نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آرش ملکیان ¹
• مهسا میردشتوان ²

¹ دانشیار دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران

² کارشناس‌ارشد آبخیزداری دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

امروزه، با توجه به افزایش بهره‏برداری از منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به استفادة بهینه از این منابع بیش از پیش ضروری به نظر می‏رسد. از روش‏های زمین‌آمار می‏توان برای ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی بهره برد. منطقة مورد مطالعه در تحقیق حاضر آبخوان دشت هشتگرد است. در این تحقیق نخست، با استفاده از داده‏های کیفی برداشت‌شده از 41 حلقه چاه پیزومتری منطقه، مقادیر پارامترهای کیفی گوناگون در هر چاه بررسی شد. سپس، به کمک روش‏های زمین‌آماری کریجینگ، کوکریجینگ و IDW بهترین مدل برای پهنه‏بندی کیفی آبخوان انتخاب شد. نتایج نشان داد برای بیشتر شاخص‏های کیفی آب زیرزمینی بر اساس ارزیابی متقابل و RMSE، کوکریجینگ بهتر از سایر روش‏ها شاخص‏های کیفی را شبیه‏سازی می‏کند. سپس، از میان پارامترهای کیفی دو پارامتر SAR و EC برای تعیین کیفیت آب آبیاری به روش ویلکوکس انتخاب شد و نقشه‏های پهنه‏بندی بر اساس این دو پارامتر با استفاده از امکانات زمین‌آماری نرم‏افزار ArcGIS نسخة 10 تهیه شد. نتایج تعیین کیفیت آب آبیاری در آبخوان نشان داد که 99 درصد سطح آبخوان بر اساس روش طبقه‏بندی ویلکوکس برای تعیین کیفیت آب آبیاری در ردة خوب (C2S1) و 1 درصد از سطح آبخوان در ردة متوسط (C3S1) قرار می‌گیرد. از نتایج پژوهش حاضر می‏توان در مدیریت آبخوان منطقه و همچنین مدیریت آبیاری در کشاورزی منطقه استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• دشت هشتگرد
• زمین‌آمار
• کیفیت آب زیرزمینی
• ویلکوکس

عنوان مقاله [English]

Groundwater quality study for agricultural purposes by geostatistical analysis (Case study: Hashtgerd Plain, Alborz Province)

نویسندگان [English]

• Arash Malekian ¹
• Mahsa Mirdashtvan ²

¹ Associate Professor, Faculty of Natural Resource, University of Tehran, Iran

² M.Sc. Graduate, Faculty of Natural Resource, University of Tehran, Iran

چکیده [English]

Nowadays, with the increasing exploitation of groundwater resources, optimal use of these resources is more and more necessary. geostatistical methods can be used to assess and monitor the quality of groundwater resources. Hashtgerd Plain is the case study of this investigation. In this study firstly, by using data from qualitative data which were harvested from 41 Piezometric wells, different qualitative parameters were evaluated, then by using the geostatistical methods such as: Kriging, Co-kriging and IDW the best model for mapping for aquifer quality classification was selected. Results showed that most of the indicators are better simulated by Co-kriging method, based on mutual evaluation and RMSE. The parameters of SAR and EC were selected in order to determine the irrigation water quality parameters according to Wilcox diagram. Based on these two parameters by using ArcGIS v.10 software zoning maps were prepared. Results showed that 99% of the aquifer is classified in the category of good quality irrigation water (C2S1) and 1% level in the aquifer is classified as middle class (C3S1) based on Wilcox diagrams. The results of the study can be used in aquifer management and irrigation management in the agricultural purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

• Groundwater quality
• Hashtgerd Plain
• Geostatistics
• Wilcox