نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیداکبر جوادی ¹
• علیرضا خان آرمویی ²
• محمد جعفری ³

¹ استادیار گروه مرتعداری، واحد علوم و تحقیقات، داتشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

³ استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی روابط پوشش گیاهی با خصوصیات خاک و تعیین مهم‌ترین خصوصیات خاکی مؤثر در تفکیک تیپ‌های رویشی منطقه پارک ملی خجیر از توابع استان تهران بوده است. نمونه‌برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. بعد از برداشت اطلاعات پوشش گیاهی با توجه به پراکنش پوشش گیاهی با استفاده از آنالیز دوطرفه گونه‌های شاخص (TWINSPAN) و آنالیز تطبیقی قوس­گیر (DCA) پوشش گیاهی منطقه به 5 تیپ گیاهی طبقه‌بندی شد. از عمق 20 – 0 سانتی‌متر نمونه خاک برداشت و خصوصیات خاک شامل بافت خاک، درصد آهک، گچ، اسیدیته، هدایت الکتریکی، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و نسبت جذب ازت اندازه‌گیری گردید. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل خصوصیات خاک در ارتباط با تغییرات پوشش گیاهی از روش‌های تجزیه‌وتحلیل چند متغیره از قبیل آنالیز تطابق کانونیک (CCA) که یکی از روش‌های رسته­بندی است استفاده شد. این آنالیزها با استفاده از نرم‌افزار PC-ORDانجام گرفت. نتایج نشان داد که یک همبستگی معنی‌داری بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی اندازه‌گیری شده وجود داشته است. مهم‌ترین خصوصیات خاکی مؤثر در تفکیک تیپ‌های رویشی منطقه مورد مطالعه، سنگریزه، رس، سیلت، شن، گچ، آهک، اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی، پتاسیم و ارتفاع از سطح دریا بوده و هر گونه گیاهی با توجه به منطقه رویش، نیازهای اکولوژیک و دامنه بردباری با بعضی از خصوصیات خاک رابطه دارد. تیپ‌های گیاهی ازنظر مقدار سنگریزه، آهک، گچ، شن، رس، با هم اختلاف معنی‌داری داشته‌اند که نشان‌دهنده شکل‌گیری تیپ‌های گیاهی در منطقه در ارتباط با خاک آن می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• پارک ملی خجیر
• تراکم و درصد تاج پوشش
• آنالیز دوطرفه
• دامنه بردباری

عنوان مقاله [English]

Investigation of Relationship between Vegetation Factors and Soil Properties (Case Study: Khojir National Park)

نویسندگان [English]

• seyed akbar javadi ¹
• alireza khanarmooyi ²
• Mohammad Jafari ³

¹ Assistant professor, Islamic Azad University, Science and Research branch, I.R.IRAN.

² M.Sc. Student, Islamic Azad University, Science and Research Branch, I.R.IRAN.

³ Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.R.IRAN.

چکیده [English]

The relationship between vegetation and soil properties in Khojier National park, located in Tehran province was investigated. For this purpose, vegetation data was recorded in each plot, based along 3 tansects in each vegetation type. Minimal area method was used for plot size. Density and vegetatin cover were determined. TWINSPAN and DCA tests were used to classify vegetation. Soil sample was taken from 0-20cm of soil depth then transferred to laboratory and prepared for analysis including soil texture, percentage of CaCo3, CaSo4, and pH, EC, P, Ca, Ma and N. For analysis of soil properties in relation to vegetation changes, a multivariate analysis method such as canonical correspondence analysis (CCA) was used. These analyzes were conducted using PC-ORD software. Results showed a significant correlation between vegetation and environmental factors. The most important soil properties affecting on vegetation types were gravel, clay, silt, sand, caso4, caco3, pH, EC, K and elevation. Statistical analysis of the results showed that the vegetation types had a significant difference in terms of percentage of Gravel, CaCo3, CaSo4, Sand, Clay.The most important soil properties affecting on vegetation types were gravel, clay, silt, sand, caso4, caco3, pH, EC, K and the height above sea level. Statistical analysis of the results showed that the vegetation types had a significant difference in view of percentage of Gravel, CaCo3, CaSo4, Sand, Clay.

کلیدواژه‌ها [English]

• Khojir National Park
• Canonical correspondence analysis
• Detrended Correspondence Analysis
• Two Way Indicator Species Analysis