نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منیرالسادات طباطبایی زاده ¹
• علی اکبر کریمیان ²
• محمد متینی زاده ³
• محمد هادی راد ⁴
• سید کاظم صباغ ⁵

¹ دانشجوی دکتری بیابان‏زدایی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد، ایران.

² دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد، ایران.

³ دانشیار پژوهشی مؤسسۀ تحقیقات جنگل‏ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

⁴ استادیار پژوهشی بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

⁵ دانشیار گروه زیست‏شناسی، دانشگاه یزد، ایران.

چکیده

همزیستی قارچ‏های میکوریز آربسکولار با ریشۀ گیاهان نقش مهمی در پایداری و توسعۀ جوامع گیاهان داروئی در اکوسیستم‏‏هایی که فشارهای فیزیکی و اکولوژیک بر آن­ها حاکم است، دارد. در این بین گیاه کلپوره یکی از مهم­ترین گیاهان داروئی است که در این اکوسیستم‏ها دیده می‏شود. در این مطالعه، بعد از شناسایی سه گونۀ قارچ میکوریز G. rosea، S. constrictum، G. intraradices که در خاک ناحیۀ ریشۀ گیاه کلپوره در مرتع غالب بود، اقدام به تکثیر اسپورها به صورت مجزا و ترکیبی از قارچ‏ها شد. سپس اسپورهای تکثیر یافته با بذور گیاه کلپوره در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در محیط گلخانه تلقیح شدند که پس از پایان دورۀ رشد، از نظر ارتفاع ساقه اصلی بین تیمار قارچ G. intraradices و دیگر تیمارها اختلاف معنی‏داری وجود داشت. از نظر وزن­تر و خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه نیزاختلاف معنی‏داری وجود داشت به طوری که بیشترین وزن­تر و خشک اندام هوایی با (34/4 و61/1 گرم) و وزن خشک ریشه با (7/0گرم) مربوط به تیمار ترکیبی از قارچ‏ها بود که با دیگر تیمارها اختلاف معنی‏داری را نشان داد. همچنین تیمار ترکیبی از قارچ‏ها بیشترین غلظت کاروتنوئید با (32/7 درصد) را نیز به خود اختصاص داد. تمام تیمارهای قارچی نیز، غلظت کلروفیل a را نسبت به شاهد به طور معنی‏داری افزایش دادند. بدین ترتیب نتای  بیانگر آثار مفید رابطۀ همزیستی میکوریزی در گیاه کلپوره است که در این بین استفاده از ترکیبی از این قارچ‏ها می‏تواند به مراتب تأثیر بیشتر و بهتری در بهبود شرایط رشد گیاه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

• قارچ میکوریز آربسکولار
• همزیستی میکوریزی
• ویژگی‏های مورفوفیزیولوژیک
• گیاه کلپوره (Teucrium polium L.)

عنوان مقاله [English]

Effect of mycorrhizal fungi inoculation collected from rangelands of Kalmand Bahadoran on some morphophysiological characteristics of (Teucrium polium‏ L.) medicinal plant

نویسندگان [English]

• monirsadat tabatabaeezadeh ¹
• Ali Akbar Karimian ²
• Mohammad Matinizadeh ³
• Mohammad Hadi Rad ⁴
• Seyyed Kazem Sabbagh ⁵

¹ Faculty of Natural Resourses and Desert studies, Yazd University

² Associated Professor, Faculty of Natural Resourses and Desert studies, Yazd University

³ Assistant Professor,Forest and Rangeland, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO

⁴ Assistant Prof, Forest and Rangeland Division, Yazd Agricultural and Natural Resource Research and Education Center, Agricuture Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran

⁵ Department of Biology, Campus of Science, Yazd University

چکیده [English]

The symbiosis of arbuscular mycorrhizal fungi with plants root plays an important role in the sustainability and development of medicinal plant communities in ecosystems which are subject to various physical and ecological pressures.Teucrium polium L. is one of the most important medicinal plants that exists in these areas. In this study after identifying three species of mycorrhizal fungi consist of G. rosea، S. constrictum، G. intraradices which were abundant in the soil of the root zone, The spores were propagated separately and a combination of fungi. Then spores were inoculated with T. polium seeds in a completely randomized design with three replications under greenhouse conditions. After the end of growth period, results showed that the highest stem length was related to G. intraradices. The highest fresh and dry weight of shoots (1.61 and 4.34 g) and root dry weight (0.7 g) were related to combined fungi treatment that showed a significant difference with other treatments. Also the combination of fungi had the highest carotenoid concentration (7.32%). Inoculation of plants with fungal treatments of G. rosea, S. constrictum and G. intraradices (separately) also significantly increased chlorophyll (a) concentration compared to control. Eventually, the results showed the beneficial effects of mycorrhizal symbiosis in T. polium plant that combined use of these fungi can have a much greater and better effect on improving plant growth conditions, as fungi exist in form of combination in nature.

کلیدواژه‌ها [English]

• Arbuscular mycorrhizal fungi
• Symbiosis
• Morphophysiological characteristics
• Teucrium polium L