نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهزاد رایگانی ¹
• غلامرضا زهتابیان ²
• حسین آذرنیوند ³
• سید جمال الدین خواجه الدین ⁴
• سید کاظم علوی پناه ⁵

¹ استادیار دانشکده علوم محیط زیست و منابع طبیعی، دانشگاه محیط زیست

² استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

⁵ استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

مناطق خشک و نیمه‌خشک، به دلیل حساس‌بودن، اکوسیستم‌‌‌های متغیری دارند. بنابراین، برای اجرای اغلب فعالیت‌‌‌های مدیریتی و اصلاح این فعالیت‌ها به ارزیابی و پایش مداوم این محیط‌ها نیاز است. پوشش گیاهی یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارزیابی اکوسیستم‌ها به‌شمار می‏رود و اغلب از آن همچون معیاری برای ارزیابی و پایش بسیاری از کارکردهای اکوسیستمی استفاده می‏شود. در این پژوهش، برای نخستین بار در کشور ایران، وضعیت پوشش گیاهی یک منطقه بیابانی به وسیله روش ارائه‌شده توسط پروژة ارزیابی تخریب زمین در مناطق خشک (لادا)‌ـ که یکی از آخرین دستورالعمل‌‌‌های بررسی تخریب پوشش گیاهی نیز به‌شمار می‏رود‌ـ ارزیابی شده است. در این مدل برای ارزیابی وضعیت پوشش گیاهی از 16 معیار مختلف استفاده می‏شود: کل خاک لخت، لکه‏ های بدون پوشش، ماده آلی، قدرت پوشش گیاهی، نسبت گونه‏ های دائمی، نسبت گونه‏ های مفید، نسبت هر طبقه، گونه ‏های کم‌شونده، گونه ‏های زیادشونده، گیاهان سمی، گونه مهاجم، خسارت ناشی از آفات، خسارت در اثر بیماری، تجاوز بوته ‏ها، بهره ‏برداری (بوته‏ کنی)، و کاهش بایومس. پس از اجرای این مدل در مراتع بیابانی ناحیه شرق اصفهان و مقایسه نتایج به‌دست‌آمده با واقعیت، مشخص شد عملکردِ این مدل دست‏ِکم برای مناطق بیابانی این ناحیه بسیار مناسب است.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی
• تخریب پوشش گیاهی
• لادا
• وضعیت مرتع

عنوان مقاله [English]

Survey of vegetation degradation in the East of Esfahan using Lada model

نویسندگان [English]

• Behzad Rayegani ¹
• Gholamreza Zehtabian ²
• Hossein Azarnivand ³
• Seyed Jamalodin Khajedin ⁴
• Seyed Kazem Alavipanah ⁵

¹ Assistant Professor, Department of Science and Natural Resources, University of Environment, Karaj, Iran

² Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Associate Professr, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

⁴ Professor, Faculty of Natural Resources, Esfahan University of Technology, Esfahan, Iran

⁵ Professor, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Arid and semi-arid areas, due to the sensitive, have variable ecosystems, so continuous assessment and monitoring of the environment is required for most of managerial and adjustment practices. Vegetation is one of the most important assessment tools and used as a criterion for evaluation and monitoring of ecosystem functions. In this study, for the first time in the country, we have evaluated status of vegetation in a desert area by the method provided by the Land Degradation Assessment in Aridlands as one of the last instruction of the vegetation status assessment. The model uses 16 different indicators to assess vegetation status: Total Bare Soil; Bare Spots; Litter cover or Surface organic matter;         Vegetation Vigour; Proportion of perennial species; Proportion of Useful Species; Proportion of each vegetation strata; Species that decrease with grazing pressure; Species that increase with grazing pressure; Poisonous plants; Alien Invasive or proliferous weed species; Pest damage; Damage due to diseases; Bush /shrub encroachment; Utilization (Deforestation); Biomass decline. After running the model in the desert rangelands of East and compared the results with the reality, we found this model at least for the desert area, have very good performance.

کلیدواژه‌ها [English]

• assessment
• LADA
• rangeland status
• vegetation degradation