نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجتبی اخوان ارمکی ¹
• حسین آذرنیوند ²
• محمد حسن عصاره ³
• علی اشرف جعفری ⁴
• علی طویلی ⁵

¹ دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

² دانشیار منابع طبیعی دانشگاه تهران

³ استاد مؤسسة تحقیقات جنگ لها و مراتع کشور

⁴ دانشیار مؤسسة تحقیقات جنگ لها و مراتع کشور

⁵ دانشیار دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

تنش‏های‏ محیطی، به‏ویژه تنش خشکی، از مهم‌ترین عوامل کاهش و اختلال در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی، به‌خصوص جوانه‌زنی، در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. بدین منظور آزمایشی، به صورت فاکتوریل، در قالب طرحی کاملاً تصادفی، با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا درآمد. در این آزمایش از چهار ژنوتیپ گونة مرتعی Bromus tomentellus (تهران 92، کردستان 630، شهرکرد 3414، و لرستان 9507) و چهار تیمار خشکی (آب مقطر، 3-، 6-، و 9- بار) استفاده شد. در این آزمایش، درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه‌چه به طول ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه، وزن تر گیاهچه، نسبت وزن خشک به وزن تر گیاهچه، سرعت جوانه‌زنی، و شاخص بنیة بذر اندازه‏گیری شد. نتایج نشان داد با افزایش تنش خشکی، به‌جز نسبت وزن خشک به وزن تر گیاهچه، سایر صفات به طور چشمگیری کاهش یافتند. این کاهش در همة صفات مورد ارزیابی در تغییر پتانسیل از 3- به 6- بار حداکثر بود. به طور کلی، در میان ژنوتیپ‌های مورد آزمایش، ژنوتیپ لرستان (9507) در پتانسیل‌‌های مورد مطالعه جوانه‌زنی (آب مقطر، 3-، 6-، و 9- بار) مناسبی را نشان داد و از این نظر بر سایر ژنوتیپ‌ها برتری معنی‌داری داشت. از پارامترهای مورد ارزیابی، طول گیاهچه و شاخص بنیة بذر بیشترین واکنش را به تغییر پتانسیل آب نشان دادند. در بین سطوح تنش خشکی، پتانسیل‌های 6- و 9- بار بهترین سطوح جهت ارزیابی مقاومت به خشکی بودند.

کلیدواژه‌ها

• تنش خشکی
• جوانه‌زنی
• ژنوتیپ
• Bromus tomentellus

عنوان مقاله [English]

Effects of water stress on germination indices in four genotypes of rangeland species Bromus tomentellus

نویسندگان [English]

• Mojtaba Akhavan Armaki ¹
• Hossein Azarnavand ²
• Mohammad Hasan Asareh ³
• Ali Ashraf Jafari ⁴
• Ali Tavili ⁵

¹ PhD Student Range Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Professor, Research institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran

⁴ Associate Professor, Research institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran

⁵ Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده [English]

Environmental stress especially drought is one of the most important factors to reduce and disturbance in different stages of floral growth especially sprouting in dry and semi-dry lands of Iran. For this purpose a factorial essay executed in accidentally manner with four iterations in vitro condition. Four genotypes of Bromus tomentellus pasture types were used (92 Tehran, 630 Kordestan, 3414 Shahrekord and 9507 Lorestan) and four drought care (-3, -6 and -9 times distilled water). In this essay the sprouting percentage, Root length, Shoot length, Seedling length, Root length to Shoot length rate, Seedling dry weight, Seedling fresh weight, dry to fresh weight rate sprouting rate and seed health index were determined. The result showed that the with stress drought increase, all attributes except the dry weight to fresh weight proportion reduced significantly. The reduction in all under assessment properties were from -3 to -6 in potential. In general, in tested genotypes, Lorestan (9507) genotype showed a better sprouting in under study potentials and had a meaningful preference to other genotypes. From assessed parameters, Seedling length and seed index standard showed the most possible reaction to changing potential of water. The best levels to assess the stability to drought were the -6 and -9 load potentials in all drought levels.

کلیدواژه‌ها [English]

• Drought stress
• germination
• genotype
• Bromus tomentellus