province

نویسندگان [English]

• I Islami ¹
• A.A Mehrabi ²
• GH.R Zehtabian ²
• M.R Ekhtesasi ³
• M.A Zare Chahooki ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

Yazd province because of cultural and historical background of the distant past always had known as ambitious and hard-working people. Manifesting multiple efforts of these people is seen in water harvesting. In Yazd province, background issues such as evaluation and assessment of water, ownership and agricultural water share refers to the distant past which has been changes over time in type and form. The purpose of this article, meanwhile a short review of management method and operation of water with a focus on Mirab, the evolution of ownership, irrigation circuit changes over time and changes in water price has been paid. Research methodology is single-type reticulum (monographic). Location research has been Chrkhab village of Yazd. Irrigation cycle of village has changed in four stages to the final cycle of water from 16 days to 21 days and 20 hours has become at present. Now, 53 Owner of the well are operating. In this study, according to the classification made, those of their right of water irrigation period were less than one hour (small landowners). This group, forming the highest frequency, equivalent of 33/6 percent was. According to the results, in extent of water right distribution between owners and various whiskers, the owners try to allocate more shares for them in order to play higher roles in the rural society. Study of the current water price changes for fifty years shows, the price of general inflation society has not follow. In this review the current water price increase rate (growth rate), 0/12 percent obtained.

کلیدواژه‌ها [English]

• Charkhab village.
• Evolution trend
• Inflation
• owners
• Price