نویسندگان

• حسین ارزانی ¹
• مهدی معمری ²
• جواد معتمدی ³
• ﻣﺎﺷﺎاﷲ محمد پور ⁴

¹ استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران

² دانشجوی دکتری مرتعداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران

³ استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ایران

⁴ عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، ایران

چکیده

آگاهی و اطلاع از کافی بودن علوفة مراتع برای رفع نیازهای پروتئینی و انرژی مورد نیاز روزانة دام چراکننده در طول فصل چرا یکی از مهم‌ترین عوامل در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر کیفیت علوفة گونه‌های مهم مراتع استپی «چنگوله» ایلام مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از 4 گونة مرتعی شامل؛ Hammada salicornia، Salsola lanchnantha، Convolvulus oxyphyllus و Pteropyrum noeanum که از گونه‌های مهم و عناصر اصلی تیپ‌های گیاهی مراتع منطقه مورد مطالعه می‌باشند، در سه مرحلة فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) در سال 1387 نمونه‌برداری شد. سپس شاخص‌های کیفیت علوفه شامل؛ درصد پروتئین خام (CP)، درصد الیاف نامحلول در شویندة اسیدی (ADF) درصد هضم‌پذیری مادة خشک (DMD) و مقدار انرژی متابولیسمی (ME) اندازه‌گیری شد. به‌منظور مقایسة گونه‌ها و مراحل رشد از نظر شاخص‌های کیفیت علوفه، از تجزیه و تحلیل واریانس و به‌منظور مشاهدة منابع تغییرات درون گروهی، از آزمون مقایسة دانکن استفاده شد. نتایج به‌ـدست آمده نشان می‌دهد که در بین گونه‌های مورد مطالعه، بیشترین درصد پروتئین خام (CP)، مربوط به گونة شور روی Hammada salicorniaبوده‏ ‏‏, که در مرحلة رشد رویشی می‌باشد و در هر سه مرحلة فنولوژی از حد بحرانی آن (7 درصد)، برای واحد دامی در حالت نگهداری بالاتر می‌باشد. همچنین مقدار انرژی متابولیسمی(ME) این گونه نیز در بالا‌ترین حالت نسبت به حد بحرانی (Mj/kg 8) در مقایسه با سایر گونه‌ها قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

• انرژی متابولیسمی
• پروتئین خام
• حد بحرانی
• کیفیت علوفه
• مرحلة فنولوژی
• هضم‌پذیری مادة خشک

عنوان مقاله [English]

Forage Quality of Range Species in the Steppe Rangelands of Changuleh, Ilam Province

نویسندگان [English]

• Hossein Arzani ¹
• Mehdi Moameri ²
• Javad Motamedi ³
• Mashaallah Mohammadpour ⁴

چکیده [English]

One of the important factors to make a balance between number of grazing livestock and grazing capacity is whether forage contains sufficient energy and protein during grazing period or not. Therefore in this study, forage quality was evaluated for important species in steppe rangelands of Changuleh located in Ilam province. To do this, samples from four species of Hammada salicornia, Salsola lanchnantha, Convolvulus oxyphyllus and Pteropyrum noeanum, those made considerable components of rangelands vegetation in the region, were collected during three phenological stages (active growth, flowering and maturating) over 2008. Then chemical compositions were determined including crude protein (CP), acid detergent fiber (ADF), dray matter digestibility (DMD) and metabolizable energy (ME). According to the results, maximum CP was obtained from Hammada salicornia in active growth stage. Crude protein component of this species was more than critical level (7%) for sheep in the maintenance condition. Also in this species, ME was in higher critical level (8 Mj/kg) compared with the other species

کلیدواژه‌ها [English]

• critical level
• crude protein
• dry matter digestibility
• forage quality
• Metabolizable energy
• phenological stage