سید مسعود سلیمان پور؛ امین صالح پور جم؛ علی اکبر نوروزی؛ ناصر خلیلی
چکیده
اجرای طرحهای آبخیزداری بدون مشارکت مردم چندان موفق نبوده است. از این رو اولویتبندی شاخصها و زیرشاخصهای مؤثر بر مشارکت ضعیف مردمی، گامی مهم در مدیریت حوزههای آبخیز است و میتواند راهگشای اتخاذ تدابیری در راستای حذف موانع مشارکتی و مشارکت حداکثری آبخیزنشینان در برنامهریزیها باشد. به این منظور در این پژوهش اقدام ...
بیشتر
اجرای طرحهای آبخیزداری بدون مشارکت مردم چندان موفق نبوده است. از این رو اولویتبندی شاخصها و زیرشاخصهای مؤثر بر مشارکت ضعیف مردمی، گامی مهم در مدیریت حوزههای آبخیز است و میتواند راهگشای اتخاذ تدابیری در راستای حذف موانع مشارکتی و مشارکت حداکثری آبخیزنشینان در برنامهریزیها باشد. به این منظور در این پژوهش اقدام به بررسی دیدگاه آبخیزنشینان در اولویتبندی عوامل مؤثر بر مشارکت ضعیف ایشان در طرحهای آبخیزداری در حوزۀ آبخیز مراد آباد میمند واقع در غرب استان فارس شده است، به طوری که این مهم پس از تکمیل 72 پرسشنامه از سرپرستان خانوار با استفاده از آزمون t و آزمون ناپارامتری فریدمن انجام شد. نتایج نشان داد از دیدگاه آبخیزنشینان به ترتیب شاخصهای "اقتصادی"، "آموزشی- ترویجی"، "طراحی- اجرایی" و "اجتماعی" دارای بیشینه و کمینۀ اولویت در مشارکت ضعیف آبخیزنشینان در طرحهای آبخیزداری در این حوزۀ آبخیز تعیین شدند. همچنین مهمترین زیرشاخصها بر مشارکت ضعیف آبخیزنشینان در طرحهای آبخیزداری در این حوزۀ آبخیز به ترتیب: "درآمد کم ساکنان حوضه"، "عدم توجه به نیروی محلی در اجرای پروژهها (اشتغالزایی)"، "نادیده گرفتن درآمد برای آبخیزنشینان بهعنوان انگیزۀ اقتصادی مستقیم در اجرای طرحهای آبخیزداری" و "پایین بودن سطح سواد و آگاهی" میباشد. بر این اساس، دامنۀ مقادیر میانگین رتبهها بین 93/6 تا 25/10 متغیر است؛ به طوری که زیرشاخص "درآمد کم ساکنان حوضه" با میانگین رتبۀ 25/10 دارای بیشترین اولویت نسبی و زیرشاخص "دیربازده بودن طرحهای آبخیزداری" با میانگین رتبۀ 93/6 دارای کمترین اولویت نسبی در مشارکت ضعیف آبخیزنشینان در طرحهای آبخیزداری در این حوضه را به خود اختصاص دادند. بنابراین به منظور مشارکت پایدار آبخیزنشینان در طرحهای آبخیزداری ضروری است نسبت به حل مسائل اقتصادی ایشان و تدوین برنامۀ جامع آموزش و ترویج اقدام جدی صورت گیرد.
امین صالح پورجم؛ محسن محسنی ساروی؛ جواد بذرافشان؛ شهرام خلیقی سیگارودی
چکیده
بررسی رخداد خشکسالی، به منزلة حادثهای محیطی، از جایگاه ویژهای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامهریزیهای مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگیهای خشکسالی در ایستگاههای منتخب سینوپتیکی شمال غربی ایران با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریوی A2 اقدام گردید. بدین ...
بیشتر
بررسی رخداد خشکسالی، به منزلة حادثهای محیطی، از جایگاه ویژهای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامهریزیهای مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگیهای خشکسالی در ایستگاههای منتخب سینوپتیکی شمال غربی ایران با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریوی A2 اقدام گردید. بدین منظور، با بهره‌گیری از مدل کوچک مقیاس‌‌کنندة آماری[1] SDSM 4.2.9، ریزمقیاس‌نمایی آماری با کاربرد داده‌های مشاهداتی روزانه، پیشبینیکنندههای مشاهداتی، و نیز پیشبینیکنندههای بزرگ مقیاس مشتق از مدل گردش عمومی جو همراه با صحتسنجی مدلها به‌انجام رسید. سپس، به محاسبة نمایة استانداردشدة بارش[2] (SPI) در مقیاس‌های زمانی مختلف 3، 12، 24، و 48 ماهه در دورة مشاهداتی (۱۳۵۶ ـ 1385) و سه دورة شبیهسازیشدة آتی (مشتمل بر دوره‌های ۱۳۸۶ ـ 1415، ۱۴۱۶ ـ 1445، و ۱۴۴۶ ـ 1475) اقدام گردید. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهندة کاهش بارش متوسط سالانه در دوره‌های شبیهسازیشدة آتی نسبت به دورة مبنا در ایستگاههای اردبیل، خوی، و ارومیه و نیز افزایش بارش متوسط سالانه در دوره‌های شبیهسازیشدة آتی نسبت به دورة مبنا در ایستگاه تبریز است. این در حالی است که ایستگاه اردبیل با کاهش 97 میلی‌متری (32 درصدی) بارش متوسط سالانه در دورة چهارم نسبت به دورة مبنا بیشینة مقادیر کاهش را به خود اختصاص داده است. همچنین، نتایج این تحقیق نشان‌دهندة امکان رخداد خشکسالیهایی با شدت، مدت، و فراوانی بیشتر در دوره‌های شبیهسازیشدة آتی است. همچنین، مقایسة نتایج حاصل از ایستگاههای مختلف نشان میدهد که ایستگاه اردبیل در مقیاس‌های زمانی 3، 12، و 24 ماهه شدیدترین دورة خشکی را مبتنی بر بیشینة شدت تجمعی دوره‌های خشکی در میان ایستگاههای مختلف داراست. در مقیاس زمانی 48 ماهه نیز ایستگاه ارومیه با دارابودن شدت تجمعی SPI برابر 78/92- (دورة 49 ماهة خشکی واقع در دورة دوم) شدیدترین دورة خشکی را در میان ایستگاههای مختلف به خود اختصاص داده است.
[1]. Statistical Down Scaling Model
[2]. Standardized Precipitation Index
