نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری بیابانزدایی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد.
2 استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد.
3 استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد.
چکیده
پدیدۀ گرد و غبار یکی از رویدادهای مخرب و رایج در مناطق خشک و بیابانی جهان است. این پدیده آثار زیانباری بر روی زندگی انسان و محیط زیست دارد. توفانهای گردوغبار افزون بر هدر رفت خاک، ایجاد خسارات اقتصادی به بخشهای صنعتی، کشاورزی و شریانهای ارتباطی، میتواند باعث تهدید حیات انسان هم از نظر سلامتی و هم تولید مواد غذایی شود. هدف از این پژوهش، تحلیل مکانی شاخص گردوغبار (DSI) در 44 ایستگاه سینوپتیک کشور است. بر این اساس نخست شاخص توفانهای گردوغبار با استفاده از دادههای ساعتی گردوغبار برای هر ایستگاه، به کمک شاخص (DSI) محاسبه شد. سپس، با استفاده از میانگین ماهانۀ شاخص توفان گردوغبار، تحلیل منطقهای با استفاده از روش گشتاور خطی انجام شد. براساس نتایج تحلیل منطقهای، کشور به 6 منطقۀ همگن از منظر شاخص توفان گردوغبار تقسیم شد. نتایج حاصل از تخمین منطقهای نشان داد که تابع توزیع پیرسون 3 به عنوان بهترین تابع توزیع منطقهای برای گروههای همگن 1، 4، 5، 6 و تابع لجستیک تعمیم یافته برای گروههای همگن 2 و 3 است. نتایج برآورد و تحلیل مکانی شاخص گردوغبار، در بسیاری از پژوهشهای محیط زیستی، تصمیمسازی و فرآیند مدیریت برنامههای بیابانزدایی و مقابله با توفانهای گرد و غبار به کار میرود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Regional distribution and clustering of dust storm index (DSI) using linear moments approach
نویسندگان [English]
- Soheila Pouyan 1
- Mohammad Zare 2
- Mohammad Reza Ekhtesasi 3
1 Ph.D. Student Combating Desertification, Faculty of Natural Resources and Eremology, Yazd University, Iran.
2 Department of Arid Lands Management/Natural Resources/Yazd University
3 Prof., Faculty of Natural Resources and Eremology, Yazd University, Iran.
چکیده [English]
Dust event is one of the common and destructive phenomenon in arid and desert regions. This phenomenon has negative impacts on human life and environment. Dust storms, in addition to soil loss, can cause and aggravate health problems, food production reduction, economical damages into the industrial, agricultural and communication sections. Therefore, accurate investigative of this phenomenon is necessary. The aim of this research was regional analysis of dust storm index (DSI) in 44 meteorological stations of Iran. At first stage, the dust storm index for each station was calculated using hourly dust data. Next, monthly averages of dust storm index (DSI) were used for regional analysis using linear moments approach. Based on regional analysis, the study area is divided to six homogeneous dust storm index regions. Pearson Type III (PE3) and Generalized Logistic (GLO) distribution models were the best regional distribution models for 1, 4, 5, 6 homogeneous regions, and 2, 3 homogeneous regions, respectively. Estimation of the dust storm index and its regional analysis can be used in many environmental studies, decision making and management processes in relation to combating desertification and dust storms.
کلیدواژه‌ها [English]
- Distribution function
- Dust
- Arid lands
- Homogeneous regions
)