نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
2 استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
3 هیئت علمی پژوهشکدۀ صنایع غذایی خراسان رضوی، مشهد، ایران.
4 دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
تنش خشکی یکی از عوامل محدود کنندۀ تولیدات گیاهی است و مادۀ شیمیایی سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کنندۀ گیاهی، قادر است مقاومت به خشکی را در گیاهان افزایش دهد. همچنین استفاده از مواد طبیعی مانند زئولیت نیز میتواند باعث بهبود باروری، اصلاح فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین افزایش نگهداری آب در خاک شود. در این پژوهش اثر تنش خشکی، سالیسیلیک اسید و زئولیت بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی آویشن دنایی در سال 1396به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام اجرا شد . ابتدا بذور در ظروف کشت، کشت گردیدند و سپس بعد از اینکه جوانهها به ارتفاع 10سانتیمتر رسیدند به گلدانها انتقال داده شده و سپس در زمین مورد مطالعه مستقر شدند. نمونهبرداری از بوتهها در مرحلۀ گلدهی صورت گرفت. هدف از این آزمایش بررسی تنش آبی به عنوان عامل اصلی در چهار سطح آبیاری شامل (100درصد، 75درصد، 50 درصد و 25 درصد ظرفیت زراعی) در کرتهای اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت در چهار سطح (عدم کاربرد زئولیت، دو، چهار، شش تن در هکتار) و مصرف سالیسیلیک اسید در دو سطح (5/0 و 1میلی مولار) به عنوان عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرارداده شدند. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش آبی بر صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد شاخۀ جانبی، وزن تر بوته، شاخص سطح برگ، تعداد گل در گل آذین درسطح آماری یک درصد معنیدار و صفت وزن خشک بوته در سطح پنج درصد معنیدار شد. مصرف سالیسیلیک اسید نیز بر صفاتی همچون تعداد گل در گل آذین، سطح برگ و وزن خشک در سطح احتمال یک درصد معنیدار و صفت حجم بوته و وزن تر بوته در سطح پنج درصد معنیدار شد. همچنین سطوح مختلف مصرف زئولیت نیز برصفاتی ازقبیل: ارتفاع بوته، تعداد شاخۀ جانبی، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، شاخص سطح برگ، تعداد گل در گل آذین درسطح آماری یک درصد معنیدارشد. نتایج اثرات متقابل سالیسیلیک اسید و زئولیت و تنش آبیاری نشان داد که بیشترین عملکرد گیاه درتیمار آبیاری 75 درصد نیاز آبی گیاه، 6 تن در هکتار زئولیت و غلظت 1میلی‌مولار سالیسیلیک اسید نتیجهگیری شد که جهت افزایش راندمان تولید در گیاه دارویی آویشن دنایی توصیه میگردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of Different Levels of Zeolite and Salicylic Acid on Some Growth Indices of Medicinal Plant (Thymus Daenensis) Under Drought Stress Conditions
نویسندگان [English]
- Saeedeh Khaghani 1
- Hossein Azarnivand 2
- Mohammad Jafari 2
- Abdollah Mollafilabi 3
- Ali tavili 4
1 University of Tehran
2 هیات علمی
3 Doctor
4 University of Tehran
چکیده [English]
This experiment was conducted as a split-plot factorial based on a randomized complete block design with three replications in the medicinal plants' farm of Islamic Azad University in 2017. In this experiment, water stress was considered as the main factor in four levels of irrigation including 100%, 75%, 50% and 25% of the plant water requirement in the main plots. In addition, the application of different levels of zeolite (including no application of zeolite, two, four, six tons per hectare), as well as application of salicylic acid at two levels (0.5 and 1 mM) were considered as secondary factors in the form of factorial on subsidiary plots. The results showed that the effect of different levels of water stress on the traits such as plant height, number of lateral branches, plant wet weight, leaf area index, number of flowers in inflorescence was significant at 1% and on plant dry weight was significant at 5%. Salicylic acid application was also significant on some traits such as flower number in inflorescence, leaf area and dry weight at the probability level of 1%, and on plant volume and wet weight at 5% level. In addition, the effect of different levels of zeolite application was significant on plant height, number of lateral branches, wet weight, dry weight, leaf area index, number of flower in inflorescence at 1% level.
کلیدواژه‌ها [English]
- Thymus Daenensis
- Drought Stress
- Zeolite
- Salicylic Acid
)