نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه هادیان ¹
• رضا جعفری ²
• حسین بشری ²
• سعید سلطانی ³

¹ کارشناس ارشد مرتع‌داری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

² استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

³ دانشیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

بارش یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در تغییرات پوشش گیاهی، به‌خصوص در اکوسیستم‌‌های خشک و نیمه‌خشک، است. با توجه به اینکه چگونگی شرایط رطوبتی خاک در تغییرات گیاهان بسیار تأثیر‌گذار است، پایش خشک‌سالی و تغییرات پوشش گیاهی از مهم‌ترین ابزار‌های مدیریتی در این اکوسیستم‌هاست. امروزه، از تصاویر ماهوار‌ه‌ای به عنوان روشی نسبتاً کم‌هزینه و سریع برای مطالعة پوشش گیاهی در مقیاس‌‌های متفاوت استفاده می‌شود که با بررسی خصوصیات طیفی گیاهان تغییرات آن‌ها ارزیابی می‌گردد. این مطالعه با هدف بررسی و پایش تغییرات پوشش گیاهی در 4 تیپ مرتعی و یک تیپ جنگلی بین سال‌‌های ۱۳۷۶‌ـ ۱۳۸۸ در بخشی از جنوب اصفهان و جنوب شرقی استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌برداری زمینی درصد تاج‌پوشش گیاهی در تیپ‌‌های گیاهی مختلف با استفاده از روش قدم نقطه در 10 سایت نمونه‌برداری در هر تیپ گیاهی (6000 نقطه در هر تیپ گیاهی) انجام شد. سپس، با استفاده از آنالیز همبستگی امکان استفاده از داده‌‌های ماهواره‌ای اخذشده از یک تصویر سال 1388 ماهوارة لندست برای مطالعة پوشش گیاهی مناطق مورد مطالعه بررسی شد. برای پایش تغییرات پوشش گیاهی، تعداد 12 سری تصاویر لندست مربوط به دورة نیمة اول خرداد سال‌‌های ۱۳۷۶‌ـ ۱۳۸۸ برای محاسبة شاخص NDVI تهیه شد. بر اساس نتایج، شاخص NDVI در سال 1388 همبستگی معنا‌داری با تاج‌پوشش گیاهی در کلیة تیپ‌‌های مورد مطالعه داشت. بررسی تغییرات تاج‌پوشش گیاهی نشان داد که میزان تأثیرات بارش در تیپ‌‌های مورد مطالعه، بسته به فرم رویشی و شرایط اکولوژیکی مناطق مورد مطالعه، با یکدیگر متفاوت است، به طوری که پوشش گیاهی در مناطق مرتعی بیشترین همبستگی را با بارش فصل بهار و در منطقة جنگلی با بارش سالیانه داشت. همچنین، در مناطق مرتعی نیز تأثیرات بارش، بر حسب نوع گونة گیاهی غالب، متفاوت بود. در این منطقه بیشترین همبستگی میان بارش و تغییرات شاخص گیاهی در تیپ علفزار دیده شد که نشان‌دهندة کارایی شاخص NDVI در ارزیابی آثار و مدیریت خشک‌سالی است.

کلیدواژه‌ها

• بارندگی
• پوشش گیاهی
• سمیرم
• لندست

عنوان مقاله [English]

Monitoring the Effects of Precipitation on Vegetation Cover Changes Using Remote Sensing Techniques in 12 Years Period (Case study: Semirom Isfahan)

نویسندگان [English]

• Fatemeh Hadian ¹
• Reza Jafari ²
• Hossein Bashari ²
• Saeed Soltani ³

¹ Master of Science in Range management, Department of range management, Isfahan University of Technology

² Assistant Professor, Department of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan

³ Associate Professor, Department of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan

چکیده [English]

Because soil moisture condition affects vegetation changes hence, monitoring of drought and vegetation changes are among valuable management tools in these ecosystems. Nowadays, satellite images are used as a low-cost and fast method for vegetation study in different scales. Vegetation change is assessed using vegetation spectral characteristics. This study aimed to analyze and monitor the vegetation cover changes in 4 rangelands and one forest type site in south of Isfahan and southeastern of Chaharmahal and Bakhtiary province during 1997-2009 ّField sampling were used for measuring the percentage of canopy cover in all vegetation types using step-point method in radial direction (6000 points per vegetation type). Regression analysis technique was used to ensure if vegetation cover can be measured properly using a Landsat images from 2009. Then NDVI indices were derived from 12 Landsat images between 1997 to 2009 (all images were taken from 22th of May to 5th of Jun each year) to monitor vegetation changes. According to results, there was significant correlation between NDVI indices and canopy cover in all vegetation types. Evaluating the canopy cover changes indicated that the precipitation had various effects on different vegetation types based on their plant form and ecological condition. T

کلیدواژه‌ها [English]

• vegetation cover
• Landsat
• Semirom
• precipitation