نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد مرتعداری از دانشگاه شهرکرد، ایران

2 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدة منابع‌طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، ایران

3 دانشیار، گروه منابع‌طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور

چکیده

مبنای تصمیم‌گیری مدیریت مراتع، میزان بهره‌برداری از گونه‌های کلیدی است. اندازه‌گیری بهره‌برداری جهت تنظیم شدت چرا، توزیع دام و کاهش فشار چرایی کاربرد دارد. در این تحقیق، بهره‌برداری دو گیاه گندمی کلیدی Dactylis glomerataو
Bromus tomentosusدر مراتع جواهرده رامسر به روش تعیین رابطة ارتفاع- وزن گیاه در دو دورة رویشی قبل از گلدهی و گلدهی در دو منطقة قرق و چرا در طول 32 ترانسکت 100 متری انجام شد. ابتدا، ارتفاع گیاهان اندازه‌گیری و سپس از 1 سانتی­متری از سطح خاک، قطع­ و نهایتاً خشک و وزن خشک آن در مقاطع 5 سانتی­متری برش و توزین گردید. برای آنالیز داده‌ها از روابط رگرسیونی استفاده شد. آنالیز داده‌ها نشان داد که در منطقة قرق و مرحلة قبل از گلدهی در هر دو گونه، مدل سیگموئید، به­ترتیب با ضریب تبیین 994/0 و 997/0 و در منطقة قرق و در مرحلة گلدهی برای گونة Dactylis glomerata مدل سیگموئید با ضریب تبیین 975/0 و برای گونة Bromus tomentosus مدل سیگموئید، با ضریب تبیین 998/0 بهترین برآوردها را داشته‌اند. در منطقة چرا و مرحلة قبل از گلدهی نیز برای هر دو گونة مدل سیگموئید، با ضریب تبیین 996/0 بهترین مدل و در منطقة چرا و مرحلة گلدهی در گونة Dactylis glomerata مدل توانی، با ضریب تبیین 979/0 و در Bromus tomentosus مدل درجة دو، با ضریب تبیین 999/0 بهترین برآوردها را نشان دادند. بنابراین، از رابطة وزن- ارتفاع گیاهان کلیدی به­راحتی می‌توان تشخیص قریب به یقینی از میزان بهره­برداری حاصل و به­عنوان ابزار مناسبی برای پایش و مدیریت مراتع استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Establishing the appropriate model of height-weight relationship of two key species of Dactylis glomerata and Bromus tomentosus to estimate utilization of Javaherdehs’ rangeland of Ramsar

نویسندگان [English]

  • mahdie mahmoodi 1
  • Ataollah Ebrahimi 2
  • Mohammad Hasan Jouri 3
  • pejman tahmasebi 2

1 msc grajuated

2 univrsity of sharekord

3 islamic azad university of noor

چکیده [English]

The evaluation of utilization of key species is cornerstone of decision-making in rangeland management. Measuring utilization is essential for regulating grazing intensity, grazing pressure and distribution of animals. utilization of two key grass species of Dactylis glomerata and Bromus tomentosus, as two important rangeland species is determined using height-weight relationship. The research is done in two vegetative periods of prior to flowering and flowering stages in two region of grazing land and exclosure by 32 transects of 100-meter length. To do so, the height of species was measured and cut at 1-cm above soil surface and weighted freshly. The samples are clumped and moved to the laboratory and oven dried at 65°c after separating litter divisions Then, the whole individual plants were weighted and cut in 5-cm intervals and each part was re-weighted and recorded separately for each species. Height-weight relationships were analyzed by different regression models in SPSS v.18 software.
Result shows that sigmoid model significantly illustrate the height-weight relationship of both species of Dactylis glomerata and Bromus tomentosus with R2=0.994 and 0.997 at prior to flowering stage in the exclouser respectively. Similarly, sigmoid model also elucidate the height-weight relationship of both species of Dactylis glomerata and Bromus tomentosus with R2=0.975 and 0.998 at the flowering stage in the exclouser, respectively. The sigmoid model also best fitted for depicting height-weight relationship of both species at prior to flowering stage in grazing land for both species with R2=0.996, too.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rangeland
  • Proper Use
  • Height-Weight profile
  • Dactylis glomerata
  • Bromus tomentosus